Na długość cyklu miesiączkowego wpływ ma wiele czynników: dieta, aktywność ruchowa, ogólnie cały tryb życia. Wszelkie zmiany, nadmiar negatywnych emocji, zbyt duży wysiłek czy zbyt intensywne odchudzanie się, mogą zaburzać cykl menstruacyjny, zmieniać czas jego trwania, regularność, obfitość krwawień. 

Duże znaczenie przypisuje się tu stresowi, zwłaszcza długotrwałemu i silnemu, który wpływa na gospodarkę hormonalną kobiet. Nadmierne emocje powodują bowiem, iż w organizmie produkowany jest hormon stresu – kortyzol, a także adrenalina i noradrenalina, które zakłócają prawidłowe funkcjonowanie układu hormonalnego.

Stres a okres – czy istnieje jakiś związek?

Na stres narażony jest każdy i w zasadzie nie da się go uniknąć w codziennych sytuacjach. Niekiedy bywa on nawet motywujący i pobudza do działania, jednak w większość przypadków wpływa niekorzystnie na ludzki organizm, odbijając się na zdrowiu fizycznym i psychicznym. 

Najbardziej niebezpieczny i niszczący jest stres, który trwa długo i jest silny – to właśnie negatywne przeżycia, emocje rozciągnięte w czasie przyczyniają się do zaburzeń miesiączkowania. Wiele kobiet zastanawia się, czy stres może opóźnić okres, czy możliwe jest zatrzymanie miesiączki pod wpływem intensywnych przeżyć, przykrych zdarzeń? 

Warto podkreślić, że stres zawsze działa na układ hormonalny, a wszelkie takie zaburzenia mogą prowadzić do zmiany długości cyklu miesiączkowego, intensywności krwawień, a nawet chwilowego zaniku miesiączki. Dlaczego tak się dzieje? To właśnie pod wpływem intensywnego stresu produkowane są androgeny, zwiększa się także poziom kortyzolu. 

Nazywane hormonami stresu manifestują swoją obecność w organizmie poprzez przyrost masy ciała, obniżenie odporności, rozwój osteoporozy, zaburzenia miesiączkowania. Kortyzol hamuje także wydzielanie progesteronu, co może skutkować pojawieniem się u pań bolesnego zespołu napięcia przedmiesiączkowego. 

Stres może również powodować wzrost stężenia prolaktyny, co z kolei może prowadzić do zatrzymania krwawienia. Prolaktyna jest hormonem luteotropowym, stymulującym produkcję mleka, a jej gwałtowny wzrost poza okresem ciąży zawsze oznacza jakieś nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu. Wzrost stężenia prolaktyny w surowicy do wartości 50 ng/ml niejednokrotnie skutkuje brakiem miesiączki. W takiej sytuacji konieczna jest konsultacja ginekologiczna.

Zobacz na czym polegają zaburzenia miesiączkowania:

Jak stres wpływa na okres nastolatek?

Obserwuje się coraz wcześniejsze pojawianie się miesiączki u nastolatek. Jednocześnie coraz więcej dziewcząt ma problem z regularnymi i prawidłowymi krwawieniami, u niektórych okres występuje bardzo rzadko, u innych następuje tzw. wtórny brak miesiączki. 

Problem ten dotyczy zwłaszcza młodych kobiet przed 16. rokiem życia, u których krwawienia pojawiły się stosunkowo wcześnie. Przypuszcza się, że za zaburzeniami tego rodzaju stoi przede wszystkim niedojrzałość układu podwzgórze–przysadka. I w tym przypadku nie bez znaczenia pozostaje jednak działanie stresu – młodzieńcze problemy, a nawet pojawiająca się w tym okresie depresja, kłopoty związane z nauką, nadmierne obciążenie psychiczne (szkoła, pierwsze uczucia, obowiązki). 

Warto wspomnieć, że cykl miesiączkowy młodych kobiet może również zaburzać nadmierny wysiłek fizyczny, bulimia czy anoreksja.

Opóźnienie okresu przez stres – dalsze konsekwencje

W przypadku zaburzeń miesiączkowania spowodowanych nadmiernym stresem można śmiało mówić o błędnym kole. Każde zachwiania, odchylenia od normy: spóźniający się okres, bolesny, skąpy lub zbyt obfity, wywołują u wielu kobiet lęk, czasem przed chorobą, a czasem przed ciążą. To zaś sprawia, że panie stresują się jeszcze bardziej, pojawiają się u ich zaburzenia libido, niechęć do współżycia, stany lękowe i wahania nastroju. 

Bardzo często niezbędna jest wizyta u ginekologa, który przede wszystkim wykluczy inne przyczyny zaburzeń miesiączkowania. Jeśli zostanie stwierdzony brak okresu przez stres, pierwszym krokiem w leczeniu powinno być wyeliminowanie czynnika stresogennego, czasem konieczna jest po prostu zmiana stylu życia: rezygnacja ze zbyt intensywnego wysiłku fizycznego, wprowadzenie zdrowej diety, unikanie sytuacji stresowych. W skrajnych przypadkach konieczna może okazać się wizyta u psychologa czy udział w terapii. Gdy metody te okażą się nieskuteczne, lekarz może zadecydować o włączeniu leczenia hormonalnego.

Ile może spóźniać się okres przez stres? Na każdą z kobiet stres może zadziałać inaczej, powodując innego rodzaju zaburzenia, dlatego nie ma jednej odpowiedzi na takie pytanie. Opóźnienie okresu może wynosić kilka dni, tygodni, ale także miesięcy. Fakt ten należy zawsze zgłosić lekarzowi.