Jiaogulan, czyli zioło nieśmiertelności lub pięciolistny żeń-szeń, to roślina pochodząca z terenów Azji, która wykazuje wszechstronne prozdrowotne działanie na ludzki organizm. Staje się coraz bardziej popularna w Europie. Najczęściej przyjmowana jest w formie herbaty. Jest dostępna także w postaci tabletek lub kapsułek. Gynostemma należy do tej samej rodziny co ogórek czy melon. Jest źródłem wielu witamin i minerałów.
Czym jest jiaogulan?
Jiaogulan to potoczna nazwa Gynostemma pentaphyllum, znanego także jako ziele życia, pięciolistny żeń-szeń lub ziele długowieczności. Zgodnie z tradycyjną medycyną chińską Gynostemma uważana jest jako słodka, ciepła, wzmacniająca Yin i wspierająca Yan, która może być stosowana w celu wzmocnienia odporności organizmu.
Gynostemma pentaphyllum, mimo że pochodzi z terenów Azji, a zwłaszcza południowych krańców Chin, północnego Wietnamu, Korei Południowej i Japonii, może być uprawiana samodzielnie w przydomowym ogródku. Sadzonka tej rośliny to koszt rzędu 15 zł. Niestety Gynostemma pentaphyllum – jiaogulan jest średnio mrozoodporna (do -15°C), dlatego wymaga, aby na zimę okryć ją słomą lub drobną korą. Można ją także uprawiać w domu.
Substancje zawarte w zielu długowieczności
W składzie jiaogulan (Gynostemma pentaphyllum) zawartych jest wiele cennych witamin (tiamina – B1, ryboflawina – B2, niacyna – B3, kwas pantotenowy – B5, pirydoksyna – B6, kwas foliowy – B9, kobalamina – B12, kwas askorbinowy – C, witaminy A, E i D) i minerałów, takich jak: cynk, magnez, fosfor, mangan, selen, potas, wapń i żelazo. Ponadto roślina posiada saponiny, sterole, flawonoidy, lignany (czyli pochodne fenylopropanoidu, wyizolowane z Gynostemmy to ligballinone 1 i ligballinol 2), polisacharydy i aminokwasy. Ziele długowieczności zawiera aż 4 razy więcej glikozydów niż cieszący się powszechnym uznaniem żeń-szeń.
Gynostemma pentaphyllum – właściwości i działanie
Gynostemma pentaphyllum wykazuje szerokie działanie prozdrowotne. Oczyszcza organizm z trujących substancji. Opóźnia proces starzenia się skóry. Obniża poziom ciśnienia tętniczego krwi oraz trójglicerydów i cholesterolu frakcji LDL, przez co zmniejsza ryzyko powstania miażdżycy, zawału serca czy udaru mózgu. Podnosi poziom dobrego cholesterolu HDL. Ziele życia – jiaogulan zwiększa wydolność serca, reguluje przepływ krwi w organizmie i usuwa zastoje krwi. Dodatkowo reguluje poziom cukru we krwi. Chroni DNA przed uszkodzeniem. Specjaliści donoszą, że przeciwdziała marskości wątroby, poprawia przemianę materii, usprawnia pracę nerek i zwiększa wydolność układu oddechowego.
Jiaogulan wykazuje właściwości silnie przeciwutleniające, przeciwwirusowe, przeciwnowotworowe, antyoksydacyjne, przeciwbólowe, wykrztuśne i przeciwzapalne, a także uważana jest za antydepresant. Działa uspokajająco w stanach podwyższonego napięcia lub odświeżająco w czasie zmęczenia. Jest adaptogenem, czyli środkiem wspomagającym odporność organizmu na stres, dlatego powinna być stosowana w stanach wyczerpania i niepokoju. Likwiduje zmęczenie i przywraca równowagę emocjonalną. Ponadto poprawia jakość i długość snu. Stymuluje także ogólną odporność organizmu, gdyż pobudza makrofagi i zwiększa produkcję limfocytów. Chroni komórki ciała przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Hamuje namnażanie komórek nowotworowych. Posiada jeszcze wiele innych zastosowań – łagodzi objawy alergii, astmy, choroby wrzodowej żołądka, cukrzycy, depresji, dny moczanowej, trądziku i zapalenia stawów oraz bóle głowy. Niektórzy badacze są zdania, że zwiększa aktywność seksualną.
Jak parzyć herbatę jiaogulan?
Herbata jiaogulan, mimo że jest znana od setek lat w większości krajów azjatyckich, w Polsce dopiero zyskuje na popularności. Przygotowuje się ją, zalewając 3–5 g świeżych lub suszonych liści jiaogulan 1 szklanką wrzącej wody. Napar zostawia się do zaparzenia na 5 do nawet 40 minut. Za bezpieczną dzienną dawkę jiaogulan uznaje się 4 g na 1 kg masy ciała. W związku z tym dobowe spożycie ziołowej herbaty nie powinno przekraczać 2–3 szklanek. Roślina ma lekko gorzki smak, który można zneutralizować, dodając do herbaty trochę startego świeżego korzenia imbiru lub pokrzywy.
Ziele długowieczności można kupić w sklepach zielarskich lub w sprzedaży internetowej. Opakowanie 100 g ziela kosztuje około 40 zł.
Inne formy spożywania ziela długowieczności
Jiaogulan dostępny jest także na rynku w postaci tabletek lub kapsułek. Można go spożywać ponadto w formie nalewki. Świeże liście stanowią doskonały dodatek do potraw. Herbata posiada także formę saszetek, a opakowanie zawierające 100 sztuk kosztuje około 25 zł.
Ziele długowieczności – przeciwwskazania
Ziela długowieczności nie powinny przyjmować osoby zażywające leki na nadciśnienie, przeciwzakrzepowe lub uspokajające, ponieważ roślina może wzmocnić ich działanie. Nie jest wskazany dla kobiet w ciąży i matek karmiących piersią.
Bibliografia:
1. Karmańska A., Gynostemma penthapyllum – chińska herbata, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna”, 2013, XLVI(4), s. 474-484.
2. Razmovski-Naumovski V., Hsung-Wei Huang T., Van Hoan T. i wsp., Chemistry and pharmacology of Gynostemma penthaphyllum, “Phytochemistry Reviews”, 2005, 4, s. 197-219.