Dieta przy nowotworze złośliwym – co powinna zawierać?

Fot: Foxys_forest_manufacture / gettyimages.com

Leczenie i przebieg nowotworów wymagają od chorych bardzo dużych pokładów energii. Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie alarmuje, że wielu pacjentów na oddziałach onkologicznych umiera nie z powodu wycieńczenia organizmu chorobą, ale właśnie z niedożywienia. Jak więc powinna wyglądać prawidłowa dieta nowotworowa? 

Żywienie w chorobie nowotworowej jest w Polsce niestety wciąż tematem bagatelizowanym i okupionym wieloma szkodliwymi mitami. Jednym z nich jest twierdzenie, że przy nowotworze należy mniej jeść, by nie karmić samego raka. Tymczasem jest zupełnie na odwrót. Ze względu na zaburzenie wchłaniania witamin i minerałów dieta w chorobie nowotworowej powinna być odpowiednio skomponowana oraz wysoce kaloryczna! Zapewnia siłę do walki z chorobą, pomaga walczyć ze skutkami ubocznymi leczenia oraz pełni funkcję terapeutyczną.

Jaka powinna być dieta przy nowotworze?

Pierwszą zasadą diety nowotworowej jest rezygnacja ze wszelkich restrykcji – nie może być mowy o ograniczeniu kaloryczności posiłków. Każdy posiłek musi dostarczać dużej ilości tłuszczów, węglowodanów i białek. Menu osoby chorej na raka musi być tak ułożone, aby w niewielkiej ilości posiłku zawrzeć jak najwięcej składników odżywczych. Taka konieczność bierze się ze skutków ubocznych radioterapii i chemioterapii. Te metody leczenia niosą za sobą liczne dolegliwości ze strony układu pokarmowego – często pojawiają się biegunki, mdłości i wymioty. Wielu pacjentów onkologicznych skarży się również na zaparcia. Osoby chore mają słaby apetyt i przyjmowanie nawet niewielkich posiłków powoduje u nich sytość. Niezwykle ważna w diecie nowotworowej jest woda – pacjent musi wypijać co najmniej 2 l płynów dziennie.

Zobaczcie, jak skomponować śniadanie w onkodiecie:

Zobacz film: Onkodieta - śniadanie. Źródło: 36,6

Oto 10 zasad, jak powinna wyglądać dieta podczas choroby nowotworowej:

  1. Duża częstotliwość posiłków – co 2–3 godziny, podawane w małych porcjach.
  2. Posiłki powinny być smaczne i uwzględniać upodobania osoby chorej.
  3. Każdy posiłek musi być odpowiednio zbilansowany – zawierać odpowiednie ilości cukrów, białka, tłuszczów, witamin i minerałów.
  4. Podawana żywność powinna być urozmaicona.
  5. Każdy posiłek powinien zawierać tłuszcze roślinne i nabiał.
  6. Dobrze, jeśli potrawy nie mają intensywnego zapachu – może wywoływać u chorego mdłości i dodatkowo zniechęcać do jedzenia.
  7. Do picia warto podawać koktajle mleczne i soki owocowe oraz żywność specjalnego przeznaczenia medycznego w formie koktajli.
  8. W czasie radioterapii należy unikać soków owocowych – kwasy w nich zawarte mogą dodatkowo wysuszać śluzówkę. Lepiej zastąpić je sokami warzywnymi, np. marchwiowym.
  9. W przypadku nowotworów jamy ustnej, gardła i przełyku należy dostosować konsystencję potraw do możliwości chorego – może być wymagane rozdrabnianie potraw blenderem.
  10. W diecie nowotworowej warto ograniczać sól i tłuszcze zwierzęce.

Dieta w chorobie nowotworowej – żywność specjalnego przeznaczenia medycznego

Przy nowotworach pacjentom dokucza brak apetytu. Spożywane posiłki bardzo szybko powodują sytość, a chory traci na wadze i szybko dochodzi u niego do niedożywienia. Taka sytuacja sprawia, że ciało na skutek leczenia szybko się wyniszcza. Szacuje się, że zapotrzebowanie kaloryczne organizmu do walki z chorobą jest o 20% wyższe niż właściwa, dzienna dawka kalorii. Aby uzupełnić niedobory, warto rozważyć włączenie żywności specjalnego przeznaczenia medycznego. Zazwyczaj preparaty takie mają formę koktajli o wysokiej kaloryczności lub proszków do rozpuszczania w wodzie. Można dodawać je do posiłków, spożywać pomiędzy nimi, a w większej ilości zastąpią jedno pełnowartościowe danie. Niektóre preparaty można dodawać do zup, sałatek czy nawet ciast.

A oto pomysły na obiad w onkodiecie:

Zobacz film: Onkodieta - obiad. Źródło: 36,6

Nowotwór a dieta – białko jest kluczowe

Wszystkie posiłki osoby chorej na raka powinny być bogate w białko. Jest ono podstawowym budulcem komórek, które w czasie leczenia nowotworu ulegają zniszczeniu lub uszkodzeniu. Duże ilości białka wspomagają gojenie się ran i wzmacniają układ odpornościowy. Pojawiają się jednak wątpliwości co do nerek – czy nie są zbytnio obciążone dużą ilością białka? Dietetycy i lekarze uważają, że przy zdrowo funkcjonujących nerkach bezpieczną ilością jest nawet 2 g białka na 1 kg masy ciała. Do każdego posiłku osoby chorującej na nowotwór warto dodawać ryby, jaja, warzywa strączkowe, orzechy, chude mięso kurczaka i indyka oraz tofu. Sprawdzą się również sery oraz produkty mleczne.

Dieta w nowotworach – czego unikać?

Mimo że dieta osób chorych na nowotwór powinna być bogata i kaloryczna, nadal istnieje grupa składników, których lepiej unikać. Ich spożywanie może bowiem pogorszyć stan chorego lub rzeczywiście stać się pożywką dla komórek nowotworowych. Jako pierwszy na tej liście jest cukier. Chodzi konkretnie o cukry proste – biały cukier, ciasta, ciastka, batony i cukierki. Cukry proste nie są potrzebne organizmowi, a wręcz stanowią pożywkę dla bakterii i grzybów. Na czas leczenia należy z nich zrezygnować. Następny jest błonnik – w diecie zdrowych ludzi jest on bardzo potrzebny i ważny dla utrzymania właściwej pracy układu pokarmowego. U osób po chemioterapii może spotęgować biegunki, a później zaparcia. Lepiej jest zrezygnować również z tłuszczów zwierzęcych – kiełbas, boczków, pasztetów itp. Są to źródła złego cholesterolu.

Ciekawe pomysły na kolację w onkodiecie znajdziecie na filmie:

Zobacz film: Onkodieta - kolacja. Źródło: 36,6

Bibliografia:

1. Instytut Żywności i Żywienia im. prof. Aleksandra Szczygła, Żywienie a choroba nowotworowa, poradnik dla pacjentów i ich rodzin. Wyd. PRIMOPRO, Warszawa 2013, ISBN: 978-83-63398-15-6.

Data aktualizacji: 11.04.2019,
Opublikowano: 12.04.2019 r.

Komentarze (0)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany
Rodzaje i rola błonnika w diecie

Błonnik pokarmowy jest cennym wsparciem dla całego organizmu, ponieważ poprawia pracę jelit, zmniejsza poziom cholesterolu i optymalizuje poziom cukru we krwi. W tym artykule dzielimy się przydatną wiedzą na temat prozdrowotnych właściwości błonnika oraz produktów, które go zawierają. 

Czytaj więcej
Skończyłeś pięćdziesiąt lat? To warzywo powinno stać się twoim najlepszym przyjacielem

Po 50. roku życia gorzej działają nasze narządy, a niektóre procesy zachodzące w organizmie spowalniają. Na szczęście dzięki odpowiedniemu stylowi życia, a zwłaszcza diecie można temu zaradzić. Szczególnie cenne jest jedzenie porów. Dlaczego? 

Czytaj więcej
Jak stłumić nadmierny apetyt? Te sposoby ci w tym pomogą

Ciągły apetyt może się pojawić z bardzo wielu powodów. Często jest wynikiem nadmiernego stresu. Jak można sobie poradzić z potrzebą ciągłego sięgania po jedzenie?  

Czytaj więcej
Krupnik – idealna zupa na zimę. Oczyszcza jelita i wzmacnia organizm 

Krupnik to jedna z najbardziej popularnych zup. Choć ma tyle samo zwolenników, co przeciwników to stanowi jedno ze zdrowszych dań w rodzimej kuchni. Dlaczego warto jeść krupnik? 

Czytaj więcej
Witamina D3 - niedobór, dawkowanie, właściwości i działanie

Witamina D3 jest wyjątkowym związkiem chemicznym, gdyż w organizmie działa podobnie do hormonów. Jest typem witaminy D, który możemy przyjmować poprzez odżywianie oraz jako suplement diety. Zarówno jej niedobór, jak i nadmiar jest szkodliwy dla naszego organizmu.

Czytaj więcej
O której jeść śniadanie? To ważne dla naszego zdrowia 

Mówi się, że śniadanie to najważniejszy posiłek w ciągu dnia. Znaczenie ma nie tylko to, co, ale i o której godzinie zjemy. Kiedy jest najlepsza pora na śniadanie?  

Czytaj więcej
Witamina B6, niedobór, objawy, jak suplementować, w czym jest 

Witamina B6 jest niezbędna do prawidłowego działania organizmu. Wspomaga przyswajanie żelaza oraz magnezu. Ma również wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego. Gdzie jej szukać i co może świadczyć o jej niedoborze?  

Czytaj więcej
To warzywo może pomóc Ci uniknąć cukrzycy 

Leczenie cukrzycy nie ogranicza się tylko do przyjmowania leków. Konieczna jest także zmiana stylu życiu i diety. Zdaniem badaczy szczególnie cennym warzywem dla diabetyków jest okra. Jakie ma właściwości?  

Czytaj więcej
Adaptogeny - naturalne wsparcie dla całego organizmu

Adaptogeny to rośliny, które mają korzystny wpływ na działanie organizmu. W jaki sposób oddziałują na ciało człowieka i gdzie szukać tych wartościowych substancji?  

Czytaj więcej
Witamina E  to prawdziwe źródło młodości. Jak ją stosować? 

Witamina E - nazywana witaminą młodości - stanowi jeden z cenniejszych związków dla organizmu człowieka. Gdzie jej szukać i jak wpływa na organizm? 

Czytaj więcej