Kwas borowy posiada szerokie zastosowanie medyczne w postaci rozcieńczonego roztworu. Jednakże mimo licznych zdrowotnych właściwości nie powinien być stosowany na rozległe rany i skaleczenia. Nie zaleca się wykorzystywania tego produktu leczniczego przez ciężarne kobiety, gdyż może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki.

Co to jest kwas borowy?

Kwas borowy znany jest także jako kwas borny. Jest to nieorganiczny związek chemiczny o wzorze sumarycznym H 3 BO 3 . Jest to słaby kwas, który występuje w przyrodzie w postaci minerału nazywanego sassolinem. Może się znajdować także w niektórych roślinach i soli morskiej. Bardzo trudno wydala się z organizmu, co może grozić jego szybkim nagromadzeniem się.

Jak stosować kwas borowy?

Kwas borowy możliwy jest do nabycia w postaci proszku do przygotowania roztworu. Należy go stosować zewnętrznie 2–3 razy dziennie. Można go wykorzystać do przemywania, okładów, przymoczek i płukań (jedną łyżeczkę proszku rozpuszcza się w połowie szklanki ciepłej wody). W przypadku leczenia schorzeń dróg płciowo-wydalniczych można wykonać na jego bazie nasiadówki, które nie powinny być dłuższe niż 20 minut. Najczęściej stosowany jest roztwór 1–3%. Opakowanie 30 g tego produktu leczniczego kosztuje około 4 zł.

Skąd się bierze grzybica? Dowiesz się tego z naszego filmu

Kwas borowy – zastosowanie

Kwas borowy posiada szerokie zastosowanie w medycynie. Najbardziej znany jest jako środek łagodzący stany zapalne skóry i zewnętrznych narządów moczowo-płciowych. Kwas borowy wykorzystywany jest powszechnie w terapii grzybicy pochwy. Leczenie polega na miejscowej aplikacji gałek dopochwowych zawierających 600 mg tego leku codziennie przez 14 dni. Odsetek wyleczeń klinicznych i mikologicznych sięga około 70%. Przy nawrotach infekcji można powtórzyć kurs leczenia kwasem bornym przez kolejne 14 dni, a następnie należy wdrożyć terapię podtrzymującą polegającą na aplikacji gałek do pochwy 2 razy w tygodniu przez kilka miesięcy. Systemowe wchłanianie kwasu bornego z pochwy nie przekracza zazwyczaj 10 μg/l.

Środek ten wykorzystywany jest też w grzybicy prącia, stóp i paznokci. Stosuje się go w leczeniu wyprysków, oparzeń, stłuczeń, obrzęków i powierzchniowych uszkodzeń naskórka. Kwas borowy ma też zastosowanie w kosmetyce. Wiele produktów kosmetycznych posiada go w swoim składzie. Używany jest zwłaszcza na trądzik. Służy do płukania gardła przy stanach zapalnych górnych dróg oddechowych i w ostrych stanach zapalnych błony śluzowej nosa. Z kolei w ginekologii wykorzystywany jest do irygacji pochwy. Znane jest zastosowanie kwasu borowego w okulistyce do przemywania oczu, zwłaszcza w przypadku przewlekłego stanu zapalnego powiek i spojówek.

Kwas borowy na stopy

Kwas borowy używany jest na nadmierne pocenie się. Zwalcza zwłaszcza problem nadpotliwości stóp. Zmniejsza wydzielanie potu i neutralizuje nieprzyjemny zapach. Kwas borowy w postaci proszku wsypuje się do butów i skarpet. Pozytywne efekty przynosi także moczenie nóg w jego roztworze. Stanowi powszechny składnik maści czy zasypek na problem z potliwością nóg. Najbardziej znane jest jego połączenie z talkiem. Jest również składnikiem farmakopealnej maści bornej.

Jak sobie radzić z nadmierną potliwością? Dowiesz się tego z naszego filmu

Kwas borowy – właściwości

Wśród najcenniejszych właściwości kwasu borowego na uwagę zasługuje zwłaszcza działanie bakteriostatyczne, bakteriobójcze, grzybostatyczne, ściągające, złuszczające, wysuszające, dezynfekujące, przeciwzapalne i słabe antyseptyczne.

Pozamedyczne zastosowanie kwasu borowego

Kwas borowy jest znanym składnikiem nawozów i farb oraz środkiem do impregnacji drewna. Wykorzystywany jest w garbarstwie i jako konserwant (E284). Ponadto zawarty jest w środkach owadobójczych i insektobójczych.

Skutki uboczne kwasu borowego

Pomimo rozmaitych korzyści płynących dla organizmu ze stosowania kwasu borowego nie zaleca się jego długotrwałego używania. Skutki uboczne kwasu borowego mogą obejmować szkodliwe działanie na płód w przypadku ciężarnych kobiet. Może powodować pobudzenie, biegunkę, gorączkę, nudności, zmęczenie, drgawki, wymioty, brak łaknienia, skurcze, skąpomocz i senność. Kwas borowy wykazuje działanie toksyczne wobec wątroby, nerek i układu nerwowego. Stosowany długotrwale może skutkować zmianami skórnymi w postaci wysypki, zaczerwienienia czy złuszczania naskórka.

Kwas borowy może wywoływać zatrucie, które objawia się zwłaszcza zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, zapaleniem skóry, zaburzeniem miesiączkowania, niedokrwistością, osłabieniem i wypadaniem włosów.

Przeciwwskazania do stosowania kwasu borowego

Wśród przeciwwskazań do stosowania kwasu borowego wymienia się głównie nadwrażliwość na ten związek. Nie powinien być wykorzystywany u niemowląt i dzieci do 11 roku życia. Nie zaleca się używania kwasu borowego na rozległe rany i skaleczenia. Może powodować niepożądane efekty w połączeniu z koloidalnymi roztworami srebra, balsamem peruwiańskim czy metenaminą. Kwas borowy nie powinien być stosowany w ciąży. Ponadto nie jest przeznaczony na duże powierzchnie skóry, należy go używać wyłącznie miejscowo.

Zobacz nasz film i poznaj domowe sposoby na przeziębienie

Bibliografia:

1. Hassa R., Mrzigod J., Nowakowski J., Podręczny słownik chemiczny, Katowice, Videograf II, 2004.

2. Durrant P.J., Durrant B., Zarys współczesnej chemii nieorganicznej, Warszawa, PWN, 1965.

3. Kotarski J., Drews K., Maleszka R. i wsp., Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego grzybiczego zapalenia pochwy i sromu – stan wiedzy na 2008 rok, „Ginekologia Polska”, 2008, 79, s. 638–652.

4. Larsen B., Petrovic M., De Seta F., Boric Acid and Commercial Organoboron Products as Inhibitors of Drug-Resistant Candida albicans, “Mycopathologia”, 2017, doi: 10.1007/s11046-017-0209-6.