Zapalenie gardła to choroba infekcyjna spowodowana najczęściej przez znajdujące się w otoczeniu wirusy. Zakażenie szerzy się nie tylko przez bezpośredni kontakt, ale przede wszystkim drogą kropelkową, więc zapobieganie zachorowaniom jest bardzo trudne.

Zapalenie gardła – objawy

Objawy zapalenia gardła to głównie dolegliwości miejscowe. Pojawienie się bólu gardła jest zwykle pierwszym sygnałem, że doszło do infekcji. Wirusy lub bakterie zagnieżdżają się w jamie śluzowej górnych dróg oddechowych, powodując zespół charakterystycznych symptomów. Należą do nich ból gardła nasilający się przy połykaniu, piciu gorących napojów albo spożywaniu pokarmów o ostrzejszym smaku. Dodatkowo chory może skarżyć się na kujący ból w uszach, uczucie ich zatkania. Rozpulchniona błona śluzowa gardła jest bardzo wrażliwa na wszelkie bodźce, więc często zasadniczym objawom towarzyszy kaszel, którego ataki może prowokować zimno, a nawet szybszy oddech. Dyskomfort związany z przełykaniem sprawia, że chory rezygnuje z pokarmów stałych, wybierając dietę płynno-papkowatą.

Zapaleniu gardła często towarzyszy katar, w pierwszej fazie choroby zwykle o typie śluzowym. Z czasem staje się gęsty, może mieć ropny charakter. W wielu wypadkach obserwuje się też zapalenie spojówek i łzawienie związane z zatkaniem ujść przewodów nosowo-łzowych przez obrzękniętą śluzówkę. Choroba wiąże się zwykle z osłabieniem, dreszczami, męczliwością, stanami podgorączkowymi.

Przy badaniu stwierdza się, że tylna ściana gardła i łuki podniebienne są zaczerwienione, migdałki powiększone – podobnie jak węzły chłonne na szyi. Na migdałkach może znajdować się nalot złuszczonego nabłonka przypominający ropne czopy obserwowane w trakcie anginy.

Objawy zapalenia gardła u dzieci

Przebieg zapalenia gardła u dzieci (szczególnie małych oraz u niemowląt) może być gwałtowniejszy i w pierwszej chwili trudniejszy do rozpoznania. Dziecko staje się niespokojne, płaczliwe, nie chce jeść, jeśli jest karmione piersią – nie ssie prawidłowo. Mogą pojawić się gorączka i wymioty. Decydujące znaczenie w rozpoznaniu ma oglądanie gardła i badanie otoskopowe (wziernikowanie ucha), które pozwala wykluczyć najczęstsze powikłanie – zapalenie ucha środkowego.

Leczenie zapalenia gardła

Ponieważ podstawową przyczyną zapalenia gardła u dorosłych i u dzieci są infekcje wirusowe, antybiotyki (które nie mają działania przeciwwirusowego) mają bardzo ograniczone zastosowanie. Podaje się je jedynie, jeśli dojdzie do wtórnej infekcji bakteryjnej albo u osób mających zmniejszoną odporność (ze względu na inne choroby, stosowanie leków immunosupresyjnych albo cytostatycznych).

Kluczowe znaczenie mają w terapii leki działające objawowo i domowe sposoby. Wśród tych pierwszych stosuje się przede wszystkim niesterydowe leki przeciwzapalne (które działają również przeciwgorączkowo i lekko przeciwbólowo), krople do nosa oraz różne formy leków działających znieczulająco lub odkażająco na powierzchnię śluzówki gardła.

Domowe sposoby na zapalenie gardła

Domowe leczenie zapalenia gardła obejmuje wiele metod. Najwięcej z nich ma na celu zmniejszyć i złagodzić dolegliwości, ale część służy też poprawie odporności. Są to m.in.:

• podawanie ciepłych napojów na bazie mleka, zawierających dodatki czosnku, masła, miodu,
  
• picie herbaty z miodem i cytryną, z imbirem albo cynamonem,
  
• spożywanie naparów z rumianku, szałwii,
  
• stosowanie roztworu soli, olejków eterycznych albo wymienionych wyżej naparów do płukania gardła,
  
• nacieranie klatki piersiowej, okolicy nosa albo skrapianie ubrania i chusteczek do nosa olejkami eukaliptusowym, sosnowym lub szałwiowym.
  
• podawanie syropu z cebuli, czosnku, chrzanu.
  

Wymienione napoje mają nie tylko działanie łagodzące i przeciwzapalne, ale również działają rozgrzewająco, co w przypadku zapalenia gardła zdecydowanie poprawia stan ogólny i samopoczucie chorego.

Ważne jest działanie naturalnych substancji niszczących drobnoustroje, zawartych w cebuli, czosnku i chrzanie (tzw. fitoncydów) oraz np. w imbirze. W przypadku zakażeń bakteryjnych niszczą one bezpośrednio czynnik powodujący chorobę, a w przypadku schorzeń o podłożu wirusowym działają osłonowo i zabezpieczają przed wtórną infekcją.

Polecamy: Najsilniejsze naturalne antybiotyki – czosnek, cebula, chrzan, kurkuma

Domowe sposoby leczenia zapalenia gardła i krtani

Zapalenie gardła często występuje łącznie z zapaleniem krtani albo poprzedza je. Intensywna chrypka, problemy z mówieniem, nasilony, uciążliwy kaszel wymagają dodatkowego wzmocnienia leczenia. Skutecznym sposobem leczenia są wówczas inhalacje. Można je wykonywać metodą domową (wykorzystując parujący znad garnka lub innego naczynia gorący płyn) albo zastosować nebulizator, który drganiami głowicy rozbija ciecz na drobniutkie kropelki, z łatwością przedostające się przez jamę ustną, nos i gardło do krtani. Metoda ta jest łatwiejsza do zastosowania i (w przypadku dzieci) o wiele bezpieczniejsza. Jej skuteczność jest również zdecydowanie wyższa.

Do inhalacji stosuje się jałowy roztwór soli albo wodę z dodatkiem olejków eterycznych. Jeśli chory odkrztusza dużą ilość wydzieliny albo nie może oddychać przez nos, można wykonać inhalację z użyciem środków rozrzedzających wydzielinę, tzw. mukolityków. Preparaty te powinny być zakupione w aptece i stosowane zgodnie z zaleceniami producenta lub lekarza. 

Polecamy: Co to jest nebulizacja? Nebulizacje z soli fizjologicznej