Stany lękowe i nerwice to poważne zaburzenia psychiczne powodowane nadmiernym stresem. W obecnych czasach konsumpcjonizmu odnotowuje się coraz większą liczbę tych schorzeń.
Stany lękowe - objawy
Lęk jest to stan psychiczny, podczas którego osoba czuje się zagrożona zarówno z powodu czynników zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Stan ten może trwać chwilowo lub mieć przebieg ciągły i prowadzić do depresji lękowej. Objawy lęku mogą być somatyczne. Osoba nimi dotknięta może czuć:
- wzmożoną potliwość,
- bóle głowy i klatki piersiowej,
- szybsze bicie serca wraz z przyspieszeniem oddechu,
- mrowienie w różnych częściach ciała,
- zaczerwienie skóry (głównie na twarzy) lub jej blednięcie,
- szumy w uszach,
- nudności,
- wymioty,
- problemy z oddychaniem,
- problemy z erekcją i libido.
Niektóre ostrzejsze stany lękowe mogą nawet kończyć się omdleniami. Wraz z objawami fizjologicznymi pojawiają się również objawy psychiczne i psychomotoryczne (ruchy ściśle sprzężone z psychiką). Pojawia się nadpobudliwość, poczucie wewnętrznego napięcia, niepokoju i strachu przed czymś nieokreślonym. Osoba jest zdenerwowana, mogą wystąpić u niej tiki, problemy z koncentracją uwagi oraz z pamięcią, zaburzenia rozumowania i planowania, poczucie mętliku w głowie, gonitwy myśli. Stany lękowe mogą pojawić się z innymi problemami psychicznymi, tj. nerwicą, depresją, psychozą, schizofrenią, zaburzeniami świadomości, np. w delirium alkoholowym, ale i w chorobach somatycznych, np. cukrzycy. W stanach niepokoju osoba cierpiąca odczuwa ból fizyczny. Stan lękowy jest pewnym znakiem, że dzieje się coś złego, jest zawsze powiązany z psychiką ludzką.
Stany lękowe - przyczyny i rodzaje
Naturalną rzeczą jest, że człowiek doświadcza lęku przed nową sytuacją. Przyczyną niepokoju może być poczucie braku bezpieczeństwa, niestabilności finansowej lub zawodowej. Strach może dotyczyć obawy przed utratą bliskiej osoby czy pojawić się w razie choroby swojej lub kogoś ważnego. Ważne jest, czy osoba potrafi sobie z tym poradzić i czy nie jest to dla niej zbyt silny, obezwładniający lęk. Niektórzy swój niepokój wyładowują w sposób agresywny, inni pasywny i ucieczkowy. Można wyróżnić różne rodzaje stanów lękowych, które są klasyfikowane i diagnozowane według przyczyn i efektów niepokoju. Jednym z bardzo często występujących zaburzeń lękowych są fobie. W takich przypadkach strach wzbudzają sytuacje, w których z obiektywnego punktu widzenia nie ma żadnego zagrożenia. Pojawia się wtedy lęk przed czymś irracjonalnym, co u innych osób nie jest postrzegane jako groźne. Przykładowo osoba może bać się miejsc publicznych i z tego powodu nie wychodzi z domu. W fobii lęk nie jest tymczasowy tylko jest permanentnym stanem, który wraca za każdym razem, gdy osoba styka się z przedmiotem strachu lub nawet o nim pomyśli. Zdarza się, że rozpamiętywanie przedmiotów niepokoju w życiu przeobraża się w obsesje (nawet jeśli jest się w pełni zdrowym), np. gdy myśli się o strachu przed chorobą czy śmiercią. Wtedy naturalny lęk zamienia się w stany lękowe. Istnieją również częste przypadki zespołu lęku napadowego. Wiąże się on z nagłymi atakami paniki bez konkretnej przyczyny, którym mogą towarzyszyć objawy somatyczne. Doświadczając takich ataków, człowiek zaczyna bać się kolejnych przypadków pogarszania się jego samopoczucia.
Zobacz także: Fobia społeczna – przyczyny, objawy, skutki i leczenie lęku społecznego
Obsesja wiąże się też z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi. Człowiek wtedy powtarza pewne czynności w wyniku natrętnych myśli oraz w obawie przed często irracjonalnymi konsekwencjami. Czynności powtarzane nazwane zostały kompulsjami i są to na przykład częste mycie rąk lub sprzątanie. Dobrze obrazującym przykładem jest serialowy detektyw Monk, który idąc po chodniku liczył płytki lub słupki. Stany lękowe są również ściśle związane ze stresem i mogą pojawić się w wyniku doświadczenia traumatycznego przeżycia, tj. wypadek wojna, gwałt, kataklizm. Ofiara wciąż przeżywa stres i lęk, nawet gdy nic już jej nie zagraża. Często pojawiają się też samoczynne retrospekcje, koszmary lub problemy ze snem. Istnieje również zespół lęku uogólnionego, kiedy odczuwa się stres i niepokój nawet w zwykłych sytuacjach życiowych. Przyczyną takiego zaburzenia jest nadmierne wystawienie na sytuacje stresowe oraz genetyka. Osoba cierpiąca na to schorzenie żyje w ciągłym napięciu i jest stale poddenerwowana. Czynnikami nasilającymi objawy są używki, takie jak alkohol lub marihuana.Stany lękowe - leczenie
Podstawą leczenia stanów lękowych jest zgłoszenie się do lekarza, najpierw pierwszego kontaktu, który zbierze informacje na temat stanu rzeczy i skieruje klienta do psychologa, psychoterapeuty lub w stanach ostrych i bardzo uniemożliwiających życie - do psychiatry. Najważniejsza jest właściwa diagnoza. Niekiedy wystarczy psychoterapia i uświadomienie sobie własnych lęków i ich przyczyn. Czasami będzie potrzebne wsparcie lekami, a nawet hospitalizacja. Na rynku farmaceutycznym istnieją leki przeciwlękowe: pochodne benzodiazepiny i neuroleptyki. Niestety długotrwałe przyjmowanie takich leków może mieć konsekwencje zdrowotne, dlatego zawsze trzeba przyjmować je w porozumieniu z lekarzem. Warto wspierać się za to naturą i pić napary ziołowe, które mają delikatne działanie uspokajające, np. melisę. Najczęściej jednak stany lękowe są związane z psychiką i podstawą jest rozpoznanie ich źródła. Praca w sferze psychicznej może całkiem uwolnić człowieka od nienaturalnego lęku i wyjaśnić mu wiele aspektów życia.