Błędną informacją jest stwierdzenie, że zmiany naciekowe na płucach mają tylko palacze tytoniu. Nie jest to prawdą, choć to właśnie palenie przyczynia się najbardziej do rozwoju chorób w obrębie płuc. Bywa, że zachorowanie jest związane z czynnikami nijak mającymi się do ilości wypalanych papierosów. Jakie to czynniki? I czy nacieki na płucach są groźne?
Naciek na płucach – co to jest?
Przyczyną nacieku na płucach może być szereg chorób układu oddechowego, które nie zawsze da się wyleczyć. Mimo to sama obecność nacieków nie jest jeszcze wyrokiem dla pacjenta. Aby poznać przyczynę ich obecności, trzeba wykonać wiele badań diagnostycznych. Wykryty naciek na płucach powinien być podstawą do wykonania szerszej diagnostyki.
Możliwe przyczyny powstawania nacieków na płucach
Jak już wcześniej wspomniano, palenie papierosów jest najczęstszym czynnikiem sprawczym, jeśli chodzi o nacieki na płucach. Jednakże nie każdy palacz je ma. Jest szereg innych czynników ich powstawania:
- zapalenie płuc
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP)
- gruźlica
- eozynofilia płucna
- nowotwór płuc
- przerzuty innych nowotworów złośliwych
- praca w trudnych warunkach – z metalami ciężkimi lub gazami trującymi.
Aby znaleźć faktyczną przyczynę powstawania nacieków na płucach, trzeba wielu badań i dokładnego wywiadu klinicznego. Jest to niezbędne, inaczej nie można rozpocząć terapii.
Czytaj także: Nacieki na płucach – objawy, przyczyny i możliwe leczenie. Czy naciek na płucach to nowotwór?
Objawy u osób z naciekami na płucach
U chorych, u których wykryto nacieki na płucach, charakterystycznym objawem jest kaszel. Pacjent co chwilę pokasłuje i ciężko mu odkrztusić zalegającą wydzielinę. Jeśli już się to udaje, w ślinie można zobaczyć krew. Niekiedy jej obecności nie stwierdza się, więc kaszel jest kojarzony przez chorego raczej z infekcją, aniżeli z poważną zmianą w obrębie płuc. Wraz z kaszlem pojawia się chrypka. W wielu przypadkach objaw ten bywa mylący, co skutkuje późno rozpoczętą terapią.
Pacjenci ze zmianami zapalnymi w płucach mają problemy z oddychaniem. Zadyszka i spłycenie oddechu występuje nawet po najmniejszym wysiłku. Takie objawy mają najczęściej chorzy na POCHP. Zmiany naciekowe mogą powodować ból w klatce piersiowej.
Chory ma obniżoną odporność. Wiąże się to z częstszym niż u zdrowych osób zapadaniem na infekcje. Powtarzające się infekcje płuc powinny być sygnałem, że z tym narządem dzieje się coś niedobrego.
Groźnym bez wątpienia objawem jest ciągłe uczucie zmęczenia i towarzysząca mu utrata wagi w krótkim czasie. Takie objawy są często zwiastunem nowotworu złośliwego. Szybka diagnostyka i odpowiednio dobrane leczenie mogą wydłużyć życie.
Diagnostyka i leczenie zmian naciekowych na płucach
Rozpoznanie choroby związanej z naciekami na płucach rozpoczyna się od badania rentgenowskiego (RTG) płuc. Jeśli w obrazie pojawi się naciek na płucach, to chory będzie musiał poszerzyć zakres badań diagnostycznych.
Badania konieczne do wykonania w przypadku wykrycia zmian o charakterze zapalnym:
- bronchoskopia
- badania markerów nowotworowych
- posiew plwociny
- tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny płuc (MRI)
- spirometria przy POCHP
- morfologia krwi obwodowej, białko C-reaktywne (CRP).
Badania zleca lekarz pulmonolog. Mogą być one wykonane ambulatoryjnie lub podczas pobytu w szpitalu. Jest to kwestia ogólnego samopoczucia i wieku pacjenta. Przy takich zmianach jak naciek na płucach leczenie jest zależne od uzyskanych wyników.
Czytaj także: Co to jest diagnostyka obrazowa? RTG, TK, USG i MR - charakterystyka
Leczenie nacieków na płucach
Leczenie nacieków na płucach jest ściśle uzależnione od choroby podstawowej, która je powoduje. W przypadku zapalenia płuc odpowiednia będzie antybiotykoterapia. Przy gruźlicy podaje się choremu odpowiednie leki wg. schematu. Pacjent powinien pozostać w izolacji około 2 lub 4 tygodni. Istotną rolę w leczeniu gruźlicy odgrywa dieta bogata w witaminy i minerały. Posiłki powinny być bogate w produkty wysokobiałkowe. Zdrowienie przyspieszy naświetlanie lampami.
Przewlekłą obturacyjną chorobę płuc leczy się poprzez podawanie m.in. choremu sterydów wziewnych lub doustnych. Przy czym te drugie mają mnóstwo skutków ubocznych. Ich zadaniem jest ułatwienie choremu oddychania. Pacjent musi je zażywać do końca życia.
Pacjenci z nowotworami płuc są poddawani chemioterapii i radioterapii. Moc chemii i liczba naświetlań są uzależnione od rodzaju nowotworu, stopnia złośliwości i ewentualnych przerzutów. Nie bez znaczenia są również choroby współistniejące. Niestety, nowotwory płuc cechują się wysokim odsetkiem umieralności.
Bibliografia:
- Spojrzenie pulmonologa na wczesne objawy i diagnostykę raka płuc, Borgis - Medycyna Rodzinna 3-4/2000, s. 21-22, Dr n. med. Bronisław Prystupa