Wapń jest składnikiem mineralnym, pełniącym bardzo ważne funkcje ustrojowe w organizmie człowieka. Bierze on udział w procesach krzepnięcia krwi oraz pomaga utrzymać równowagę kwasowo-zasadową w organizmie. Ponadto wapń jest makroelementem, wpływającym pozytywnie na kondycję kości. Jego niedobór prowadzi do hipokalcemii.

Przyczyny zwapnienia kości

Zwapnienia kości charakteryzują się nadmiernym odkładaniem wapnia w kościach, co powoduje powstawanie zmian, w tym również nowotworowych. Co istotne, nie każda diagnoza zwapnienia kości jest równoznaczna z rakiem kości. Najczęściej podłożem tego procesu są naturalne zmiany biologiczne, zachodzące u osób w podeszłym wieku. Wiążą się one ze stopniowym obumieraniem tkanek kostnych. Z kolei u młodych osób zwapnienie kości może być wynikiem nadmiaru lub niedoboru wapnia w organizmie, do którego dochodzi najczęściej z powodu niewłaściwej diety (ubogiej w mleko i jego przetwory, jajka oraz rośliny strączkowe). Bezpośrednią przyczyną zwapnienia kości może być także niedobór witaminy K, która odpowiada, m.in. za metabolizm wapnia. Wśród konsekwencji niedoboru tej witaminy w organizmie można wymienić: problemy z krzepliwością krwi, tendencje do krwotoków (zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych) oraz zwapnienie kości.

Rodzaje zwapnienia kości

Zwapnienia kości wykrywane są podczas badania rentgenowskiego (RTG). W zależności od lokalizacji wyróżnia się różne rodzaje zwapnienia, m.in.: stopy, kolana, kręgosłupa oraz stawu biodrowego. Wymienić można także: zwapnienie dystroficzne oraz przerzutowe. 

Pierwsze z nich zachodzi w tkankach martwych lub obumierających. Oprócz kości, zwapnieniu dystroficznemu mogą ulegać także ściany tętnic oraz zastawki serca, co jest częste w przypadku miażdżycy. 

Z kolei zwapnienie przerzutowe zwykle zachodzi w zdrowych tkankach. Jest ono ściśle związane z hiperkalcemią, czyli nadmierną ilością wapnia we krwi. Za taki stan może odpowiadać, m.in. nadczynność tarczycy, nadmiar witaminy D oraz niewydolność nerek. Przyczyną zwapnienia przerzutowego może być także destrukcja kości, która właściwa jest dla choroby Pageta, nowotworów kości oraz raka sutka i gruczołu krokowego.

Zwapnienie kości – objawy

Podstawowym objawem zwapnienia kości jest podatność na złamania i inne urazy kości, co sprawia, że schorzenie to jest niekiedy mylone z osteoporozą. Wśród innych symptomów zwapnienia kości można wymienić: nasilające się po długotrwałym wysiłku fizycznym bóle kości oraz problemy ze wzrostem kości (w wieku dziecięcym oraz młodzieńczym). Wśród czynników ryzyka pojawienia się objawów zwapnienia kości należy wymienić przede wszystkim: wiek starczy, w którym następuje, naturalne, osłabienie kości. Nie bez znaczenia jest także genetyczna skłonność do chorób tkanki kostnej.

Zwapnienie kości – diagnostyka i leczenie

Zwapnienie kości zazwyczaj wykrywa się w badaniu RTG. Podstawą w leczeniu zespołu dolegliwości, wywołanych przez zwapnienie jest ustalenie jego przyczyny. Co istotne, diagnostyką tego typu schorzeń zajmuje się specjalista ortopedii. Jedną z metod leczenia zwapnienia kości jest przyjmowanie magnezu, który ułatwia proces metabolizmu wapnia. Ponadto, w ramach diagnostyki, wykonuje się badanie na zawartość witaminy K i D w organizmie człowieka. W przypadku stwierdzenia niedoboru zaleca się uzupełnianie braków zarówno poprzez dietę, jak i przepisane przez lekarza tabletki.

W ciężkich do zdiagnozowania przypadkach zwapnienia kości przeprowadza się badanie densytometryczne, dzięki któremu można określić zwartość minerałów w kościach (w tym również wapnia). W badaniu tym wykorzystuje się promieniowanie rentgenowskie (o zwiększonej dawce), ultrasonografię lub tomografię komputerową.

Zobacz też: Scyntygrafia kości - czym jest?

W leczeniu zwapnienia kości stosuje się także preparaty ze składnikami z grupy bisfosfonianów, bowiem pozytywnie wpływają one na mineralizację tkanki kostnej. Tego typu leki wykorzystuje się nie tylko przy leczeniu zwapnienia kości, ale także przy osteoporozie i innych chorobach osłabiających kości. Nieodłącznym elementem leczenia zwapnienia kości jest również fizjoterapia. Chorym zaleca się co najmniej 30-minutowy trening dziennie. Powinien on polegać na umiarkowanej aktywności fizycznej. Może to być, np. spacer, pływanie czy nordic walking.