Oprócz podziału badań słuchu na obiektywne i subiektywne, w laryngologii stosuje się również odróżnienie na badania progowe i nadprogowe. Celem pierwszych z wymienionych jest wskazanie najsłabiej słyszalnego dźwięku. Z kolei nadprogowe badania słuchu przeprowadzane są w celu określenia dźwięku, znajdującego się nad progiem słyszenia.
Badanie audiometryczne – obiektywne i subiektywne badania słuchu
Badanie audiometryczne jest badaniem słuchu, wykorzystywanym w diagnostyce różnych schorzeń i wad rozwojowych narządu słuchowego. Najczęściej wykonuje się je przy podejrzeniu niedosłuchu, szumach usznych lub zawrotach głowy. Wskazaniem do wykonania badania audiometrycznego są również zaburzenia równowagi.
W ramach badań audiometrycznych wyróżnia się badania subiektywne i obiektywne. Subiektywne badania słuchu charakteryzują się koniecznością angażowania w nie pacjenta. Najprostszą, a zarazem szeroko stosowaną metodą jest ocena słuchu poprzez zróżnicowanie wysokości dźwięków. Niekiedy w badaniu narządu słuchu wykorzystuje się stroiki, które pozwalają, m.in. na ocenienie symetrii słyszenia. Wśród bardziej specjalistycznych subiektywnych badań słuchu można wymienić:
- audiometrię totalną,
- audiometrię wysokoczęstotliściową,
- audiometrię mowy.
Z kolei obiektywne badania audiometryczne, nie wymagają aktywnego udziału pacjenta. Dlatego też są one szczególnie skuteczne przy ocenie słuchu niemowląt i noworodków. Często wykonuje się je również u starszych dzieci. Do najpopularniejszych obiektywnych badań słuchu można zaliczyć: audiometrię impedancyjną, otoemisję akustyczną oraz badanie potencjałów słuchowych wywołanych (ABR).
Na czym polega badanie słuchu ABR?
Przy badaniu słuchowym potencjałów wywołanych, zwanym również ABR od akronimu angielskiej nazwy, (ang. Auditory Brainstem Response) wykorzystuje się technikę elektroencefalografii. Polega to na obserwacji aktywności, zarejestrowanej przez ślimak, nerw słuchowy, pień mózgu, ośrodek podkorowy oraz korę mózgową. Aktywność ta wywoływana jest przez stymulację bodźcem akustycznym, czyli najczęściej słuchawkami o dostosowanych do konkretnego pacjenta skokach ciśnienia akustycznego. Rejestrowana w różnych częściach narządu słuchowego i mózgu aktywność na bodźce słuchowe odczytywana jest dzięki umieszczonym na głowie i skroniach pacjenta, elektrodom. Wynik z badania ABR przedstawiany jest w formie wykresu z przetwornika, który podłączony jest do maszyny cyfrowej (najczęściej komputera). Wynik ten w sposób obrazowy przedstawia stopień wrażliwości pacjenta na dźwięki oraz wszelkie nieprawidłowości w budowie organów, odpowiadających za rejestrację bodźców akustycznych. Badanie ABR przebiega w czterech etapach:
- Przeprowadzenie testu z zastosowaniem dźwięku o natężeniu od 90 do 120 decybeli.
- Wykrywanie sygnałów dźwiękowych fali V – najsilniejszej ze wszystkich.
- Przeprowadzenie kolejnych testów o coraz to mniejszym natężeniu dźwięku.
- Wyznaczenie progu słyszalności.
Badanie ABR zaliczane jest do trudnych pod względem technicznym metod badania audiometrycznego. Zwykle trwa ono od jednej do dwóch godzin. W zależności od placówki cena takiego badania mieści się w zakresie 100-300 zł.
Przeprowadzenie badania ABR u noworodków i osób starszych
Wśród zalet badania audiometrycznego ABR można wymienić, m.in.: powtarzalność, nieinwazyjność oraz niewielki wpływ znieczulenia na wynik. Tego typu badanie słuchu jest obecnie wykorzystywane na całym świecie w ocenie słuchu noworodków i niemowląt. Pozwala ono na precyzyjne określenie wad narządu słuchu oraz zdiagnozowanie jego schorzeń. Możliwość wykonania badania ABR u niemowląt umożliwia również szybkie wdrożenie leczenia na wypadek rozpoznania schorzeń, mogących prowadzić do trwałego uszkodzenia narządu słuchu. Dzięki specyfice badania ABR, można je wykonywać także u osób w zawansowanym wieku oraz pacjentów nieprzytomnych.
Jak przygotować dziecko do badania słuchu metodą ABR?
Badanie audiometryczne metodą ABR najczęściej jest przeprowadzane u małych dzieci – niemowląt i noworodków. Przed nim warto wcześniej odpowiednio przygotować do niego dziecko. Zaleca się, aby przez całe badanie pozostało ono w śnie naturalnym, ponieważ minimalizuje to ryzyko wystąpienia zakłóceń pomiarowych. W przypadku, gdy dziecko jest nazbyt ruchliwe stosuje się narkozę. Wówczas należy pamiętać, że ok. 4 godziny przed planowanym badaniem dziecko nie powinno przyjmować żadnych pokarmów, w tym również mleka matki. Z kolei osoba dorosła przed planowanym badaniem audiometrycznym metodą ABR powinna pamiętać o tym, aby wcześniej oczyścić przewód słuchowy z woskowiny.
