Płatki owsiane możemy spotkać z oznaczeniami: górskie, zwykłe, błyskawiczne. Wszystkie łączy łagodny smak, wysoka wartość odżywcza i łatwość przyrządzania. Zjedzona rano owsianka daje energię do pracy i długie uczucie sytości, przez co jest doskonałym posiłkiem śniadaniowym.

Płatki owsiane – jak to się zaczęło?

Płatki owsiane, jak sama nazwa wskazuje, powstają z ziaren owsa. Różne źródła podają, że w północnej i środkowej Europie owies był uprawiany już 3800 lat temu! W średniowieczu płatki owsiane stanowiły podstawę żywienia Europejczyków. Brytyjscy górnicy z płatków owsianych czerpali siłę, dzięki czemu mogli długo i wytrwale pracować.

W dzisiejszych czasach płatki owsiane spożywane w postaci owsianki pojawiają się na naszych stołach niezwykle często. Owies jest w stanie pokryć w dużej części zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Ceniony jest przez sportowców, a także osoby, które chcą zgubić zbędne kilogramy. Ze względu na właściwości antyoksydacyjne płatki owsiane odmładzają wygląd skóry.

Płatki owsiane – właściwości

Płatki owsiane są doskonałym źródłem białka i witamin z grupy B. Zawarta w płatkach witamina B6, w uzupełnieniu z jogurtem lub mlekiem, poprawia pracę komórek mózgowych i nerwowych. Dostarcza im niezbędne bodźce do szybszego i bardziej efektywnego przyswajania wiedzy, poprawia pamięć i koncentrację. Owsiankę powinny spożywać dzieci w wieku szkolnym, studenci oraz osoby pracujące umysłowo. Dzięki zawartości witaminy B1 oraz kwasu pantotenowego płatki owsiane pozwalają przeciwdziałać rozdrażnieniu i usuwają symptomy zmęczenia. Pomagają przy wysiłku zarówno fizycznym, jak i umysłowym.

Osoby podatne na stany okołodepresyjne również powinny spożywać owsiankę. Ziarno owsa ma substancje o działaniu antydepresyjnym, a także przeciwdziałających złemu nastrojowi – oprócz witamin z grupy B to magnez i selen. Pierwiastki te wspomagają pracę systemu przewodzenia nerwowego oraz mózgu.

Bielmo i zarodki ziaren owsa są bogate w witaminę E. Jest to antyoksydant o silnym działaniu. Chroni komórki przed uszkodzeniami i spowalnia proces starzenia organizmu. Czyste ziarno owsa zawiera jednak więcej tej drogocennej witaminy niż przetworzone płatki owsiane. Ziarno owsa spośród innych zbóż wyróżnia wysoka zawartość flawonoidów – substancji niezwykle cennych dla organizmu ludzkiego. Działają one moczopędnie, rozkurczająco i przeciwzapalnie. Dlatego po owsiankę powinny sięgać osoby zmagające się z zaleganiem moczu w nerkach i tendencją do powstawania stanów zapalnych. Spożywanie owsianki polecane jest również kobietom podczas miesiączki.

Dobroczynne działanie płatków owsianych doceniają także osoby zmagające się z problemami związanymi z układem pokarmowym i trawiennym. Płatki owsiane zawierają bardzo dużo błonnika, a wśród wszystkich zbóż przodują w zawartości jego części rozpuszczalnej: błonnik stanowi 30% pełnego ziarna, z czego 20% to właśnie część dobrze rozpuszczalna w wodzie. Składnik ten znacząco obniża poziom „złego” cholesterolu (ang. low-density protein – LDL) we krwi. Zapobiega także chorobom układu pokarmowego.

W płatkach owsianych błonnik przyjmuje formę beta-glukanu. Jest to jeden z węglowodanów złożonych, który umożliwia powstawanie lepkich żeli w przewodzie pokarmowym. Takie żele wykazują odporność na działanie enzymów trawiennych, a dzięki temu, że beta-glukan ma zdolność do szczelnego powlekania śluzówki przewodu pokarmowego, w pewnych sytuacjach działa jak opatrunek. Spowalnia przyswajanie cukrów, a dzięki temu zapobiega cukrzycy typu 2 i otyłości. Pomaga wiązać substancje toksyczne dla organizmu i wydalać je. Beta-glukan zapobiega także nowotworom. Nierozpuszczalna część błonnika z płatków owsianych łagodzi zgagę, poprawia pracę jelit i zapewnia uczucie sytości.

Płatki owsiane występują jako jeden z wielu dodatków do pieczywa. Czy zachowują swoje właściwości? Sprawdź:

Owsianka – przepisy. Na mleku? Na wodzie? Ciasteczka owsiane?

Kaloryczność płatków owsianych nie zależy od ich rodzaju. Zarówno płatki owsiane górskie, jak i błyskawiczne mają 366 kcal w 100 g. Wartość energetyczna produktu pochodzi głównie z węglowodanów. Warto o tym pamiętać, komponując posiłek.

Przepisów na owsiankę jest tyle, ile indywidualnych upodobań. Tradycyjnie owsianka jest spożywana po ugotowaniu płatków owsianych na mleku. Zważając jednak na to, że mleko podnosi znacząco kaloryczność posiłku, coraz więcej osób, zwłaszcza odchudzających się, gotuje owsiankę na wodzie. Tak przygotowaną owsiankę można uzupełnić w zależności od upodobań świeżymi owocami, nasionami chia, płatkami drożdżowymi, jogurtem.

Z płatków można również upiec ciasteczka owsiane. Zaletą ich jest brak konieczności dodawania mąki. Do płatków owsianych dodajemy rozgniecionego banana, suszoną żurawinę, posiekane orzechy i jajko. Dosładzamy do smaku miodem i mieszamy. Porcjujemy ciasteczka na blasze wyłożonej papierem do pieczenia i pieczemy przez 20 minut w 180°C.