Dawka czyni truciznę

Sól, jako źródło sodu wbrew pozorom jest potrzebnym elementem do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Sód reguluje zawartość wody w organizmie, co zapewnia optymalne ciśnienie krwi i utrzymuje równowagę kwasowo–zasadową organizmu. Bierze udział w przeprowadzeniu impulsów nerwowych i pomaga kontrolować skurcze mięśni. Dodatkowo uczestniczy w transporcie składników odżywczych do komórek. Dzisiaj bardzo łatwo o przekroczenie zalecanej dziennej dawki. Sól spożywana jest wraz z domowymi posiłkami oraz z produktami, gdzie występuje jako sól ukryta. Chlorek sodu (sól) jest powszechnie stosowanym środkiem konserwującym, więc znajduje się w sporej części dostępnych produktów na rynku.

Sól ukrytą znajdziemy m.in. w :

• pieczywie,
  
• wędlinach,
  
• serach,
  
• wędzonych rybach,
  
• konserwach, przetworzonych warzywach,
  
• słonych przekąskach (np. chipsy, paluszki, krakersy),
  
• produktach typu instant, fast foodach,
  
• gotowych sosach i zupach,
  
• gotowych do spożycia daniach przygotowanych przemysłowo.
  

Nadmierne spożycie soli prowadzi do nadciśnienia tętniczego (zatrzymana woda podnosi ciśnienie w naczyniach krwionośnych), sprzyja rozwojowi chorób układu sercowo naczyniowego oraz chorób nerek.

Co jeszcze powoduje nadmierne spożycie soli? Dowiecie się tego z filmu:

Moc przypraw

Sól podkreśla smak potraw, jednak warto ją ograniczyć i zamienić na większą ilość ziół i przypraw. Dania nabiorą intensywności, smaku i aromatu, a dodatkowo wiele przypraw posiada właściwości sprzyjające dobremu funkcjonowaniu organizmu. Można je dodawać w postaci świeżej lub suszonej, jednak to te pierwsze zachowują więcej właściwości.

Estragon – świetnie sprawdzi się jako zamiennik soli, gdyż zawiera sód, co sprawia, że jest słonawy. Jednak pomimo zawartości sodu, estragon nie podnosi ciśnienia krwi. Dzięki temu jest ceniony w dietach bezsolnych. Estragon wykazuje właściwości przeciwzapalne, antyseptyczne, jest moczopędny i wspomaga trawienie. W smaku przypomina anyż, ma lekko gorzki smak i nie należy przesadzać z ilością ponieważ ma mocny aromat, co może zdominować smak potrawy.

Estragon pasuje do:

• mięsa,
  
• ryb i owoców morza,
  
• zup i kremów,
  
• sałatek i warzyw,
  
• sosów.
  

Oregano - inaczej lebiodka pospolita, doda aromatu wielu potrawom. W składzie zawiera karwakrol, który ma właściwości przeciwgrzybicze i antybakteryjne. Dodatkowo wykazuje cechy przeciwutleniające.

Oregano pasuje do:

• mięsa,
  
• warzyw - świeżych, marynowanych, obróbce termicznej,
  
• sosów, dań z makaronem,
  
• zup i kremów.
  

Świetnie komponuje się z czosnkiem, tymiankiem i oliwą z oliwek.

Papryka chili - dodaje potrawom pikanterii, aromatu i charakteru. Chili jest bogate w kapsaicynę, która ma szereg pozytywnych cech: przyśpiesza trawienie i zwiększa wytwarzanie ciepła, co sprzyja utracie wagi, obniża poziom cholesterolu we krwi. Ma właściwości antybakteryjne, antynowotworowe i przeciwbólowe. Podobne cechy mają czarny pierz, ostra papryka, kurkuma i inne korzenne przyprawy.

Papryka chili pasuje do:

• mięsa,
  
• kremów,
  
• dań kuchni meksykańskiej, indyjskiej, dalekiego wschodu,
  
• sosów i salsy.
  

Bazylia - Warto sięgnąć po świeżą bazylię, nadaje potrawom wyjątkowy aromat. Jest źródłem witaminy A, C, E oraz K. Działa przeciwzapalnie i przeciwbakteryjne oraz wspomaga trawienie. Bazylia ma anyżowy, ostro - słodki smak. Przy obróbce termicznej należy ją dodać pod koniec procesu, aby nie straciła swoich cennych właściwości.

Bazylia pasuje do:

• dań kuchni włoskiej i azjatyckiej,
  
• warzyw – świeżych, duszonych, sałatek,
  
• sosów, gulaszy,
  
• zup,
  
• mięsa.
  

Z bazylii można przyrządzić pesto, które może być dodatkiem do makaronów, pieczonego mięsa i kanapek.

Tymianek - nadaje potrawom wyrazisty, lekko pikantny smak i aromat. Warto dodawać go tłustych mięsnych dań ponieważ bardzo dobrze wspomaga trawienie. Podobnie jak oregano jest źródłem karwakrolu. Świeży tymianek należy dodawać pod koniec gotowania.

Tymianek pasuje do:

• dań mięsnych,
  
• ryb i owoców morza,
  
• masła i sosów,
• zup,
• dań z makaronem, gulaszy,
  
• warzyw, roślin strączkowych,
  
• zapiekanek,
  
• pieczywa.
  

Niestety bardzo dużo soli spożywają również dzieci. Czy powinny one w ogóle jeść sól? Dowiecie się tego z filmu:

Naturalne dodatki

Przy przygotowaniu potraw na śniadanie, obiad czy kolację warto pamiętać o naturalnych dodatkach, które zadbają o intensywność smaku i aromatu. Niektóre z nich mogą na dobre wyeliminować dodawanie soli do sosów, marynat, dipów czy sałatek.

Czosnek - zdecydowanie nie można mu odmówić intensywności. Czosnek jest naturalnym antybiotykiem i warto dodać go do potraw. Wzmacnia układ odpornościowy, ma właściwości przeciwwirusowe, antybakteryjne i przeciwzapalne. Jednak aby czosnek nabrał tych cech, należy go posiekać lub rozgnieść. Uszkodzenie jego struktury powoduje aktywację allicyny, dzięki której czosnek ma wyżej wymienione cechy. Czosnek świetnie nada się do marynat, sosów, potraw gotowanych, smażonych pieczonych zarówno mięsnych jak i warzywnych. Można go poddawać obróbce cieplnej ponieważ nie traci swoich właściwości.

Oliwki - mają słony, lekko gorzki smak. Dzięki swojej słoności wzbogacą smak wielu potraw. Mogą być dodatkiem do dań mięsnych, warzywnych czy z makaronem, do sałatek, serów, sosów czy dipów. Kilka oliwek na kanapkę z pomidorem zamiast soli, nada nowy smak i będzie miało pozytywny wpływ na organizm. Oliwki są źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, a zwłaszcza kwasu oleinowego. Są też źródłem potasu, magnezu, fosforu, beta-karotenu, przeciwutleniaczy i błonnika. Zmieszają ciśnienie krwi, opóźniają proces starzenia organizmu i chronią przed powstawaniem wolnych rodników. Czarne oliwki mają więcej goryczy i mniej minerałów.

Kapary - mają lekko ostry, cierpki smak, lekko przypominają oliwki, pieprz i chrzan. W 83% kapary składają się z wody, a reszta to witaminy i minerały. Urozmaicą dania rybne, makarony, dania z mięsem, sosy, dipy czy nawet kanapki. Kapary są źródłem antyoksydantów i, podobnie jak oliwki, opóźniają proces starzenia.

Sól kuchenną warto zamienić ma morską. Ma mniejszą zawartość sodu i zawiera w składzie m.in. jod, potas, magnez, selen, lit.

Jak odzwyczaić się od soli? Zobaczcie, co polecają eksperci: