Nerw sromowy należy do nerwów mieszanych. Oznacza to, że zawiera zarówno włókna czuciowe, jak i ruchowe, o charakterze współczulnym i przywspółczulnym. Nerw sromowy stanowi część splotu krzyżowego. Zarówno u kobiet, jak i mężczyzn unerwia mięśnie krocza, narządów płciowych oraz cewkę moczową. Nerw sromowy wychodzi z jądra Onufa oraz 2–4 nerwów rdzeniowych. Jego przebieg obejmuje: kolec kulszowy, miednicę, kanał sromowy, dól kulszowo-odbytniczy, prącie (u mężczyzn) i łechtaczkę (u kobiet). Funkcje nerwu sromowego to przede wszystkim unerwianie miejsc intymnych wraz z odbytem i cewką moczową. Dzięki obecności tego nerwu obie płcie są zdolne do odczuwania przyjemności ze współżycia i odczuwania orgazmu.
Uszkodzenie nerwu sromowego
W przypadku nerwu sromowego uszkodzenie nazywane jest inaczej neuralgią. Neuralgia nerwu sromowego w nazewnictwie medycznym określana jest syndromem Alcocka, a bardziej potocznie – chorobą rowerzystów. Uszkodzenie to może powstawać na skutek uszkodzenia mechanicznego albo stanu zapalnego. Warto zaznaczyć, że obecnie wyróżnia się dwie jednostki chorobowe, które cechuje podobne podłoże: neuralgia nerwu sromowego oraz zespół ucisku na nerw sromowy. Jakie mogą być przyczyny neuralgii tego nerwu? Są trzy możliwe scenariusze. Po pierwsze przyczyną mogą być uszkodzenia i urazy mechaniczne. Drugą możliwością są stany zapalne dróg moczowych i rodnych. Ostatnią przyczyną mogą być czynniki genetyczne. Urazy mechaniczne są najczęściej obserwowane u zawodowych sportowców, głównie rowerzystów. W nielicznych przypadkach objawy rozpoczynają się po histerektomii, czyli operacji obszaru nerwu sromowego, po porodzie lub upadku na pośladki.
Co zrobić, aby uniknąć problemów z nietrzymaniem moczu? Dowiesz się tego z naszego filmu:
Objawy uszkodzenia nerwu sromowego
Symptomy uszkodzenia nerwu sromowego wysyłane są często nagle, tuż po interwencji chirurgicznej lub urazie mechanicznym po wypadku. W większości przypadków jednak czas od powstania uszkodzenia do pojawienia się objawów jest długi i ciężko jest jednoznacznie wskazać moment wystąpienia neuralgii.
Objawy to przede wszystkim: silny ból, nadwrażliwość, pieczenie miejsc intymnych, swędzenie i drętwienie krocza. Pojawiający się ból może być ograniczony tylko do jednej strony ciała lub obejmować obie. Chorzy skarżą się na dokuczliwe bóle głównie wieczorami. Dolegliwości te nieco się obniżają przy zmianie pozycji ciała, np. ze stojącej na leżącą. Część osób dotkniętych schorzeniem narzeka na uczucie drętwienia miejsc intymnych, co przekłada się na zaburzenia życia seksualnego. Spora część chorych doświadcza również kłopotów z wypróżnianiem się – odczuwa w tym czasie ból. Do częstych objawów zalicza się również nietrzymanie moczu lub stolca albo uczucia przewlekłego parcia na pęcherz. Zablokowanie fizjologicznego działania nerwu sromowego ma miejsce w przypadku wulwodynii. Jest to schorzenie, które cechuje się bardzo intensywnym i przewlekłym bólem (kłuciem, pieczeniem i swędzeniem) dróg rodnych bez występowania żadnej infekcji. Pomimo że dokładnie przyczyny wulwodynii nie są znane, to istnieją przesłanki sugerujące o możliwym podłożu genowym.
Leczenie uszkodzeń nerwu sromowego
Prawidłowe leczenie neuralgii nerwu sromowego jest kwestią indywidualną. Zależy ono od rodzaju oraz stopnia uszkodzenia. Ucisk nerwu sromowego przez mięśnie lub struktury kostne kończy się na ogół interwencją chirurgiczną. Czasami też chorzy przechodzą rehabilitację oraz serię ćwiczeń rozciągających (mięśnie dna miednicy). Lekarz może przepisać również leki przeciwbólowe, przeciwbólowe oraz antypadaczkowe. Dodatkowym rodzajem kuracji jest ostrzykiwanie okolic nerwu sromowego za pomocą sterydów. Dużą popularnością cieszy się ostatnio neurostymulacja nerwu sromowego, czyli terapia z wykorzystaniem niskich prądów (technika ta okazała się skuteczna m.in. przy problemach z nietrzymaniem moczu i stolca). Obecnie na rynku znajduje się kilka różnych urządzeń do elektrostymulacji nerwowo-mięśniowej.
Blokada nerwu sromowego
Blokadę nerwu sromowego stosuje się w trakcie akcji porodowej. Ma ona charakter znieczulenia miejscowego, rodząca nie odczuwa bólu od pasa w dół. Oznacza to, że impulsy nerwowe nie płyną z dróg rodnych do mózgu. Blokadę nerwu sromowego można wykonać wyłącznie w drugiej fazie porodu albo w przypadku porodu kleszczowego. Tego rodzaju znieczulenie stosuje się jednakże w rzadkich przypadkach, u rodzących przed nacięciem krocza lub przed jego zszyciem po porodzie.
Bibliografia
Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka tom II,V. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1998. ISBN 83-200-1230-9.