Klasyczny masaż leczniczy polega na sprężystym i rytmicznym odkształcaniu tkanek bezpośrednio w miejscu, które tego wymaga. W odróżnieniu od niego masaż kontralateralny prowadzony jest, jak wskazuje sama nazwa, kontralateralnie w stosunku do kończyny wymagającej zabiegu, tzn. wpływa na nią pośrednio.
Masaż kontralateralny – w czym tkwi jego sekret?
Masaż kontralateralny to pomoc wyłącznie dla uszkodzonych i unieruchomionych kończyn. Jego sekret tkwi w zjawisku skrzyżowanego odruchu naczynio-ruchowego, który polega na wywołaniu tego samego efektu przekrwienia w kończynie niemasowanej, co w poddawanej zabiegowi.
Masaż kontralateralny przeprowadzany jest w przypadku, gdy nie ma możliwości wykonania go bezpośrednio na chorej kończynie ze względu na przeciwwskazania, m.in. zmiany dermatologiczne, stany zapalne czy opatrunek gipsowy. Oznacza to, że masaż kontralateralny np. zdrowego prawego podudzia wpływa leczniczo na chore lewe podudzie.
Masaż kontralateralny prowadzi się na obszarze zdrowej kończyny adekwatnym w stosunku do części kończyny chorej. Tego typu metodyka masażu znacznie przyspiesza powrót do zdrowia i sprawności całego organizmu oraz poprawia samopoczucie pacjenta.
Sprawdź ile powinien trwać masaż? wskazania i przeciwwskazania dowiecie się z filmu:
Na czym polega masaż kontralateralny?
Masaż kontralateralny wykonuje się z użyciem dużej siły, często na granicy bólu pacjenta. Wykorzystuje się w nim techniki masażu klasycznego, ze szczególnym uwzględnieniem techniki rozcierania, ugniatania i oklepywania.
Podczas masażu kontralateralnego aktywowane są naturalne odruchy fizjologiczne w przeciwnej kończynie, poprawiające krążenie krwi i limfy, które zapewniają odżywienie i dotlenienie obszarów ciała zajętych chorobą, a w konsekwencji przyspieszenie gojenia się ran i uszkodzonych tkanek. Stymulowany jest również układ nerwowy w miejscu chorej kończyny, spowolniona zostaje utrata masy mięśniowej, a proces kostnienia w przypadku złamanych kości przyspieszony zostaje nawet o 2 tygodnie.
Masaż kontralateralny – wskazania
Masaż kontralateralny przyspiesza gojenie uszkodzonych tkanek i pozwala uniknąć powikłań związanych z unieruchomieniem układu mięśniowo-nerwowego. Dzięki niemu układ ruchu wzmacnia się nawet o 30%.
Wskazaniami do masażu kontralateralnego są:
- stany po urazach mechanicznych i zwyrodnieniowych, w efekcie których kończyna albo jej fragment znajdują się w opatrunku gipsowym lub ortezie ortopedycznej, np. złamania, zwichnięcia, skręcenia; dotyczy to zarówno świeżych stanów, jak i tych w trakcie leczenia,
- nowe i trudno gojące się rany po oparzeniach, odleżynach i mechanicznych uszkodzeniach skóry, a także wszelkie zmiany dermatologiczne, np. owrzodzenia, wypryski, wysypki,
- wszystkie inne przypadki, w których bezpośrednie oddziaływanie mechaniczne jest utrudnione lub niemożliwe.
Masaż kontralateralny – przeciwwskazania
Przed zabiegiem dokonuje się wywiadu zdrowotnego w celu wykluczenia przeciwwskazań, jednak powszechnie nie notuje się specjalnych powodów do wstrzymania się od masażu kontralateralnego, z wyjątkiem ogólnie przyjętych bez względu na rodzaj masażu.
Niektóre z przeciwwskazań nie są bezwzględne, oznacza to, że dopuszczalne jest wykonanie masażu kontralateralnego, ale z zachowaniem szczególnej ostrożności, dostosowaniem siły ucisku i czasu trwania zabiegu.
Masaż kontralateralny – wzmocnienie efektu
Masaż kontralateralny może być uzupełniony o ćwiczenia synergistyczne – kontralateralne i ipsilateralne. Rehabilitacja ruchowa kończyn wolnych od uszkodzeń, schorzeń i unieruchomienia pozwala wzmocnić proces leczenia chorej części ciała.
Ćwiczenia kontralateralne działają na podobnej zasadzie, co masaż kontralateralny. W przypadku rehabilitacji ruchowej wykorzystuje się zjawisko irradiacji, tzn. promieniowania ruchowego. Ćwiczenia umożliwiają aktywizowanie chorego obszaru ciała przy pomocy pracy silniejszych odcinków oraz mięśni w jednym łańcuchu kinematycznym.
Ćwiczenia kontralateralne stosowanie są w przypadku unieruchomienia kończyny w przebiegu urazu, bólu lub przeciwwskazania do ruchu. Wówczas pacjent intensywnie trenuje przeciwległą kończynę dla wywołania efektu przeniesienia (jak w przypadku masażu kontralateralnego). Ćwiczenia kontralateralne wykonuje się z maksymalną intensywnością, często aż do momentu granicznego zmęczenia zdrowej kończyny.
Ćwiczenia ipsilateralne wykonuje są również w przypadku unieruchomienia kończyny, jednak robi się to pośrednio poprzez trening najbliższych odcinków chorej kończyny lub tułowia wolnych od opatrunku gipsowego, nieobjętych bólem lub przeciwwskazaniami do ruchu, np. w przypadku ćwiczenia unieruchomionej kończyny dolnej: zgięcie grzbietowe prawej stopy z oporem wywołuje napięcie izometryczne mięśnia czworogłowego prawego uda; w obrębie kończyny górnej: wyprost lewego nadgarstka z oporem w pozycji nawrócenia (supinacji) wywołuje napięcie lewego mięśnia trójgłowego ramienia. Ćwiczenia ipsilateralne wykonuje się z maksymalnym oporem.
