Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) to przewlekła choroba zapalna obejmująca przede wszystkim stawy, jednak jest to choroba układowa, o czym świadczą objawy z innych narządów. Najczęściej pojawiają się ból oraz poranna sztywność stawów i ból symetrycznie w stawach rąk i stóp. Zdarza się, że dochodzi do znacznego, nieodwracalnego uszkodzenia stawów i inwalidztwa, jeśli w porę nie podejmie się działań leczniczych. Nie ma lekarstwa pozwalającego na wyleczenie tej choroby. Są leki pomagające złagodzić objawy, ale również warto przestrzegać pewnych zasad diety, ponieważ może to wspomóc opóźnienie niepożądanych efektów RZS. Choroba ta zwiększa ryzyko zawału mięśnia sercowego i nagłego zgonu z przyczyn sercowych, jak również przyczynia się do powstania udaru mózgu czy niewydolności serca. Ze względu bowiem na aktywację czynników zapalnych, RZS przyczynia się do nasilenia zmian miażdżycowych w organizmie. Okazuje się, że wiele składników diety może wpłynąć na aktywność reumatoidalnego zapalenia stawów. Część produktów pozwala wyciszyć stan zapalny. W tej chorobie istotną rolę odgrywa odpowiednie spożycie ryb, warzyw, owoców, oliwy z oliwek, nasion i orzechów.
Czym jest reumatoidalne zapalenie stawów? Zobaczcie na filmie:
Produkty w diecie na reumatoidalne zapalenie stawów
Pierwszą pożądaną grupą produktów w RZS są tłuste ryby morskie, które obfitują w kwasy omega-3. Związki te mają znaczne przeciwzapalne właściwości, pomagają obniżyć poziom białka C-reaktywnego (CRP) czy interleukiny-6 (IL-6) jako głównych wykładników stanu zapalnego. Zaleca się spożywanie ryb morskich, w szczególności tych tłustych – makreli, łososia, sardynek i tuńczyka, co najmniej 2 razy w tygodniu. Kolejną bardzo ważną grupą są warzywa i owoce. Są one bowiem źródłem licznych antyoksydantów wspierających układ odpornościowy i przeciwdziałających działaniu wolnych rodników. Najbardziej pożądane w diecie w RZS są porzeczki, maliny, truskawki, jeżyny, borówki, wiśnie, szpinak, kapusta, brokuły, marchew, jarmuż. Panuje opinia, że warzywa psiankowate zaostrzają objawy RZS. Zalicza się do nich ziemniaki, pomidory, paprykę i bakłażana. Warto te kilka produktów wyrzucić z diety, ponieważ mogą one nasilić zmiany zapalne w organizmie, choć nie potwierdzono tego żadnymi badaniami.
Bardzo cennym źródłem jednonienasyconych kwasów tłuszczowych jest oliwa z oliwek. Zawiera ona oleocanthal, który wykazuje korzystne działanie w leczeniu, a właściwie w łagodzeniu objawów RZS. Dzięki hamującemu działaniu na enzymy prozapalne COX-1 i COX-2 wykazuje niewielki przeciwbólowe podejście. Wystarczy około 2 łyżek oliwy z oliwek dziennie.
Przeciwzapalne i antyoksydacyjne działanie wywierają również rośliny strączkowe, w tym:
- soczewica,
- fasola,
- ciecierzyca,
- soja.
Warto wykluczyć z diety wszelkie produkty przetworzone, ponieważ jakiekolwiek barwniki, konserwanty i wzmacniacze nasilają stan zapalny w organizmie.
Związki pożądane w diecie przeciwzapalnej na RZS
Błonnik pokarmowy ma bardzo ciekawą właściwość, a mianowicie obniża stężenie CRP. Warto więc wprowadzić do diety pełnoziarniste pieczywo, płatki owsiane, kasze, brązowy ryż. Poza podwyższonymi wskaźnikami zapalnymi, u osób chorych na reumatoidalne zapalenie stawów istnieje tendencja do pojawienia się niedokrwistości. Najczęściej jest ona wynikiem zażywanych leków. Warto jednak zadbać o odpowiednią podaż niektórych pierwiastków, jak żelazo, wapń i witamina D. Aby wspomóc przyswajanie żelaza, warto spożywać również produkty bogate w witaminę C.
Związki, na które należy uważać w diecie przeciwzapalnej, to końcowe produkty glikacji (advanced glycation end-products). Są to związki powstające na skutek obróbki termicznej (smażenie i pieczenie) i powodują upośledzenie gojenia się ran, zaburzają funkcjonowanie nerek i nasilają zmiany zapalne w organizmie.
Jak zahamować rozwój choroby? Co lekarze sądzą o naturalnych metodach leczenia RZS? Odpowiedź na filmie:
Posiłki w diecie na RZS
Poza wprowadzeniem do diety na reumatoidalne zapalenie stawów powyższych produktów należy pamiętać o kilku zasadach:
Restrykcyjne diety a RZS
Obecnie nie udowodniono w żadnych badaniach, by diety eliminacyjne typu wegetariańska, wegańska czy bezglutenowa stanowiły dobrą formę leczenia RZS. Chcąc jednak wypróbować taką dietę, warto skonsultować się z dietetykiem, ponieważ już sama choroba przewlekła może generować niedobory pokarmowe, a co dopiero dieta eliminacyjna.
