Składniki ziołowe są stosowane od tysięcy lat dla utrzymania zdrowia lub jego poprawy. Dużą popularnością cieszą się zwłaszcza zioła na wątrobę. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów przeznaczonych do leczenia czy zapobiegania chorobom wątroby opartych na składnikach roślinnych, takich jak ostropest plamisty, lukrecja, dziurawiec i karczoch.

Jakie zioła na wątrobę wybrać?

W opinii specjalistów liczba leków stosowanych w leczeniu przewlekłych hepatopatii jest krótka, stąd też rośnie zainteresowanie ziołolecznictwem. Zioła na wątrobę wykorzystywane są na całym świecie w leczeniu schorzeń tego narządu, jak i w celu poprawy jego funkcjonowania. Łagodzą ból będący wynikiem nieprawidłowej diety i niestrawności, a także usuwają uczucie przejedzenia i pełności w żołądku. Wpływają na poprawę stanu chorych na chroniczne lub ostre zapalenie wątroby czy z marskością wątroby.

Zioła dobre na wątrobę to zwłaszcza ostropest plamisty, lukrecja, dziurawiec, karczoch, liściokwiat i mniszek lekarski. W sprzedaży dostępne są także specjalnie przygotowane mieszanki, z których można przyrządzić herbatę ziołową na wątrobę. Najbardziej znane na problemy z wątrobą jest połączenie:

• 30 g dziurawca, 
• 20 g rumianku, 
• 15 g kocanki piaskowej, 
• 25 g rzepiku,
• 15 g majeranku. 

Zioła należy wymieszać i zrobić napar: l łyżka stołowa na szklankę wody. Zioła zalewa się wrzątkiem i zostawia na 20 minut pod przykryciem. Należy je pić 2 razy dziennie po szklance rano i po południu. Zioła te działają na wątrobę i trzustkę, a także na nerki, żołądek i woreczek żółciowy.

Zobacz, jakie zioła warto mieć w domowej apteczce

Zioła na wątrobę – ostropest plamisty

Najczęściej wykorzystywane zioło na wątrobę to ostropest plamisty, który stosowany jest w ziołolecznictwie od wieków. Aktywność biologiczną wykazuje ekstrakt z łupin owoców ostropestu, który zawiera przede wszystkim sylimarynę, flawonoidy, garbniki, fitosterole, białka, aminy biogenne, kwasy organiczne, witaminy C i K oraz sole mineralne.

Tabletki ziołowe na wątrobę zawierające ostropest mają działanie ochronne, detoksykujące, przeciwoksydacyjne, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe na komórki wątroby. Zioło to wspomaga pracę wątroby i jej regenerację, a także poprawia wydzielanie żółci i trawienie. Mechanizm hepatoprotekcyjnego działania tego zioła obejmuje ponadto dezaktywację wolnych rodników i zwiększenie biosyntezy glutationu w komórkach prowadzące do hamowania procesu peroksydacji lipidów. Zauważono także, że ostropest plamisty uszczelnia błony komórkowe hepatocytów, przez co blokuje wnikanie różnych toksyn do wnętrza hepatocytów, nie dopuszczając w ten sposób do śmierci komórek. Chroni hepatocyty przed działaniem etanolu. Niektórzy badacze donoszą, że spowalnia replikację jednego ze szczepów wirusa HCV odpowiadającego za rozwój wirusowego zapalenia wątroby typu C. Stymuluje syntezę białka i wpływa na wytwarzanie nowych hepatocytów.

Warto poznać: Moringa – właściwości lecznicze „cudownego drzewa”

Częstą formą stosowania ostropestu jest napar. Łyżeczkę nasion zalewa się szklanką wrzątku i trzyma się pod przykryciem przez 10–15 minut. Napar należy pić 3 razy dziennie po szklance. Polecany jest w stanach rekonwalescencji po toksyczno-metabolicznych uszkodzeniach wątroby spowodowanych czynnikami toksycznymi. Zaleca się go spożywać podczas długotrwałych kuracji antybiotykowych, zatrucia alkoholem i grzybami oraz chemioterapii.

Zioła lecznicze na wątrobę – wyciągi z karczocha

Kolejnym znanym ziołem wspomagającym wątrobę są liście i korzenie karczocha, zawierające m.in. cynarynę, kwas kawowy, trójterpeny, flawonoidy, sterole, garbniki, inulinę, witaminy A, C i z grupy B oraz związki mineralne, takie jak potas, wapń, magnez, mangan, żelazo i cynk.

Leki ziołowe na wątrobę zawierające ekstrakty z karczocha mają postać kapsułek, drażetek, kropli, saszetek do zaparzania lub tabletek, które obniżają poziom cholesterolu, normalizują stolec, chronią miąższ wątroby przed toksynami, poprawiają łaknienie i obniżają ciśnienie krwi. Ponadto wykazują działanie żółciotwórcze, żółciopędne, przeciwwzdęciowe, antyoksydacyjne, odtruwające, moczopędne, tonizujące i neutralizujące nadmierne zakwaszenie organizmu. Jest to doskonałe zioło na stłuszczenie wątroby, zwłaszcza w przypadku współistnienia zaburzeń gospodarki tłuszczowej. Stosowane jest pomocniczo w wyrównanej marskości wątroby i przewlekłym zapaleniu wątroby.

Zioła oczyszczające wątrobę – dziurawiec

Popularne zioło na oczyszczenie wątroby to dziurawiec. Zawarte w nim flawonoidy działają rozkurczowo na drogi żółciowe i zapobiegają tworzeniu się kamieni. Wykazuje właściwości żółciopędne. Wspomaga trawienie po tłustym posiłku. Na rynku dostępny jest w formie olejku, suszu, nalewki, maści, kremu czy tabletek. Zaleca się zwłaszcza picie soku lub naparu z kwiatów i liści dziurawca 2 razy dziennie po pół szklanki, co doskonale likwiduje wzdęcia.

Zioła na regenerację wątroby – lukrecja

Lukrecja to zioło regenerujące wątrobę. Jej aktywnym składnikiem jest glicyryzyna posiadająca silne własności przeciwzapalne. Stymuluje endogenną produkcję interferonu i stabilizuje błony komórkowe, co uniemożliwia wirusom zapalenia wątroby przedostać się do środka komórki. Ponadto wykazuje działanie antyoksydacyjne i hamuje peroksydację lipidów. Zmniejsza ryzyko wystąpienia raka wątroby u chorych z przewlekłym zapaleniem wątroby. Najlepiej spożywać ją w formie naparu, tabletek czy ekstraktu.

Bibliografia:

1. Sawczuk R., Miltyk W., Ostropest plamisty – stare/nowe panaceum, „Gazeta Farmaceutyczna”, 2016, 25(4), s. 22-24.

2. Kostek H., Szponar J., Tchórz M. i wsp., Sylibinina i jej działanie hepatoprotekcyjne z punktu widzenia toksykologa, „Przegląd Lekarski”, 2012, 69(8), s. 541-543.

3. Burdzenia O., Karczoch (Cynara scolymus) roślina lecznicza i przysmak, „Lek w Polsce”, 2014, 24(1), s. 57-63.

4. Leśnicka M., Zielska, zioła i ziółka, Gdańsk, Tower Press, 2000.

5. Treben M., Apteka Pana Boga. Porady i praktyka stosowania ziół leczniczych, Warszawa, Ex Libris, 2015

6. Ciok J., Preparaty roślinne i ich znaczenie dla wątroby, W: Jarosz M. (red.), Suplementy diety a zdrowie, Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 85-95.