Wstrząs (wstrząśnienie) mózgu u dzieci i dorosłych - co warto o nim wiedzieć?

Fot: Drobot Dean / stock.adobe.com

Wstrząśnienie mózgu jest krótkotrwałym zaburzeniem czynności mózgu spowodowanym najczęściej urazem lub uderzeniem, np. podczas wypadku samochodowego lub urazu sportowego. Może się zdarzyć w każdym wieku. Przytrafia się najczęściej dzieciom do 18. roku życia oraz osobom starszym. W potocznym języku bardzo często używa się określenia "wstrząs mózgu" zamiast "wstrząśnienie". Nie jest to jednak z punktu medycznego właściwa zamiana, ponieważ wstrząs jest zupełnie innym zjawiskiem.

Jak rozpoznać wstrząśnienie mózgu u dzieci?

Wystąpienie wstrząśnienia mózgu u dzieci jest dość powszechne, ponieważ niemowlęta, małe dzieci i dzieci w wieku przedszkolnym częściej doznają wstrząsów czy siniaków na głowie

Przyczyn takich zdarzeń jest wiele, są to np. upadki (np. bieganie po schodach lub zeskakiwanie z wysokości – z blatów lub łóżek), bezpośredni kontakt (np. trafienie piłką w głowę), wypadki samochodowe, rowerowe, nadużycie siły wobec dzieci, np. energiczne wstrząśnięcie.

Wstrząśnienie mózgu u dzieci może występować w różnym stopniu. Podjęcie decyzji, czy dziecko, które uderzyło się w głowę, potrzebuje natychmiastowej pomocy, może być bardzo trudne.

Zobacz film: Wstrząs mózgu. Źródło: 36,6.

Małe dzieci mogą mieć takie same objawy wstrząśnięcia jak nastolatki, ale nie wyrażają ich w ten sam sposób. Po prostu nie mogą wytłumaczyć uczucia mdłości czy zasłabnięcia i nie są w stanie ich opisać lub powiedzieć, gdzie boli. Rodzice i lekarze powinni mieć to na uwadze.

Najczęstsze objawy wstrząśnienia mózgu u dzieci to:

  • krótkotrwała utrata przytomności,
  • rozmazany obraz,
  • ból głowy,
  • płacz i niemożność pocieszenia,
  • kłopoty z chodzeniem,
  • niezrozumiałe mówienie (bełkotliwa wymowa).

Należy skontaktować się z lekarzem i powiedzieć mu o innych zaistniałych objawach, zwłaszcza takich jak wymioty, zawroty głowy, problemy z koncentracją. Objawy wstrząsów nie zawsze pojawiają się natychmiast i mogą rozwinąć się w ciągu 24–72 godzin po urazie

Dzieci mają zwykle takie same objawy fizyczne jak starsze dzieci i dorośli, ale objawy poznawcze i emocjonalne (takie jak drażliwość i frustracja) mogą ujawnić się później i być trudniejsze do rozpoznania.

Objawy zwykle ustępują w ciągu tygodnia lub dwóch, bez długotrwałych problemów zdrowotnych. Niektóre z nich, w tym utrata pamięci, bóle głowy i problemy z koncentracją, mogą jednak utrzymywać się przez kilka tygodni lub miesięcy. 

Często w takich przypadkach dzieci potrzebują dalszej diagnozy i leczenia. Każdy, kto ma jakiekolwiek objawy wstrząsów, powinien natychmiast udać się do lekarza, ponieważ nigdy nie ma pewności, czy dany uraz wywołał wstrząśnienie mózgu, czy doszło do powikłań w postaci krwawień do ośrodkowego układu nerwowego

Wstrząśnienie mózgu – objawy u dorosłych

Objawy wstrząśnienia mózgu mogą być subtelne i nie muszą pojawiać się natychmiast. U dorosłych mogą one trwać całe dnie, tygodnie lub nawet dłużej.

Najczęstsze objawy wstrząśnienia mózgu to:

  • bóle głowy lub uczucie ciśnienia w głowie,
  • utrata pamięci (amnezja – zwykle zapominanie o zdarzeniu, które spowodowało wstrząs) i dezorientacja,
  • krótkotrwała utrata przytomności,
  • zawroty głowy lub tzw. widzenie gwiazd,
  • dzwonienie w uszach,
  • nudności,
  • wymioty,
  • bełkotliwa wymowa.
  • Inne objawy mogą być opóźnione i pojawić się po godzinie lub dniach od urazu:
  • problemy z pamięcią,
  • drażliwość,
  • wrażliwość na światło i hałas,
  • zaburzenia snu,
  • zaburzenia zmysłów smaku i zapachu.

Wstrząśnienie mózgu u dziecka – pierwsza pomoc

Z każdym dzieckiem ze wstrząśnieniem mózgu lub jego podejrzeniem należy udać się do lekarza w celu rozpoznania objawów czy wystąpienia zespołów pourazowych. 

Rozpoznanie zespołu pourazowego po wstrząśnieniu u małych dzieci jest trudne, ważne jest jednak, aby udać się na tego rodzaju konsultację medyczną. Nadmierny płacz, ciągły ból głowy, słaba koncentracja dziecka, u którego objawy te wystąpiły po kilku tygodniach od wstrząśnienia, mogą wymagać dalszej oceny przez neuropsychologa, neurologa lub innego specjalistę.

Zapobieganie wstrząśnieniom mózgu u dzieci polega na używaniu kasku za każdym razem podczas jazdy na rowerze, rolkach czy deskorolce lub pasów bezpieczeństwa (fotelików) w samochodzie.

Leczenie wstrząśnienia mózgu u dzieci

Leczenie wstrząśnienia mózgu zależy od stanu zdrowia dziecka, w tym od rodzaju i stopnia nasilenia objawów. Jeżeli wstrząs jest łagodny i nie wymaga hospitalizacji, lekarz wyda zalecenia dotyczące opieki domowej, w tym uważne obserwowanie dziecka przez pierwsze 24–72 godziny po urazie, unikanie aktywności fizycznej do czasu wyzdrowienia, unikanie gier komputerowych czy gier wideo. 

Dzieci zwykle mogą powrócić do swoich normalnych zajęć w ciągu kilku tygodni, ale każdy przypadek należy rozważać indywidualnie.

Wstrząśnienia mózgu u dziecka – powikłania

Powikłaniem po wstrząśnieniu mózgu u dzieci jest bardzo rzadko występujące pourazowe uszkodzenie mózgu. Objawy mogą nie ujawnić się po kilku tygodniach lub miesiącach po urazie. Możemy do nich zaliczyć: ból głowy, zaburzenia widzenia, nerwowość czy problemy z pamięcią. Im dłużej dziecko było nieprzytomne, tym poważniejsze mogło być wstrząśnienie.

Zobacz film: Budowa mózgu. Źródło: 36,6

Data aktualizacji: 06.06.2018,
Opublikowano: 05.09.2017 r.

Komentarze (2)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany

lek. Agnieszka Widera 18.06.2018r.

Dziękujemy za komentarz, w tekście zostało wyjaśnione użycie potocznej - acz niewłaściwej z medycznego punktu widzenia nazwy.

Szukający 04.05.2018r.

Nie ma czegoś takiego jak wstrząs mózgu. Jest tylko WSTRZĄŚNIENIE mózgu.

Zobacz wszystkie 2 komentarzy
Alzheimerem można się zarazić? Niepokojące odkrycie badaczy

Priony to groźne białka, które przyczyniają się do rozwoju choroby Creutzfeldta-Jakoba. Najnowsze badania sugerują, że związki te mają swój udział w powstawaniu zmian w mózgu typowych dla schorzeń otępiennych, w tym alzheimera. Jak to możliwe?  

Czytaj więcej
W tym wieku przestań pić alkohol, aby uniknąć demencji. Lekarze potwierdzają

Picie alkoholu jest groźne dla zdrowia. Badacze przekonują, że w pewnym wieku sięganie po napoje wyskokowe staje się wyjątkowo niebezpieczne. Kiedy należy go zupełnie odstawić? 

Czytaj więcej
Pacjenci po zmianach w mózgu po przejściu COVID-19. Niepokojące badania 

O tym, że zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 może wpływać na działanie układu nerwowego, badacze informowali już wielokrotnie. Najnowsze analizy pokazują, że u osób, które przeszły COVID-19 mogą się pojawić nawracające bóle głowy, zaburzenia kojarzenia, koncentracji i pamięci, lęki oraz objawy depresji. Czy dolegliwości zostaną z pacjentami już na stałe? 

Czytaj więcej
Udar mózgu - jak wygląda rehabilitacja po chorobie?

Rehabilitacja po udarze to długotrwały proces, który nie zawsze gwarantuje pełne przywrócenie utraconych funkcji. Zajmuje się nią interdyscyplinarny zespół specjalistów, m.in. neuropsycholog, fizjoterapeuta i logopeda.

Czytaj więcej
Nawyki, które postarzają twój mózg. Na co uważać?

Mózg to centrum dowodzenia naszego organizmu. Podobnie, jak w przypadku innych narządów - z biegiem czasu - zaczyna działać mniej sprawnie. Co gorsza, często jest to skutek naszych niezdrowych nawyków. Które zachowania mu nie służą? 

Czytaj więcej
7 etapów w chorobie Alzheimera - czym się charakteryzują?

Etapy choroby Alzheimera różnią się od siebie nasileniem objawów, takich jak zaburzenia pamięci i problemy z codziennym funkcjonowaniem. Chorzy mają kłopoty z komunikacją, a z biegiem czasu z wykonywaniem najprostszych czynności, np. ubieraniem się.

Czytaj więcej
Lek na schizofrenię został wycofany z obrotu. Dlaczego? 

Główny Inspektorat Farmaceutyczny zdecydował o wycofaniu z obrotu preparatu stosowanego w leczeniu schizofrenii. Co stoi za tą decyzją i o jaki farmaceutyk chodzi? 

Czytaj więcej
Masz kłopoty z zasypianiem? Poznaj techniki, dzięki którym zaśniesz nawet w 10 sekund!

Oglądasz w łóżku telewizję, a może sprawdzasz coś w telefonie? Takie zachowania mogą utrudnić zasypianie. Na szczęście istnieją techniki, które pozwalają zasnąć nawet w 10 sekund. Sprawdź, jak szybko zasnąć? 

Czytaj więcej
Marihuana sprzyja schizofrenii. Badacze mają nowe ustalenia 

Naużywanie marihuany może się przyczynić do rozwoju chorób psychicznych. Naukowcy ze Stanów Zjednoczonych i Dani dowiedli, że narkotyk - zwłaszcza u młodych mężczyzn - może prowadzić do rozwoju schizofrenii. 

Czytaj więcej
Powszechnie stosowany związek chemiczny sprzyja chorobie Parkinsona. Gdzie go znajdziemy?

Trichloroetylen (TCE) to związek chemiczny, który wykorzystywany jest m.in. do chemicznego czyszczenia ubrań.  Najnowsze badania pokazują, że substancja może być bardzo niebezpieczna i przyczynić się do rozwoju choroby Parkinsona. W jaki sposób?

Czytaj więcej