Regularne picie kawy polepsza pamięć, koncentrację, pobudza oraz zwiększa tolerancję na wysiłek fizyczny. Jednak od lat uznaje się, iż kawa jest szkodliwa dla osób z zaburzeniami układu krwionośnego. W rzeczywistości wpływ kawy na ciśnienie krwi jest znacznie mniejszy, niż uważa większość społeczeństwa. Potwierdziły to liczne opublikowane badania naukowe.

Czy kawa podnosi ciśnienie?

Około miliona Polaków cierpi na zdiagnozowane nadciśnienie tętnicze krwi. Kawa wpływa na wiele układów w organizmie człowieka, w tym na układ sercowo-naczyniowy. Jednak czy kawa szkodzi osobom z nadciśnieniem tętniczym?

Kawa, zgodnie z wynikami przeprowadzonych badań, podnosi ciśnienie skurczowe krwi o około 4–5 mmHg (milimetrów słupa rtęci), natomiast rozkurczowe o około 8–10 mmHg. Są to niewielkie wahania, niezagrażające zdrowiu czy życiu. Wykazano również, iż codzienne wypijanie filiżanki kawy zmniejsza ryzyko nadciśnienia tętniczego krwi. Schorzenie to powodują przede wszystkim nikotynizm, nadużywanie alkoholu czy też spożywanie przetworzonych produktów, bogatych w sól (ogólnie mówiąc – złe nawyki żywieniowe). Organizm osób, które piją regularnie kawę, uodparnia się na działanie kofeiny i innych substancji w niej zawartych. Należy jednak podkreślić, iż kawa nie szkodzi zdrowiu, jeśli nieprzekraczana jest dopuszczalna dzienna dawka, czyli około 4–5 filiżanek.

Według Andrew M. Freemana i współautorów artykułu opublikowanego w 2018 roku, osoby spożywające kawę raz na jakiś czas, okazjonalnie, odczuwają skutki działania kofeiny, takie jak drżenie rąk, pobudzenie, przyspieszenie akcji serca. Już po pierwszej godzinie ciśnienie skurczowe wzrasta u nich o 7–8 mmHg, a rozkurczowe o około 6 mmHg. Osoby ze zdiagnozowanymi chorobami wieńcowymi czy innymi zaburzeniami ze strony układu krążenia, spożywając sporadycznie kawę, powodują przyspieszenie rozwoju nadciśnienia. Wówczas zaleca się im wyeliminowanie z diety tradycyjnej kawy lub picie kawy zbożowej, bezkofeinowej. Brytyjska Narodowa Służba Zdrowia (National Health Service, NHS) twierdzi, iż kawa nie wykazuje żadnego wpływu na rozwój nadciśnienia tętniczego krwi.

Zobacz film i sprawdź dlaczego warto pic kawę: 

Kawa a ciśnienie – zmiana stylu życia

Osobom z rozpoznanym nadciśnieniem tętniczym krwi oprócz leczenia farmakologicznego zalecana jest zmiana dotychczasowego trybu życia, w tym nawyków żywieniowych. Do takich modyfikacji należą między innymi: zwiększenie aktywności fizycznej dostosowanej do ogólnego stanu zdrowia, ograniczenie spożywania soli do 5 gramów dziennie, zminimalizowanie lub wyeliminowanie z diety alkoholu, ograniczenie spożywania czerwonego mięsa oraz potraw bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe, rzucenie palenia papierosów, kontrola masy ciała, szczególnie przy zdiagnozowanej otyłości brzusznej, oraz nieprzekraczanie spożywania 4–5 filiżanek kawy dziennie.

Dieta DASH („najzdrowsza dieta na świecie”), stosowana między innymi w leczeniu nadciśnienia tętniczego krwi, uwzględnia warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, niskoprocentowe produkty mleczne, nienasycone kwasy tłuszczowe, oleje roślinne, ryby, drób oraz orzechy. Dodatkowo w ośrodkach leczenia otyłości stosujących dietę DASH zaleca się picie oprócz wody trzech bezalkoholowych napojów dziennie, w tym tradycyjnej kawy. Jak podkreślają twórcy diety, jest ona zgodna z piramidą zdrowego żywienia i aktywności fizycznej, opracowaną przez Instytut Żywności i Żywienia.

Polecamy: Dieta DASH od NFZ. Na podstawie Twoich danych NFZ przygotowuje Ci dietę DASH

Kawa – fakty i mity

Popularne mity dotyczące spożywania kawy:

• regularne picie kawy zmniejsza ryzyko zachorowania na chorobę Parkinsona, ponieważ obniża ciśnienie tętnicze krwi,
• częste picie kawy zwiększa ryzyko rozwoju choroby wrzodowej,
• kawa przyczynia się do rozwoju arytmii,
• dzieci nie powinny pić kawy ze względu na zawartą w niej kofeinę, szkodliwą dla zdrowia.

• picie kawy wieczorem utrudnia zaśnięcie,
• u mężczyzn kawa zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworu prostaty,
• kawa wspiera leczenie bólów migrenowych głowy,
• kawa zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2,

Kawa stanowi jeden z najpopularniejszych napojów na świecie. Jej wpływ na zdrowie człowieka wciąż jest tematem dyskusji pomimo wielu przeprowadzonych i opublikowanych badań klinicznych. Z pewnością warto zachować umiar i nie przekraczać dopuszczalnej przez badaczy dziennej porcji.

Bibliografia:

1. Głuszek J., Kosicka T.: Wpływ kawy, herbaty, kakao na ciśnienie tętnicze i układ sercowo-naczyniowy, Viamedica, Poznań 2014.
2. Spiller M.A.: The chemical components of coffee, Caffeine. Boca Raton CRC Press, 1998.
3. Riksen N.P., Rongen G.A., Smits P.: Acute and long-term cardiovascular effects of coffee: implications for coronary heart disease, Pharmacol, 2009.