Choć prawdopodobnie każdy z nas wie, jak ważna jest profilaktyka zdrowotna, nie każdy tę wiedzę przekuwa w czyny. Okazuje się bowiem, że wielu ludzi niektóre gabinety specjalistyczne omija szerokim łukiem. A przykładem mogą być wizyty u urologa. Od 21 do 25 września obchodzony jest Europejski Tydzień Urologii, a my z tej okazji przypomnimy kto i kiedy powinien wpisać do swojego kalendarza spotkanie z tym lekarzem.

Przeczytaj też: Urolog: lekarz specjalista od chorób układu moczowo-płciowego

Urolog – kto i kiedy powinien udać się na wizytę do tego lekarza? 

Wizyty u urologa z całą pewnością nie powinni omijać mężczyźni w celu profilaktyki oraz diagnostyki chorób układu płciowego. A wszystko po to, by w przypadku nowotworów prostaty lub jąder zareagować szybko i skutecznie. Czy tego rodzaju kontrolne spotkania powinni wpisać w swój kalendarz wszyscy mężczyźni? Niekoniecznie. O ile oczywiście nie ma żadnych problemów ze strony układu moczowego, zaleca się, by w ramach profilaktyki raka prostaty do urologa zgłaszali się mężczyźni po 50. Roku życia (po 40. Roku życia, jeśli występuje obciążenie genetyczne). Kontrolne badania powinno wykonywać się raz do roku. Jak wygląda taka wizyta?

Podczas wizyty przeprowadzamy badanie per rectum oraz USG. Ponadto wykonujemy oznaczenie stężenia swoistego antygenu sterczowego w surowicy, czyli PSA. Jeżeli badania wykazują nieprawidłowości pacjent kierowany jest m.in. na biopsję stercza i rezonans magnetyczny

- wyjaśnia dr n. med. Przemysław Dudek, urolog.

Ekspert dodaje jeszcze, że mężczyźni w każdym wieku powinni wykonywać raz w tygodniu tak zwane samobadanie. Jeśli wyczują zgrubienie czy zauważą obrzęk, czym prędzej powinni zgłosić się do lekarza. Specjalista wykona wówczas USG jąder.

Urolog – czy to specjalista tylko od męskich schorzeń?

Odpowiedź na to pytanie jest prosta – oczywiście, że nie. Lekarz ten przyjmie podczas wizyty każdego pacjenta, który ma problemy z układem moczowym.

Co powinno być dla nas sygnałem, by udać się do urologa? Ból czy pieczenie podczas oddawania moczu, częstomocz, skąpomocz lub krwiomocz. Ostatnia z wymienionych dolegliwości musi być bezwzględnie zdiagnozowana, ponieważ jest podstawowym objawem nowotworów urotelialnych, wywodzących się z nabłonka, który wyścieła drogi moczowe. Objaw ten co prawda nie zawsze oznacza raka, niemniej nie wolno go lekceważyć. Jak wygląda wizyta w takich sytuacjach?

Podstawową diagnostyką, jaką wykonujemy jest badanie ogólne moczu oraz USG układu moczowego. Pacjenci od 40 roku życia powinni profilaktycznie co roku je wykonywać. To właśnie podczas badania USG bardzo często zostaje przypadkowo zostaje wykryty również rak nerkowokomórkowy, który w początkowych stadiach nie daje praktycznie żadnych objawów. Jeżeli zauważone zostaną odchylenia od normy wykonujemy bardziej rozległą diagnostykę, jak np. tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, a także cystoskopię, czyli badanie endoskopowe obrazujące wnętrze pęcherza moczowego. Wykonujemy również cytologię osadu moczu w celu wykrycia zmian nowotworowych w nabłonku dróg moczowych

- tłumaczy urolog.

Dodajmy również, że jakiekolwiek zaburzenia i nieprawidłowości ze strony układu moczowego powinny być leczone. Jeśli zbagatelizujemy problem, możemy doprowadzić do rozwoju szeregu poważnych chorób – w tym również i niewydolności nerek. 

Nowotwory urologiczne - jak się je leczy?

• Nowotwór prostaty - istnieje wiele metod leczenia, a ich wybór zależy między innymi od wieku, stopnia zaawansowania schorzenia czy złośliwości guza. W przypadku raka średniego lub wysokiego ryzyka stosuje się metody radykalne, czyli na przykład prostatektomię radykalną. Co to takiego? Chodzi o chirurgiczne usunięcie gruczołu krokowego z pęcherzykami nasiennymi, fragmentami nasieniowodów i czasem węzami chłonnymi. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu ogólnym, metodą otwartą bądź laparoskopowo (przez drobne nacięcia i za pomocą mikronarzędzi). 
  
  Przeczytaj też: Rak prostaty – co trzeba o nim wiedzieć? Jakie daje objawy i jak można go leczyć?
  
• Rak jąder - pacjenta operuje się od razu po postawieniu diagnozy. Usunięte jądro poddaje się badaniu histopatologicznemu. Ponadto wykonuje się też tomografię komputerową jamy brzusznej, miednicy i klatki piersiowej pacjenta. Ma to na celu sprawdzenie, czy nie pojawiły się przerzuty. Niekiedy potrzebne jest także przeprowadzenie chemioterapii, radioterapii bądź dalszego leczenia chirurgicznego.
• Nowotwory urotelialne – w tym przypadku leczenie zależy między innymi od stopnia zezłośliwienia i stadium zaawansowania choroby. Jeżeli guz przekracza warstwę mięśniową pęcherza wykonuje się leczenie radykalne, czyli usunięcie pęcherza moczowego wraz z drogami moczowymi. Wcześniej wykonywana jest elektroresekcja nowotworu, która ma pomóc ocenić czy dany rak jest złośliwy.
• Rak nerki - podstawową metodą tej choroby jest leczenie operacyjne. Im mniejszy nowotwór, tym mniej rozległe cięcie (nefrektomia oszczędzająca). Duże guzy wymagają usunięcia nerki czasem wraz z węzłami chłonnymi oraz czopem nowotworowym w przypadku naciekania i wrastania do żyły nerkowej i żyły głównej dolnej (nefrektomia radykalna).

Zobacz też, czym zajmuje się urolog i dlaczego mężczyźni rzadko odwiedzają jego gabinet.