Badanie ogólne moczu to podstawowe badanie wykorzystywane w diagnostyce chorób układu moczowego. Nie powinno się wykonywać badania na kilka dni przed miesiączką, a także w jej trakcie, ponieważ wynik nie do końca będzie wówczas wiarygodny. Jeśli jednak zachodzi taka konieczność, należy rygorystycznie przestrzegać zasad pobierania materiału do badania.
Badanie moczu a okres – interpretacja wyniku
Już na kilka dni przed miesiączką mocz może zostać zanieczyszczony wydzieliną dróg rodnych, co istotnie wpływa na wiarygodność wyniku badania. Oczywiście zdarza się, że istnieje konieczność wykonania badania ogólnego moczu w trakcie okresu, jednak należy wtedy przestrzegać rygorystycznych zasad higieny i pobierania materiału do badania. Wynik badania ogólnego moczu wykonywanego w trakcie okresu może wykazać obecność tzw. krwiomoczu (czyli obecności krwi w moczu). Nie jest to jednak wtedy informacja, którą należy brać pod uwagę w interpretacji wyniku. Okres nie wpływa jednak na obecność bakterii w moczu, choć oczywiście zanieczyszczenie moczu wydzielinami z dróg rodnych może sprzyjać szybszemu namnażaniu się bakterii w próbce. Omawiając z lekarzem wynik badania, należy zwrócić uwagę, że mocz był oddawany w trakcie okresu. Należy spodziewać się, że zostanie zlecone badanie kontrolne po ustaniu krwawienia z dróg rodnych.
Znasz budowę i funkcje układu moczowego? O wszystkich szczegółach dowiecie się z filmu:
Badanie moczu a okres – jak pobierać materiał?
Zawsze przystępując do pobierania moczu na badanie ogólne, trzeba przestrzegać podstawowych zasad, by uniknąć wyników fałszywie dodatnich. Mocz należy pobierać do jałowego pojemnika, który można zakupić w aptece. Do badania należy oddać mocz ze środkowego strumienia, czyli kilka mililitrów porannego moczu oddać do toalety, następnie około 20 ml do pojemniczka, a resztę moczu znów do toalety. Ważne, by był to mocz poranny. Wcześniej należy dokładnie obmyć okolice ujścia cewki moczowej, ponieważ w tej okolicy gromadzi się mnóstwo bakterii, które mogą zanieczyścić próbkę moczu. Szczególnie dotyczy to czasu krwawienia miesiączkowego, kiedy wydzielina z pochwy stanowi doskonałą pożywkę dla bakterii.
Mocz po pobraniu należy natychmiast dostarczyć do laboratorium (najlepiej w ciągu godziny). Jeśli nie ma możliwości tak szybkiego przekazania próbki, należy przechowywać pojemniczek z moczem w lodówce. W temperaturze pokojowej bowiem bakterie rozprzestrzeniają się bardzo szybko.
Kiedy konieczne jest wykonanie badania moczu w czasie okresu?
Optymalnie jest wstrzymać się z badaniem moczu, by wykonać je po miesiączce. Zazwyczaj badanie można przesunąć. Przede wszystkim kobieta musi powiedzieć lekarzowi zlecającemu badanie, że jest w trakcie krwawienia miesiączkowego. Wtedy też on podejmie decyzję o konieczności pilnego badania czy możliwości przesunięcia pobrania materiału o kilka dni. W przypadku np. istotnych objawów zakażenia pęcherza moczowego czy innych części układu moczowego, lekarz może zlecić leczenie antybiotykiem na podstawie objawów klinicznych. Wtedy badanie kontrolne moczu wykonuje się po zakończeniu antybiotykoterapii, czyli już po miesiączce. Czasami jednak lekarz chce zweryfikować objawy, kiedy musi różnicować bóle podbrzusza wynikające z zakażenia pęcherza moczowego z bólami związanymi z menstruacją. Miesiączka bowiem nie wpływa na obecność bakterii w moczu, jeśli materiał jest pobrany prawidłowo, dlatego też wykazanie w badaniu ogólnym moczu obecności licznych bakterii wskazuje na zakażenie dróg moczowych.
Wskazań do badania ogólnego moczu jest wiele. Jednak w przypadku większości z nich nie ma przeciwwskazań do przesunięcia badania o kilka dni. Unikanie pobierania moczu do badania w trakcie miesiączki pozwala zapobiec uzyskaniu wyników fałszywie dodatnich. Ponadto można również przeoczyć istotne patologie, tłumacząc obecność niektórych nieprawidłowości w badaniu laboratoryjnym obecnością zanieczyszczenia miesiączkowego.
