Witamina B6 występuje w sześciu związkach, które wzajemnie się przekształcają: pirydoksynie, pirydoksaminie, pirydoksalu i trzech estrach fosforanowych tych związków. Po spożyciu i przetworzeniu w układzie pokarmowym trafia do naszych mięśni w postaci fosforanu pirydoksalu.
Witamina B6 - rola w organizmie
B6 jest witaminą zaangażowaną w następujące procesy:
- metabolizm i rozkład aminokwasów,
- przemianę białka,
- glikogenezę (przemianę glukozy w glikogen) i glikogenolizę (rozkład glikogenu) w mięśniach,
- produkcję enzymów, hormonów, hemoglobiny,
- wpływ na ciśnienie krwi,
- skurcze mięśni,
- pracę serca,
- funkcjonowanie układu nerwowego
- tworzenie przeciwciał, co wzmacnia układ odpornościowy
- łagodzenie skutków ubocznych leków,
- wspomaganie leczenia nerek, m.in. zapobieganie tworzenia się kamieni nerkowych
- łagodzi objawy napięcia przedmiesiączkowego
Oprócz wspomagania tych procesów witamina B6 pomaga w leczeniu bólu i zesztywnienia nadgarstka, łojotokowego zapalenia skóry, wypadania włosów, zapalenia warg i języka. Ponadto regularne duże dawkowanie witaminy B6 zmniejsza szanse na chorobę Parkinsona u osób uzależnionych od tytoniu.
Witamina B6 + magnez
Dodatkowe korzyści dla organizmu niesie ze sobą połączenie witaminy B6 z magnezem. W aptekach można znaleźć sporo preparatów bazujących na tych składnikach. Należy je stosować jako suplement diety. Witamina B6 ułatwia wchłanianie magnezu z przewodu pokarmowego, co ogranicza jego wydalanie, a co za tym idzie wzmacnia mięśnie, kości i zęby. Współdziałanie magnezu z B6 zmniejsza też zmęczenie fizyczne oraz psychiczne - koi nerwy, zmniejsza drażliwość i uczucie znużenia. Odnotowano także pozytywne skutki regularnego stosowania synergii magnez + B6 u dzieci z autyzmem.
Witamina B6 - niedobór
Przyczynami niedoboru witaminy B6 są: źle zbalansowana dieta, leki antykoncepcyjne dla kobiet, karmienie piersią oraz regularne przyjmowanie leków przeciw gruźlicy.
Niedobór witaminy B6 negatywnie wpływa na działanie całego organizmu, gdyż upośledzone są wszystkie procesy, w które jest zaangażowany ten związek. Spada synteza białek ustrojowych, kwasów nukleinowych (DNA, RNA), które są niezbędne do prawidłowego rozwoju organizmu. Występuje także zaburzenie syntezy hemoglobiny, która m.in. jest odpowiedzialna za transport tlenu i dwutlenku węgla we krwi.
Niedobór witaminy B6 upośledza także działanie układu nerwowego - powoduje drgawki, depresję, apatię, bezsenność, pogorszenie samopoczucia, opóźnienie procesów myślowych, zapalenie nerwów. Objawami niedoboru B6 z innych stron organizmu są: zmniejszona odporność na infekcje bakteryjne i wirusowe, stany zapalne skóry, niedokrwistość, kamica nerkowa, uczucie zmęczenia, zaburzenia pracy serca, a także zwiększenie ryzyka nowotworów. Niedobór B6 jest też jedną z przyczyn powstawania miażdżycy, a co za tym idzie zwiększone jest ryzyko udaru i choroby niedokrwiennej serca. B6 jest witaminą niezbędną dla dzieci, gdyż jej niedobór w ich organizmie powoduje opóźnienie umysłowe, nieprawidłowy wzrost kości, objawy padaczkowe i drażliwość.
Witamina B6 - nadmiar
Witamina B6 jest neurotoksyczna - jej zbyt duża ilość niekorzystnie wpływa na układ nerwowy. Skutki nadmiaru witaminy B6 zazwyczaj zanikają po odstawieniu suplementów, jednak w niektórych przypadkach mogą być dla nas nieodwracalne. Zalicza się do nich: zwyrodnienie tkanki nerwowej, słabość i brak koordynacji mięśni, niepewny chód, odczucie chłodu i mrowienie kończyn.
Witamina B6 - dawkowanie
Zapotrzebowanie ludzkiego organizmu na B6 wynosi 1-2 mg na dobę. W połączeniu z magnezem daje to dziennie jedną tabletkę popijaną szklanką wody. Dawkowanie dla dzieci do dziewiątego roku życia to 0,5-1 mg/d. B6 w terapiach leczących jej niedobór przyjmuje o wiele wyższe dawki 50-200 mg/d, a w poważnych przypadkach 2-7 g/d. Zapotrzebowanie na witaminę B6 wzrasta przy spożywaniu produktów bogatych w białko, większe ilości powinny też spożywać kobiety w ciąży oraz osoby w podeszłym wieku.
Witamina B6 - występowanie
B6 zawierają zarówno produkty pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Można ją znaleźć w produktach pełnego przemiału, takich jak kasza gryczana, otręby pszenne, ryż brązowy. Wśród mięs najwięcej B6 można znaleźć w kurczaku, indyku i wieprzowinie, jednak gotowanie, smażenie lub peklowanie mięsa zabiera do 50% zawartości witaminy. Owoce i warzywa bogate w B6 to banany, papryka czerwona, ziemniaki, szpinak, kapusta, awokado, soja, groch włoski oraz fasola. Poza tym B6 jest obecna w drożdżach piwowarskich, produktach zbożowych, kiełkach pszenicy, orzechach włoskich i ziemnych, nabiale, rybach oraz jajach.