Bioimpedancja elektryczna to badanie, które oprócz analizy składu masy ciała określa dobowe zapotrzebowanie organizmu na energię oraz wiek metaboliczny. Znalazło szerokie zastosowanie w dietetyce. Wykonuje się je przy użyciu specjalnej wagi wyposażonej w elektrody. Wymaga pewnego przygotowania ze strony pacjenta. Cena badania wynosi około 50 zł.
Bioimpedancja elektryczna – co to znaczy?
Bioimpedancja elektryczna, zwana też analizą bioimpedancyjną lub analizą impedancji bioelektrycznej (z ang. bioelectrical impedance analysis, BIA), to nowoczesna metoda analizy składu ciała. Metoda bioimpedancji wykorzystuje tzw. impedancję, czyli opór elektryczny tkanek organizmu. Doskonałym przewodnikiem impulsów jest woda zawarta w tkance mięśniowej. Z kolei źródłem oporu jest uboga w wodę tkanka tłuszczowa.
Bioimpedancja elektryczna przeprowadzana jest przy użyciu specjalnej wagi wyposażonej w elektrody (waga z bioimpedancją), które uwalniają sygnał elektryczny o niskim natężeniu (zwykle 0,8–1 mA, czyli właściwie nieodczuwalne). Innym sposobem jest badanie w pozycji leżącej przy użyciu specjalnej maty i nałożeniu na skórę kilku jednorazowych elektrod. Dane płynące z urządzeń mierzących przesyłane są do komputera wyposażonego w specjalny program komputerowy, który wykonuje wszystkie obliczenia. Badanie trwa około 5 minut, a wynik dostępny jest od razu po jego zakończeniu. Jak dotąd nie stwierdzono żadnych niepożądanych działań w związku z użyciem metody BIA.
Bioimpedancja elektryczna – cel i wskazania
Badanie obejmuje pomiar masy ciała i pozwala na jej ocenę przy uwzględnieniu podziału na masę tłuszczową, tj. tkanki tłuszczowej oraz masę beztłuszczową, tj. mięśni, kości i wody. Dodatkowo można dzięki niemu zanalizować podstawową przemianę materii, zapotrzebowanie organizmu na energię, wskaźnik tłuszczu trzewnego i masy ciała BMI. Celem analizy składu masy ciała jest określenie indywidualnego planu żywieniowego i ocena efektywności wprowadzonej dietoterapii.
Oprócz zastosowania w dietetyce używa się jej jako elementu profilaktyki lub leczenia wielu chorób, w tym m.in.: cukrzycy, otyłości, nadciśnienia tętniczego krwi. Oceniając masę kości, możliwe staje się wykrycie zmian ich mineralizacji, a tym samym ryzyko wystąpienia osteoporozy. Z kolei u osób poddawanych dializom, zmagającym się z przewlekłą niewydolnością nerek pozwala na dobranie odpowiedniego stopnia eliminacji wody podczas dializy. Zaś po przeszczepie nerki używa się go do oceny parametrów nawodnienia i odżywienia pacjentów.
Badanie pozwala na rzetelne dostosowanie i ocenę skuteczności treningów sportowych (kontrolę wzrostu masy mięśniowej i spadku tkanki tłuszczowej) oraz oszacowanie wieku metabolicznego organizmu.
Przeciwwskazania do bioimpedancji elektrycznej
Najczęstsze przeciwwskazania do bioimpedancji elektrycznej stanowią: okres ciąży, krwawienie miesiączkowe, wiek poniżej 15 lat, padaczka, obecność metalowych implantów w ciele (np. rozrusznik serca, endoprotezy) czy urządzeń nadających sygnał elektryczny.
Bioimpedancja elektryczna – przygotowanie do badania
Bioimpedancja elektryczna wymaga od pacjenta pewnego przygotowania. Na badanie należy się zgłosić w stanie pełnego wypoczęcia organizmu. Nie wolno wykonywać go bezpośrednio po kąpieli, pływaniu, korzystaniu z sauny czy intensywnym wysiłku fizycznym. Zachować trzeba co najmniej trzygodzinny okres przerwy od ostatniego posiłku, a najlepiej wykonać badanie na czczo. Niewskazane jest przyjmowanie wszelkich płynów na około 2 godziny przed pomiarem, a dodatkowo nie należy spożywać alkoholu i napojów zawierających kofeinę w ciągu 24 godzin poprzedzających badanie. Na czas badania nie wolno mieć przy sobie telefonu komórkowego.
Jak zbudowany jest układ mięśniowy człowieka? Dowiesz się tego z filmu:
Bioimpedancja elektryczna – normy
Normy w bioimpedancyjnej analizie składu ciała przedstawiają się następująco:
- masa kostna stanowić powinna 12–13,5% masy ciała dorosłego człowieka,
- woda – zawartość w organizmie kobiety wynosić powinna około 55%, a u mężczyzny 60% masy ciała,
- tkanka tłuszczowa – w organizmie kobiety stanowić powinna 15–25%, a u mężczyzn 10–20% masy ciała (w przypadku, gdy tkanka tłuszczowa u kobiet wynosi powyżej 30%, a u mężczyzn więcej niż 25% masy ciała, stwierdza się otyłość),
- tkanka mięśniowa stanowić powinna średnio 30% masy ciała dorosłego człowieka.
Bibliografia:
1. Lewitt A., Mądro E., Krupienicz A., Podstawy teoretyczne i zastosowania analizy impedancji bioelektrycznej (BIA), „Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii”, 2007, 3(4), s. 79-84.
2. Dżygadło B., Łepecka-Klusek C., Pilewski B., Wykorzystanie analizy impedancji bioelektrycznej w profilaktyce i leczeniu nadwagi i otyłości, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 2012, 93(2), s. 274-280.
3. Nałęcz M., Torbicz W., Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna 2000. T. 2, Warszawa, Akademicka Oficyna Wydaw. EXIT, 2001.