Serce to narząd, który nigdy nie odpoczywa. Aby pracowało jak należy potrzebuje szczególnej opieki. Niestety o tym, jak jest ważne przekonujemy się dopiero wtedy, gdy zaczyna szwankować. Jak rozpoznać, że serce choruje? Co powinno skłonić do wizyty u specjalisty?

Co może świadczyć o chorobie serca?

Choroby serca mogą rozwijać się latami i nie dawać żadnych objawów. Co gorsza, jeśli już pojawiają się jakieś dolegliwości, to zazwyczaj nie są one kojarzone przez chorych z układem krążenie. Zatem, co może świadczyć o problemach z sercem?

• Zmęczenie

W tym, że czujemy się zmęczeni po całym dniu pracy nie ma nic dziwnego. Problem zaczyna się w momencie, gdy tracimy siły bez powodu lub po wykonaniu czynności, która nie wymaga specjalnego wysiłku. Uczucie zmęczenia, które pojawia się nagle i samo z siebie to wyraźny sygnał ostrzegawczy i najczęściej jest spowodowane nieprawidłowym przepływem krwi. Jeśli zmęczeniu towarzyszą zawroty głowy, rozkojarzenie, problemy z koncentracją - konsultacja z kardiologiem i badania w kierunku niewydolności serca są absolutnie konieczne.

• Duszności
  

Duszność, skrócony oddech czy zadyszka najczęściej towarzyszą większemu wysiłkowi fizycznemu. Jeśli jednak takie objawy pojawiają się bez wyraźnej przyczyny warto skonsultować się z lekarzem. Duszność, która nie ma związku z aktywnością fizyczną może świadczyć o niewydolności serca. U osób z tym schorzeniem serce nie może przepompować krwi, dlatego zaczyna ona zalegać w płucach, a to utrudnia przenikanie tlenu do krwi.

• Omdlenia

Chwilowa utrata przytomności najczęściej ma związek z zaburzeniem rytmu serca, czyli arytmią. Jeśli serce bije zbyt wolno lub zbyt szybko mózg nie dostaje odpowiedniej dawki tlenu, a to prowadzi do omdlenia. Przyczyną utraty przytomności może być także "zatkanie" tętnic, którymi do mózgu dociera krew.

• Obrzęki

Zaniepokoić powinny przede wszystkim obrzęki w obrębie stóp, kostek oraz łydek. W sytuacji, gdy buty stają się za małe, a skarpetki zbyt mocno uciskają warto skonsultować się z lekarzem. Obrzęk może bowiem świadczyć o niewydolności serca.

Warto zaznaczyć, że w przypadku problemów z sercem obrzęk może się pojawić także w okolicy brzucha i na nogach. W takich przypadkach najprawdopodobniej choruje prawa strona serca.

• Ból w klatce piersiowej
  

Objaw ten może świadczyć o zawale serca (jeśli utrzymuje się dłużej niż 15 minut) lub tzw. dławicy piersiowej (dławicy bolesnej). To zespół dolegliwości, które może aktywować silny stres lub wysiłek fizyczny. Poza bólem w klatce piersiowej dławicy mogą towarzyszyć ucisk, duszność. Zdarza się, że ból promieniuje do żuchwy, szyi lub ramienia. Mimo że dolegliwości ustępują po odpoczynku to nie można ich lekceważyć. Schorzenie może bowiem świadczyć o niewydolności naczyń wieńcowych.

• Zmiany na skórze
  

Niektóre choroby serca widać na... skórze. Jeśli w ciepłe dni skóra, paznokcie, czy błony śluzowe robią się fioletowe można podejrzewać chorobę lub uszkodzenie mięśnia sercowego. Natomiast brązowe plamy na skórze mogą świadczyć o kardiomiopatii. Z kolei rumień na dłoniach bywa objawem zastoinowej niewydolności serca.

• Przyrost masy ciała
  

Sygnałem, że serce nie pracuje prawidłowo może być szybki przyrost masy ciała, tj. np. 2 kilogramy w ciągu 2-3 dni bez zmian w diecie. Najczęściej ma on związek z zatrzymaniem wody w organizmie, które spowodowane jest tym, że serce ma problem z pompowaniem krwi. Przy przewodnieniu woda zaczyna gromadzić się na brzuchu oraz w obrębie stóp, kostek i łydek. Zdarza się, że nadmiar płynów w organizmie wywołuje duszności oraz męczliwość.

Takie uczucie "przepełnienia" sprawia, że chorzy tracą apetyt. Organizm, który nie dostaje substancji odżywczych słabnie i nie może walczyć z chorobą. Co gorsza, taki stan może prowadzić do zmniejszenia masy ciała, a nawet zaników mięśniowych oraz anemii.

Zobacz film i dowiedz się więcej o chorobach serca:

Serce - jak poprawić jego pracę?

Tak naprawdę, aby mieć zdrowe i mocne serca nie potrzebna jest żadna rewolucja. Zdaniem badaczy - w pierwszej kolejności - trzeba zrezygnować z palenia papierosów. Badania pokazują, że palacze aż cztery razy częściej mają problemy z układem krążenia. Dlaczego? Papierosy podnoszą ciśnienie, a jego wzrost może przyczynić się do rozwoju miażdżycy, niewydolności serca czy nawet udaru mózgu.

Poza rezygnacją z papierosów warto zmienić dietę. Najzdrowsza dla serca będzie tzw. dieta DASH. Zgodnie z jej założeniami należy spożywać przede wszystkim warzywa i owoce, niskotłuszczowe produkty mleczne, pełnoziarniste produkty zbożowe, ryby, drób, a także nasiona roślin strączkowych i orzechy. Trzeba natomiast ograniczyć czerwone mięso, słodycze oraz napoje bogate w cukier. Uzupełnieniem diety powinna być aktywność fizyczna, która nie tylko wzmacnia serce i zwiększa pojemność płuc, ale także pozwala utrzymać prawidłową masę ciała (nadwaga sprzyja chorobom układu krążenia). Zgodnie z wytycznymi WHO powinniśmy na nią poświęcać co najmniej 30 minut dziennie. Warto zaznaczyć, że ruszać muszą się także te osoby, które już mają zdiagnozowaną chorobę serce. W ich przypadku najbezpieczniejszy będzie spacer.

Dodatkowo trzeba pamiętać o badaniach profilaktycznych. To najlepszy i najprostszy sposób, aby wcześnie wykryć ewentualne problemy z układem krążenia. Jakie badania wykonać i kiedy? Dowiecie się tego z naszego materiału: 5 badań ważnych dla serca. Sprawdź, czym jest niedoceniany wskaźnik kostka-ramię i kiedy go oznaczać