Kabaczek to polska nazwa cukinii. Określenie to zyskało popularność w szczególności w południowo-wschodnich regionach kraju. W innych częściej używa się terminu pochodzącego od włoskiego słowa zucchina, co dosłownie oznacza „mała dynia”. Tę odmianę dyni zwyczajnej wyselekcjonowano właśnie we Włoszech i zaczęto uprawiać na szeroką skalę w XIX w. Do Polski cukinia trafiła w latach 70. ubiegłego stulecia.
Kabaczek a cukinia
Kabaczek i cukinia to wprawdzie dwie nazwy tej samej rośliny, ale pod każdą z nich na sklepowych półkach pojawić się mogą odmiennie wyglądające okazy. W związku z tym konsumenci często przekonani są, że mają do czynienia z dwoma różnymi gatunkami warzyw. Problem z nomenklaturą w przypadku „małej dyni” wynika z faktu, że w różnych regionach kraju uprawiane są jej rozmaite odmiany, które następnie trafiają do sprzedaży pod nazwą handlową określoną przez producenta. Czym się różni „kabaczek” od „cukinii”? Niektórzy twierdzą, że cukinia jest wydłużona, ciemnozielona, podczas gdy kabaczek jest większy, ma nieregularny kształt oraz żółty, pomarańczowy lub jasnozielony kolor. Inni są zdania, że kabaczek to dojrzała postać cukinii. Niezależnie jednak od nazewnictwa, a także od tego, jak wygląda kabaczek (czyli od wielkości, koloru, kształtu owocu, którym kabaczek jest z botanicznego punktu widzenia), zawsze wymaga on takich samych warunków uprawy, ma porównywalne walory smakowe i wartości odżywcze.
Polecamy: #ObiadNaZdrowie: Makaron z cukinią - przepis na zdrowy obiad
Kabaczek – kalorie, wartości odżywcze
Kabaczek to warzywo o wyjątkowo niskiej wartości energetycznej – 100 g ma zaledwie 15–20 kalorii. W 95% bowiem składa się z wody. Poza tym kabaczek zawiera:
- 0,2% tłuszczów (są to głównie nienasycone kwasy tłuszczowe omega–3 i omega–6),
- 3,2% węglowodanów (z przewagą glukozy i fruktozy; około 1 g/100 g stanowi błonnik),
- 1,2% białek (w tym niewielkie ilości aminokwasów egzogennych).
Kabaczek dostarcza bogactwa witamin – 100 g w 28% zaspokaja dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na witaminę C, w 4% – na witaminę A, w 1% – na witaminę E, w 5% – na witaminę K, w 11% – na witaminę B6, w 8% – na witaminę B2, w 7% – na kwas foliowy (B9), a w około 3% – na witaminy B1, B3 i kwas pantotenowy (B5). W takiej samej porcji warzywa znajduje się sporo potasu (7% dziennego zapotrzebowania) i manganu (9% d. z.), a także magnezu, fosforu, miedzi (4% d. z.) oraz żelaza i cynku (2% d. z.). Cennym składnikiem kabaczka są także liczne karotenoidy – związki o właściwościach przeciwutleniających. Warto wiedzieć, że w warzywie nie kumulują się szkodliwe metale ciężkie.
Zobacz film i sprawdź, które warzywa są najzdrowsze, a których lepiej unikać:
Właściwości kabaczka
Wielość niezbędnych dla ludzkiego organizmu składników kabaczka sprawia, że jest to warzywo o szerokim spektrum właściwości prozdrowotnych. Zawarte w nim substancje:
- regulują pracę układu nerwowego,
- obniżają ciśnienie krwi,
- wzmacniają naczynia krwionośne,
- przeciwdziałają zmianom miażdżycowym i związanym z nimi chorobom serca,
- utrzymują właściwą krzepliwość krwi,
- neutralizują wolne rodniki,
- poprawiają odporność,
- mają właściwości przeciwzapalne i antyseptyczne,
- zapobiegają degeneracji siatkówki oka,
- pomagają utrzymać dobry stan skóry, włosów i paznokci,
- redukują dolegliwości ze strony układu pokarmowego,
- wspomagają przemiany metaboliczne,
- przyspieszają usuwanie toksyn z organizmu,
- ułatwiają odchudzanie,
- działają alkalizująco.
Kabaczek jest odpowiednim składnikiem niemal każdej diety. Obecne w nim związki wspierają rozwój płodu, więc warzywo wskazane jest w jadłospisie kobiet ciężarnych. Można podawać je już kilkumiesięcznym niemowlętom. Jest bezpieczne dla diabetyków, ponieważ ma niski indeks glikemiczny. Odpowiednio przyrządzony kabaczek bez skórki może znaleźć się także w diecie lekkostrawnej – przeznaczonej dla osób cierpiących na dolegliwości ze strony układu pokarmowego, rekonwalescentów po zabiegach chirurgicznych oraz dla seniorów.
Polecamy: Spaghetti z cukinii – wersja wegetariańska i mięsna. Dlaczego warto jeść cukinię?
Kabaczek – przepisy kulinarne
Obok szeregu wartości odżywczych największą zaletą kabaczka jest jego delikatny, słodkawy smak, który sprawia, że warzywo to nadaje się do szerokiego zastosowania kulinarnego. Można je ugotować w postaci aromatycznej zupy kremu lub dusić jako bazę leczo. Kabaczek pieczony serwuje się najczęściej w formie faszerowanych „łódeczek” albo jako składnik zapiekanek. Przyprawiony odrobiną soli i oliwy, dla wegetarian i wegan stanowi doskonałą alternatywę mięsa z grilla. Niezwykle smaczne są także placki z kabaczka (smażone tak jak placki ziemniaczane). Ciekawymi propozycjami kulinarnymi są spaghetti z pokrojonej w cienkie paski „małej dyni” czy kabaczkowe frytki. Dla wielu osób rarytasem jest marynowany kabaczek w zalewie octowej. Młode warzywa z powodzeniem spożywać można na surowo, jako dodatek do sałatek czy warzywnych koktajli.