Rosnąca liczba osób uskarża się na nietolerancję laktozy. Spożycie produktów z jej zwartością może wywoływać biegunki lub wzdęcia, uczucie pełności, przelewanie w jelitach, kolkę jelitową lub nudności. Przyczyn nietolerancji laktozy jest kilka. Zdarza się, że jest ona uwarunkowana genetycznie. Może być też wywołana zanikiem lub spłaszczeniem kosmków jelitowych. Osoby cierpiące na nietolerancję laktozy muszą zwykle ograniczyć lub wyeliminować z diety nabiał, w tym także mleko zwierzęce. Coraz więcej osób decyduje się też na rezygnację ze spożywania mleka nie tylko ze względów zdrowotnych, ale też ideologicznych. Na szczęście na rynku dostępne są produkty pochodzenia roślinnego, które w smaku przypominają mleko krowie, a do tego są zdrowe, zawierają wiele cennych substancji i nie zawierają laktozy. Należy do nich między innymi mleko owsiane.

Warto wyjaśnić, że zgonie z obowiązującymi przepisami nazwa „mleko” może odnosić się tylko do mleka krowiego (gdy mleko pochodzi od innych zwierząt, konieczne jest określenie w nazwie od jakich, np. mleko kozie). Przepisy unijne zakazują używania tej nazwy w odniesieniu do napojów roślinnych. Potocznie stosuje się jednak nazwy, takie jak: mleko owsiane, mleko kokosowe, mleko sojowe czy mleko ryżowe.

Mleko owsiane – przepis

Mleko owsiane dostępne jest w sklepach ze zdrową żywnością czy supermarketach, jednak bez problemów można przyrządzić własny napój owsiany.

Aby dowiedzieć się, jak zrobić mleko owsiane, wystarczy zapoznać się z poniższym przepisem:

1. Do przyrządzenia domowego mleka owsianego potrzebne są płatki owsiane, woda, sitko o drobnych oczkach lub gazę i blender.

2. Jedną szklankę płatków owsianych należy zalać 2 lub 3 szklankami wody i odstawić na kilka godzin (najlepiej na całą noc). Płatki zwiększą swoją objętość przynajmniej dwukrotnie.

3. Płatki nasączone razem z wodą należy przelać do blendera i dodać kolejne 3-4 szklanki wody (im więcej wody, tym mleko będzie rzadsze)

4. Wodę i płatki należy miksować przez około półtorej minuty (czas ten może się wydłużyć, jeśli moc blendera nie jest wysoka).

5. Zmiksowane płatki i wodę należy przecedzić przez sitko lub gazę, a następnie zlać do zamykanej szklanej butelki lub słoika.

6. Pozostałość po mleku (zwykle jest jej niewiele) można dodatkowo wycisnąć np. przy pomocy gazy i suche resztki dodać np. do owsianki lub domowych wypieków.

Mleko owsiane jest rzadsze i mniej treściwe niż mleko krowie, a jego smak również nieco odbiega od smaku tradycyjnego mleko. Aby urozmaicić nieco smak otrzymanego napoju owsianego, można dodać do niego zmiksowane suszone daktyle, syrop z agawy, cukier kokosowy lub szczyptę soli.

Domowe mleko owsiane należy przechowywać w lodówce, najlepiej w szklanym naczyniu. Jego przydatność do spożycia kończy się po upływie około trzech dni.

Mleko owsiane – właściwości

Mleko owsiane zawiera wiele cennych dla zdrowia składników – 15 witamin i 10 minerałów. Doceniane jest głównie za dużą ilość poniższych substancji:

• witamina A (w szklance mleka jest dwa razy więcej tej witaminy niż w szklance mleka krowiego),

• witamina E,

• witaminy z grupy B,

• błonnik pokarmowy,

• wapń (szklanka mleka owsianego zawiera 36 procent więcej wapnia niż szklanka zwykłego mleka),

• żelazo (1 szklanka pokrywa 10 procent dziennego zapotrzebowania na żelazo),

• mangan,

• fosfor,

• magnez,

• fitochemikalia (roślinne substancje czynne, które działają antybakteryjnie, hamują rozwój komórek nowotworowych, zapobiegają chorobom serca i udarowi oraz przyczyniają się do obniżania poziomu cholesterolu).

Właściwości mleka owsianego są następujące:

• przyczynia się do zapobiegania chorób cywilizacyjnych, takich jak miażdżyca, cukrzyca, choroby jelit (w tym rak jelita grubego);

• wzmacnia odporność;

• usprawnia perystaltykę jelit i procesy trawienia (głównie za sprawą błonnika pokarmowego);

• podnosi sprawność umysłową i poprawia smaopoczucie, m.in. poprawia zdolność koncentracji i zapamiętywania (m.in. dzięki witaminom z grupy B i minerałom);

• ma właściwości antybakteryjne;

• obniża poziom cholesterolu;

• pomaga hamować rozwój komórek nowotworowych (dzięki zawartości fitochemikaliów i licznych antyoksydantów);

• zapobiega anemii i przyczynia się do walni z chorobą;

• jest odpowiednie dla alergików i osób z nietolerancją laktozy.

Mleko owsiane nie jest polecane osobom chorującym na celiakię, ze względu na zawartość aveniny – substancji, mającej podobny wpływ na organizm, co gluten.

Mleko owsiane – zastosowanie

Mleko owsiane nie jest tak gęste, jak mleko krowie, dlatego raczej nie nadaje się do wypieków. Sprawdza się za to doskonale, jako napój pity na zimno (np. z dodatkiem miodu, syropu z agawy lub daktyli), a także jako składnik potraw pieczonych, duszonych czy gotowanych. Może stanowić składnik koktajli czy musli. Ponieważ jest dość rzadkie, może nie nadawać się do tradycyjnej kawy (sprawi, że napój będzie nieco rozwodniony), za to pasuje do kaw zbożowych, np. kawy orkiszowej.

Oto kilka pomysłów na wykorzystanie mleka owsianego:

• Owsianka z owocami – jedną miarkę płatków owsianych należy zalać trzema miarkami wody i zagotować bez mieszania na średnim ogniu. Następnie należy doprawić je cynamonem i wymieszać, a potem zmniejszyć ogień i gotować do miękkości. Po zdjęciu płatków z gazu wystarczy zalać je ½ miarki mleka owsianego i dodać pokrojone, ulubione owoce.

• Mleko owsiane z czekoladą, wanilią i chilli – do przygotowanego wcześniej mleka owsianego należy dodać dwie łyżki kakao, jedną laskę wanilii 1 ½ łyżki syropu z agawy lub syropu klonowego i szczyptę płatków chili (warto dodać mniej płatków i skontrolować smak, a potem ewentualnie doprawić). Na koniec należy wszystko zmiksować.

• Koktajl truskawkowy – w blenderze należy zmiksować ze sobą dwie lub trzy szklanki truskawek, dwie łyżki gęstej masy z mleka kokosowego, dwa zamrożone banany, garść świeżej mięty lub bazylii, laskę wanilii lub kilka kropli ekstraktu i mleko owsiane (dla uzyskania odpowiedniej konsystencji).