Czarny ryż posiada o wiele lepsze właściwości zdrowotne niż jego biała odmiana. Zawiera też mniej kalorii, ma niższy indeks glikemiczny i dostarcza więcej błonnika. Z tego względu polecany jest osobom przebywającym na diecie i diabetykom.

Co to jest czarny ryż?

Czarny ryż znany był również pod nazwą ryż fioletowy lub ryż zakazany. Druga z nich odnosi się do zwyczajów starożytnych Chin, zgodnie z którymi tylko cesarz mógł delektować się tym produktem.

Czarny ryż jest odmianą ryżu kleistego o charakterystycznym czarnym kolorze, który po ugotowaniu zamienia się w głęboki fiolet. Barwę tę nadają mu antocyjany, flawonoidy wpływające dobroczynnie na zdrowie człowieka. Posiada dość wyrazisty, lekko orzechowy posmak.

Jakie właściwości ma czarny ryż?

Czarny ryż jest odmianą wyjątkowo bogatą w wartości odżywcze. Zawiera między innymi:

• 18 aminokwasów,
  
• żelazo,
  
• cynk,
  
• miedź,
  
• karoten,
  
• witaminę E,
  
• polifenole,
  
• flawonoidy,
  
• duże ilości błonnika.
  

Połowa szklanki (100 g) ugotowanego czarnego ryżu dostarcza:

• 174 kcal – taka sama ilość białego ryżu gotowanego dostarcza około 338 kcal,
  
• 37 g węglowodanów – biały ryż dostarcza ich aż 75g,
  
• 1 g tłuszczu – biały ryż ma go 2 g,
  
• 4 g białka – w białym ryżu jest go 7g.
  

Czarny ryż na zdrowie

Czarny ryż wykazuje bardzo dobre właściwości zdrowotne, między innymi:

• pobudza perystaltykę jelit i oczyszcza przewód pokarmowy dzięki wysokiej zawartości błonnika;
  
• hamuje rozwój bakterii Helicobacter pylori i spowalnia śmierć zarażonych nią komórek;
  
• dzięki obecności antocyjanów działa antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie, poprawia wzrok i krążenie krwi;
  
• chroni przed zawałem, zmniejszając ilość płytki miażdżycowej oraz poziom cholesterolu HDL;
  
• oczyszcza organizm z toksyn – pomaga eliminować związki szkodliwe dla zdrowia;
  
• posiada niski indeks glikemiczny, a dodatkowo spowalnia wchłanianie cukru pochodzącego z innych produktów, dzięki czemu jest wskazany dla diabetyków i zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę typu II;
  
• jest naturalnie bezglutenowym zbożem;
  
• zmniejsza reakcje alergiczne, może łagodzić przebieg astmy.
  

Czarny ryż – gatunki

W sprzedaży dostępne są różne gatunki czarnego ryżu – czarny ryż, czarny ryż indonezyjski oraz jaśminowy czarny ryż tajski. Charakteryzują je bardzo podobne właściwości. Czarnego ryżu nie należy jednak mylić z dzikim ryżem, który, choć również zdrowy, tak naprawdę jest rodzajem bagiennej trawy pochodzącym z Ameryki Północnej.

Jak gotować czarny ryż?

Czarny ryż można gotować tak jak zwykły, jednak zajmuje to o wiele więcej czasu – 30–45 minut. Najlepszym sposobem gotowania tego gatunku ryżu jest uprzednie namoczenie go w wodzie przez kilka godzin. Jest to bardzo korzystne, ponieważ skraca czas gotowania, dzięki czemu następują mniejsze straty witamin i polifenoli. Dzięki temu część związków przenika do wody i stają się też bardziej przyswajalne. Warto jednak pamiętać, żeby nalewać tylko tyle wody, ile ryż da radę wchłonąć. W przeciwnym razie podczas odcedzania ugotowanych ziaren traci się cenne składniki odżywcze.

Z czym dobrze komponuje się czarny ryż?

Czarny ryż jest nieco bardziej kleisty niż białe odmiany tej rośliny, posiada też grubszą łupinkę i ma wyraźniejszy smak, o delikatnej, orzechowej nucie. Z tego powodu doskonale komponuje się z potrawami jarskimi. Równie dobrze smakuje z warzywami, jak i owocami, nie tylko na ciepło, ale również jako składnik sałatek podawanych na zimno.

Czarny ryż może również z powodzeniem zastąpić swojego białego kuzyna w roli tradycyjnego dodatku do mięs czy zupy.

Sprawdzi się w dietach odchudzających, przeciwcukrzycowych i zmniejszających poziom cholesterolu.

Czarny ryż – najlepsze przepisy

Najlepsze przepisy z wykorzystaniem czarnego ryżu:

• sałatka z czarnego ryżu z pieczonymi batatami, posypana prażonymi pestkami dyni i polana sosem winegret;
  
• sałatka z czarnego ryżu i awokado z azjatyckim dressingiem (pepperoni, czosnek, imbir, limonka, sos sojowy);
  
• czarny ryż na słodko – z dodatkiem bakalii, cynamonu i świeżych owoców;
  
• czarny ryż jako dodatek do zup – mniej wyrazistym zupom nadaje ciekawszy smak;
  
• czarny ryż zapiekany w piekarniku z piersią kurczaka, suszonymi pomidorami i serem;
  
• czarny ryż ze smażonymi lub gotowanymi krewetkami, polany sosem tajskim.

Bibliografia:

1. Kim, S. H., Lee, M. H. i Park, M., Regulatory Effects of Black Rice Extract on Helicobacter pylori Infection-Induced Apoptosis, “Molecular Nutrition & Food Research”, 2017.

2. Pang. Y., Ahmed ,S., Xu, Y. i in., Bound phenolic compounds and antioxidant properties of whole grain and bran of white, red and black rice, “Food chemistry”, 2018.

3. Chun, H., Zawistowski, J., Ling, W. i Kitts, D., Black rice (Oryza sativa indica) Pigmented Fraction Suppresses Both Reactive Oxygen Species and Nitric Oxide in Chemical and Biological Model Systems, “Journal of Agricultural and Food Chemistry”, 51, 2003, s. 5271–5277.