Natto to jedno z najbardziej specyficznych dań kuchni japońskiej. Użyta do przygotowania go sfermentowana soja wymieniana jest wśród najzdrowszych produktów świata. Natto wspomaga proces odchudzania, oczyszcza organizm, zapobiega osteoporozie. Zawarty w nim enzym nattokinaza sprzyja utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi i reguluje poziom ciśnienia tętniczego.
Co to jest natto?
Natto to inaczej sfermentowana soja. Uzyskuje się ją na skutek dodania do gotowanych ziaren soi Gram-dodatniej bakterii o nazwie laseczka sienna (z łac. Bacillus subtilis). Dzięki zachodzącemu procesowi fermentacji soja jest lepiej przyswajalna i trawiona przez organizm. Dodatkowo sfermentowana soja natto usuwa złogi śluzu z jelit, wspomagając przy tym proces odchudzania. Jest też probiotykiem i reguluje skład flory bakteryjnej jelit. Stanowi dobre źródło witamin B2, B1, B3, E i składników mineralnych, jak: fosfor, wapń, potas, żelazo. Jednak najcenniejszym jej składnikiem jest witamina K2, która odgrywa kluczową rolę w formowaniu kości. Natto pełna jest izoflawonów sojowych, zwanych też fitoestrogenami. To naturalnego pochodzenia związki chemiczne oddziałujące na receptory estrogenowe. Wykazano, że skutecznie łagodzą objawy menopauzy, zmniejszają ryzyko rozwoju miażdżycy czy rozrostu gruczołu krokowego.
Natto jako danie
Pod określeniem natto kryje się przygotowana na bazie soi fermentowanej tradycyjna japońska potrawa. Według ludowych przekazów to właśnie jej Japończycy zawdzięczają długowieczność i zdrowy wygląd z uwagi na duże walory odżywcze. Danie to ma ciągnącą i kleistą konsystencję (przypomina otulone śluzem namoczone siemię lniane) i charakterystyczny zapach (mocny, ostry, porównany do zapachu sera limburskiego). Dawniej podejście do tej potrawy było powodem podziału Japonii na dwie kulinarne części: lubiącą natto Kantō i niepałającą do niej sympatią Kansai.
Ile kosztuje natto?
Soja natto jest produktem, którego raczej nie spotka się w zwykłych sklepach spożywczych. Należy szukać jej w sklepach ze zdrową żywnością i orientalnych lub nabywać dzięki sprzedaży internetowej. Opakowanie 110 g to koszt od 13 do nawet 20 zł.
Jak zrobić natto?
Natto można przygotować samodzielnie. Oto przepis na natto domowej roboty:
Pierwszym krokiem jest sterylizacja wszystkich przedmiotów, jakie będą używane podczas omawianego procesu. Na sito wsypuje się opakowanie 350 g soi i wybiera z nich wszelkie uszkodzone ziarna. Następnie soję płucze się dokładnie pod zimną wodą, wkłada do głębokiego naczynia i zalewa ostudzoną, przegotowaną wodą. Konieczne jest zachowanie proporcji – 3 razy więcej wody niż soi. Naczynie nakrywa się bawełnianą ścierką i odstawia na 18 godzin. Po tym czasie soja powinna być gotowana na niewielkim ogniu przez około 5 godzin. W międzyczasie konieczne jest uzupełnianie wody. Ugotowana soja powinna być delikatna i miękka, ale się nie rozpadać. Na krótko przed zakończeniem gotowania należy rozgrzać piekarnik do niezbędnej do przeprowadzenia fermentacji temperatury wynoszącej 37–43ᵒC. W misce z 20 ml przegotowanej i ostudzonej wody miesza się 1 czubatą łyżeczkę bakterii Bacillus subtilis (dostępne w sprzedaży online). Garnek z soją ściąga się z ognia. Ziarna łyżką cedzakową przekłada się do przeznaczonego do fermentacji pojemnika. Na gorącą soję wylewa się przygotowane w wodzie bakterie i całość dokładnie miesza. Pojemnik nakrywa się jałową gazą i przykrywką, po czym wkłada do piekarnika na dobę, a później na 12 godzin do lodówki. Po tym czasie soja jest gotowa do spożycia. Można ją jeść samą, dodawać do sałatek, jogurtu, maślanki. Zalecane dzienne spożycie natto szacowane jest na około 10 g, czyli średnio 25 ziaren.
Produkty sojowe - które wybierać? Dowiesz się tego z filmu:
Nattokinaza – co to jest?
Nattokinaza to enzym zawarty w sfermentowanej soi, którego cenne właściwości odkryte zostały w połowie lat 80. ubiegłego wieku przez grupę japońskich badaczy pod kierownictwem dra Hiroyukiego Sumiego z Miyazaki Medical School.
Nattokinaza wykazuje szerokie działanie na organizm ludzki. Badacze donoszą, że zmniejsza poziom cholesterolu i cukru we krwi oraz reguluje wartość ciśnienia tętniczego krwi. Pozwala utrzymać naczynia krwionośne na odpowiednim poziomie elastyczności. Nattokinaza znana jest z właściwości antyagregacyjnych. Skutecznie rozrzedza krew i rozpuszcza sklejone komórki krwi. Uważa się ją za bezpieczniejszy i silniejszy środek do zwalczania zakrzepów niż aspiryna, tj. kwas acetylosalicylowy. Zalecana dzienna dawka nattokinazy to 100 mg. Nattokinaza działa skutecznie wobec cukrzycy i zmniejsza ryzyko odkładania się w naczyniach krwionośnych złogów przyczyniających się powstania zawału serca czy udaru mózgu.
Nattokinaza – przeciwwskazania
Nattokinaza przeciwwskazana jest kobietom w ciąży i podczas laktacji, osobom nadwrażliwym na soję i produkty sojowe. Dodatkowo osoby stosujące witaminę K i leki przeciwzakrzepowe powinny skonsultować jej zażywanie z lekarzem. Suplement diety przeznaczony jest dla osób dorosłych.
Nattokinaza – sprzedaż
Od 1998 r. jedna z japońskich firm jako pierwsza na świecie wyizolowała i wprowadziła na rynki USA, Korei, Tajwanu, Chin i większości europejskich krajów nattokinazę. Za opakowanie 120 kapsułek (1 kapsułka = 100 mg nattokinazy z 20,000FU/g) zapłaci się około 150 zł.
Bibliografia:
1. Mizierki W., Bednarczuk B., Kawalec M., Słownik bakterii ciekawych, pożytecznych, groźnych, Warszawa, Grupa Wydawnicza Adamantan, 2008.
2. Tomaszewska-Bolałek M., Tradycje kulinarne Japonii, Warszawa, Hanami, 2006.
3. Nelissen W., Smaki świata w kuchni makrobiotycznej, Szczecin, Hito, 2004.