Mity dotyczące jajek

• Należy ograniczyć spożycie jajek do 3 tygodniowo, ponieważ podnoszą poziom cholesterolu.
  

Faktem jest, że jajka zawierają sporą ilość cholesterolu, bo aż około 180 mg w jednej sztuce, jednak trzeba wziąć pod uwagę kilka czynników, które opowiadają się za tym, iż powyższe stwierdzenie to mit. Cholesterol jest związkiem organicznym z grupy steroli, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Część produkowana jest przez organizm, głównie w wątrobie i wraz z krwią dostarczany jest do całego organizmu. Druga część pochodzi z pożywienia. Można wyróżnić dwa typy cholesterolu, LDL – „zły” cholesterol oraz HDL „dobry” cholesterol. Ten dobry jest wykorzystywany do budowy błon komórkowych, wchodzi w skład osłonek mielinowych, które chronią włókna nerwowe przed uszkodzeniami, ułatwia trawienie tłuszczu, bierze udział w produkcji hormonów oraz jest potrzebny do wytarzania i przyswajania witaminy D. Jajka, pomimo że zawierają dużo cholesterolu to również są źródłem lecytyny, która zawiera cholinę. Ta natomiast wspomaga metabolizm cholesteroli i jej ilość prawie całkowicie odpowiada ilości cholesterolu. Dodatkowo, jajka są również źródłem kwasów omega-3, które neutralizują niekorzystne działanie cholesterolu. Zatem pozytywny skład jajek działa korzystnie na poziom dobrego cholesterolu oraz niweluje jego zły wpływ na organizm. Co więcej, za wysoki poziom cholesterolu w większym stopniu odpowiadają nasycone kwasy tłuszczowe niż sam cholesterol. Według WHO można spożywać nawet 10 jajek tygodniowo, wliczając również jajka zawarte w makaronie czy w ciastach.

• Ugotowane jajko na twardo jest bezpieczne dla alergików, ponieważ zawarte w nim białka podczas długiej obróbki cieplnej ulegają denaturacji.
  

Najbardziej alergennymi związkami w jajku są owoalbumina i owomukoid. Jednak podczas obróbki termicznej nie zmieniają one swojej struktury, co za tym idzie, nie przestają one być alergenne. Samo żółtko zawiera białka, które mogą wywierać alergie, z tym że są nieco inaczej zbudowane, dlatego ryzyko uczulenia jest mniejsze. Co więcej, po ponad 10 minutowym gotowaniu wartość odżywcza białka spada o ponad połowę i staje się ono ciężkostrawne. Osoby z chorobami układu pokarmowego powinny tego unikać.

Jakie jajka warto jeść? Jak je przyrządzać? Odpowiedź na filmie:

• Jajka warto jeść na surowo, bo gotowanie zabija witaminy.
  

Spożywanie jajek na surowo jest dość ryzykownym pomysłem z uwagi na ryzyko zakażenia salmonellą oraz, dlatego że surowe białko zawiera awidynę. Jest to substancja, która silnie wiąże i uniemożliwia wykorzystanie przez organizm witaminy H (biotyna). Gdy białko zostanie ogrzane, awidyna uwalnia tą cenną dla zdrowia witaminę. Jednak nie należy przesadzać z czasem obróbki cieplnej, gdyż im dłużej jajko jest ogrzewane, robi się ciężko strawne i traci na wartości odżywczej.

• Nie należy podawać jajek dzieciom, ponieważ dostaną uczulenia.
  

Mitem jest, że dzieciom powinno się całkowicie ograniczyć spożycie jajek. Są one cennym elementem dziecięcej diety ze względu na zawartość łatwo przyswajalnego białka oraz bogactwo witamin i minerałów, w tym bardzo cennej witaminy D i B₁₂. Jajko dostarcza rosnącemu dziecku wielu składników odżywczych. Jednak ze względu na zawartość owoalbuminy i owomukoidu, które mogą wywołać reakcję uczuleniową u wielu dzieci, zaleca się wprowadzenie jajek do diety po pierwszym roku życia.

Pora na fakty

• Jajka są bogate w składniki mineralne takie jak: fosfor, żelazo, wapń, potas, magnez, selen
  
• Zawierają dużo witamin m.in. : A, witaminy z gruby B, w tym B₁₂ i kwas foliowy, D, E i K
  
• Jaja są najlepiej przyswajalnym źródłem białka
  
• Mają mało kalorii około 75, mimo tego są pożywne
  
• W żółtku znajduje się beta-karoten oraz luteina, które chronią oczy przed szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB oraz zapobiegają zwyrodnieniu plamki żółtej i poprawiają widzenie
  
• Jajko jest białkiem wzorcowym, zawiera wszystkie potrzebne aminokwasy, w tym te niezbędne, których organizm nie jest w stanie wyprodukować sam i to w odpowiedniej ilości
  
• Posiadają korzystny skład tłuszczowy, na 5g tylko 0,1g stanowią nasycone kwasy tłuszczowe, za to zawierają sporo nienasyconych kwasów tłuszczowych, w tym omega 3 i omega 6, których organizm nie jest wstanie syntezować sam
  
• Spożycie jednego jajka zaspokaja około 25% zapotrzebowania na białko u dorosłego człowieka
  
• Zakwaszają organizm, dlatego warto je jeść z produktami zasadotwórczymi
  
• Najsmaczniejsze jajka są wiosną i od kur z wolnego wybiegu, wtedy żywią się świeżą trawą. Mają wtedy najwięcej witaminy A i D o czym świadczy intensywny kolor żółtka. Jednak jego barwa może być również efektem podanej karmy – kukurydza sprawia, że żółtko jest pomarańczowe, a pszenica nadaje jasnożółty kolor.