Plastik to tworzywo sztuczne wytworzone z polimerów syntetycznych. Bardzo często łączy się z napełniaczami proszkowymi lub włóknistymi, stabilizatorami termicznymi oraz tymi, które chronią przed promieniowaniem słonecznym. W plastikowych opakowaniach znajdują się także środki antystatyczne oraz spieniające. Do czego wykorzystuje się plastik? Przede wszystkim do produkcji różnego rodzaju opakowań. Powstają z niego torebki foliowe, butelki, pojemniki na żywność, słomki czy kubki. Czy korzystanie z tego rodzaju artykułów jest bezpieczne? Warto się nad tym zastanowić - w końcu coraz częściej mówi się o zanieczyszczeniach związanych z plastikowymi odpadami oraz o szkodliwym jego wpływie na na nasze zdrowie.

23 stycznia przypada Dzień bez Foliowych Opakowań i warto z tej okazji poznać bliżej negatywne skutki plastiku w naszym życiu. A jest ich, wbrew pozorom, całkiem sporo. 

Torebkę foliową jako pierwszy opatentował szwedzki inżynier Gustav Thulin Sten w 1965 roku. Każdego roku na rynek samej Unii Europejskiej trafia kilkadziesiąt miliardów jednorazówek – w 2010 roku, według danych Komisji Europejskiej, ta liczba sięgała 100 miliardów. 

Czy plastik jest niebezpieczny?

Wykonywane z plastiku artykuły powstały po to, aby ułatwić nam życie. Zazwyczaj wykorzystywane są do produkcji rzeczy, których używamy tylko raz, a później wyrzucamy do kosza. Większość z nas nie zdaje sobie sprawy, że taka torebka czy kubek – w zależności od składu – mogą rozkładać się niemal 500 lat! Ale to nie wszystko. W czasie rozkładu wszystkie substancje, z których powstało plastikowe opakowanie przenikają do gleby czy wody, a to może mieć niebagatelny wpływ na nasze zdrowie. 

Co tak naprawdę szkodzi?

Największym zagrożeniem wynikającym z używania plastikowych opakowań jest bisfenol A. To związek organiczny z grupy fenoli. Jego zapach nasuwa skojarzenie z nowymi meblami, wykładziną lub samochodem. Bisfenol A przenika do żywności, zbiorników wodnych, powietrza, a także poprzez skórę czy układ pokarmowy do organizmu człowieka. Może wniknąć do krwi, moczu, płynu owodniowego oraz łożyska. Jakie mogą być tego konsekwencje? Bisfenol A wpływa przede wszystkim na funkcjonowanie układu hormonalnego Budową przypomina hormon żeński – estrogen – i zakłóca wydzielanie i metabolizm hormonów. Przyczynia się także do rozwoju chorób cywilizacyjnych, takich jak otyłość oraz cukrzyca typu 2.

Zdaniem badaczy nadmiar bisfenolu A w organizmie może doprowadzić do rozwoju alergii, niepłodności oraz podrażniać drogi oddechowe. BPA jest szczególnie niebezpieczny dla niemowląt oraz płodu. Związek ten może migrować od matki do płodu i wpływać na jego rozwój, powodując wady wrodzone oraz zaburzenia układu odpornościowego. Obecność tego związku w organizmie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia zespołu policystycznych jajników, przedwczesnego dojrzewania, problemów z ciśnieniem, a także przyczynić się do rozwoju niektórych nowotworów, tj. raka piersi czy prostaty.

Szczególną ostrożność powinny zachować osoby, które mają problemy z wątrobą. Uszkodzony narząd nie jest wstanie sobie z nim poradzić.

Zobacz także: Bisfenol A – cichy szkodnik. Jak go unikać?

Jak przechowywać żywność?

Foliowych torebek najczęściej używany do przechowywania żywności. Co ciekawe zostawanie w nich sera czy wędliny wcale nie sprawia, że produkty te dłużej zachowują świeżość. W rzeczywistości jest zupełnie odwrotnie. W takich „warunkach” zatrzymuje się wilgoć, przez co jedzenie szybciej się psuje. Znacznie lepszym rozwiązaniem są pojemniki, które nie tylko mają szczelne zamknięcie i można używać ich wielokrotnie.

Jak i w czym przechowywać żywność? Dowiesz się tego z filmu:

Rób zakupy z głową!

Choć plastik jest wszędobylski nie znaczy, że jesteśmy na niego skazani. Wystarczy z większą uwagą robić zakupy i wybierać te produkty, których opakowanie zostało zrobione z bardziej ekologicznych materiałów. Jeśli konieczne jest wybranie plastikowego opakowania warto wybierać te, na których znajduje się symbol BPA FREE. Oznacza to, że do jego produkcji nie użyto bisfenolu A. Unikać należy produktów oznaczonych symbolem PC 7 (plastików poliwęglanowych), które zawierają bisfenol A. Kolejnym działaniem chroniącym przed szkodliwością bisfenolu jest unikanie podgrzewania plastikowych pojemników w mikrofali.

Jeśli to możliwe dobrze jest wybierać opakowania szklane, a na zakupy zabierać ze sobą materiałową torbę, której można używać wielokrotnie. Dobrym sposobem na zmniejszenie liczby plastikowych torebek czy opakowań jest planowanie zakupów. Nie chodzi jednak tylko o przygotowywanie listy, ale także o miejsce, w którym je robimy. W małych sklepach czy na bazarach część produktów można kupić bez konieczności wkładania ich do oddzielnej torebki.

Nie bez znaczenia jest także segregacja śmieci. Warto pamiętać, że sporą część materiałów można ponownie wykorzystać.

Co zamiast plastiku?

Wbrew pozorom - nie papier! Dlaczego? W końcu takie opakowania łatwiej przetwarzać i nieporównywalnie szybciej się rozłożą w środowisku naturalnym. Niestety do ich produkcji wykorzystuje się cztery razy więcej energii, 50-krotnie mocniej zanieczyszcza się wodę (m.in. w związku z wysokim zużyciem chemikaliów) oraz powoduje większe o 68 proc. zanieczyszczenie powietrza. Produkcja papieru uszczupla także lasy: do produkcji 10 miliardów opakowań zużytych w w Stanach Zjednoczonych w ciągu roku 1999 wycięto 14 milionów drzew.

A zatem może torby biodegradowalne wykonane z polilaktydu, czyli tworzywa ze skrobi ziemniaczanej lub kukurydzianej. Torby te zamieniają się w kompost po kilku tygodniach. Jednak użytkowane w globalnej skali mogą stać się źródłem gazów cieplarnianych, oddawanych w procesie kompostowania. Byłoby to obciążenie dla środowiska, które przyspieszyłoby tylko zmiany klimatyczne. 

Naukowcy pracują nad bioplastikiem, który miałby się szybko rozkładać. Jednak w obecnej sytuacji najlepszą formą dbania o środowisko i unikanie plastiku jest wykorzystywanie bawełnianych toreb wielokrotnego użytku na zakupy i świadome wybory konsumentów. 

Źródło:

Kupuję odpowiedzialnie… i śmiecę mniej!

Bisfenol A niebezpieczny i powszechny

Ekokalendarz: Dzień bez Opakowania Foliowego