Odra jest bardzo zaraźliwą chorobą wirusową. Szerzy się drogą powietrzno-kropelkową oraz przez bezpośrednią styczność z wydzieliną jamy nosowo-gardłowej, głównie w tych miejscach, gdzie jest dostatecznie duża grupa osób niezaszczepionych. Jak wskazują eksperci - w razie styczności z chorym prawdopodobieństwo zakażenia się wynosi nawet 98 proc.!
W 2019 roku w Polsce i na świecie notowano znaczny wzrost zachorowań na odrę. WHO alarmowała, że na całym świecie od stycznia do lipca 2019 roku zarejestrowano trzykrotnie więcej zachorowań z powodu odry niż w tym samym okresie 2018 r. W tym roku sytuacja znacznie się poprawiła, co może być efektem rygorów sanitarnych, izolacji i dystansu społecznego, z którymi mamy do czynienia w związku z pandemią Covid-19.
Odra - wysypka
Objawy odry to gorączka, mocny kaszel, wysypka plamisto-grudkowa, zapalenie spojówek, światłowstręt i nieżyt błony śluzowej nosa. Jak podkreślają eksperci, odra jest bardzo poważną chorobą. Niemal jedna trzecia chorych wymaga hospitalizacji. Najciężej chorują małe dzieci do 5. roku życia i dorośli po 20. roku życia. Chory człowiek przez kilka dni ma około 40 stopni gorączki i nie ma siły wstać z łóżka. Powikłania po odrze są częste. Lżejsze to na przykład zapalenie ucha środkowego i zakażenie żołądkowo-jelitowe, a poważniejsze, m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Nowe badania wykazały ponadto, ze odra wymazuje pamięć układu odpornościowego, co sprawia, że organizm jest bardziej podatny na inne choroby. okazało się, że po przechorowaniu odry dzieci były bardziej podatne na anginę, a także grypę.
Wykazano, że we krwi dzieci, które przeszły odrę, jest duża ilość przeciwciał skierowanych przeciwko wirusowi odry, jednak liczba przeciwciał związanych z innymi, wcześniej napotkanymi chorobami znacznie spadła. W skrajnych przypadkach młodzi pacjenci stawali sie równie nieodporni jak niemowlęta. Naukowcy z harvardzkiej T.H. Chan School of Public Health określili swe odkrycie mianem "immunologicznej amnezji".
Odra dorosłych
Ze statystyk epidemiologicznych wynika, że na odrę najbardziej podatne są niemowlęta i małe dzieci do czwartego roku życia oraz osoby dorosłe w wieku 25-44 lat. Ale w 19 krajach europejskich dorośli po 20. roku życia są najbardziej dotkniętą tą choroba grupą.
Eksperci zwracają uwagę, że odra przestaje być chorobą głównie wieku dziecięcego. Mediana wieku osób zakażonych odrą w Unii Europejskiej, w 2019 r. wynosiła 17 lat. Jednocześnie zwiększa się odsetek ludzi dorosłych zaatakowanych przez tę chorobę. W marcu 2019 r. stanowili oni już 43 proc. wszystkich zakażonych.
W Europie duża grupa osób jest podatnych na odrę z powodu małej wyszczepialności przeciwko tej chorobie. W 2017 r. tylko cztery państwa UE, m.in. Szwecja, osiągnęły cel WHO, czyli 95 proc. zaszczepienia dzieci dwiema dawkami szczepionki przeciwko odrze.
Zobacz film: Jan Bondar, rzecznik prasowy GIS, o wskaźniku wyszczepialności przeciw odrze w Polsce.
Odra szczepienia
Jedynym znanym sposobem ochrony przed odrą jest przyjęcie dwóch dawek szczepionki.
W Polsce szczepienie przeciwko odrze jest obowiązkowe od 1975 r., jednak początkowo podawano tylko jedną dawkę. W takich przypadkach w celu pełnego uodpornienia powinniśmy przyjąć drugą, przypominającą dawkę szczepionki.
Czytaj też: Żywe szczepionki - czym są i jaka jest ich skuteczność
Szczepienia przeciwko odrze przeprowadza się szczepionką skojarzoną przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR). Wszystkie zarejestrowane w Polsce szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce dopuszczone są do stosowania także u osób dorosłych.
O szczepieniach przeciwko odrze u ludzi dorosłych informuje na swojej stronie internetowej Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). Zwraca on uwagę, że wprowadzono je w 1975 r., zatem spośród osób po 50. roku życia odporność zyskały jedynie te, które przechorowały odrę. Osoby, które tego nie pamiętają, mogą zbadać poziom przeciwciał przeciwko odrze. Według GIS osoby dorosłe zaszczepione jedną dawką szczepionki, w celu pełnego uodpornienia powinny przyjąć drugą, przypominającą dawkę szczepionki.
Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl