Co to jest BMI? - takie pytanie zadaje wiele osób, które nie miały z nim styczności. Wskaźnik BMI (z ang. Body Mass Index) jest wskaźnikiem masy ciała, nazywanym również wskaźnikiem Queteleta. Ta metoda określania wagi ciała człowieka jest jedną z najczęściej wykorzystywanych w badaniach klinicznych i zwykłych, codziennych praktykach. Wszystko dlatego, że jest stosunkowo prosta do obliczenia. Zwłaszcza teraz, kiedy ogólnodostępne są specjalne kalkulatory na stronach internetowych, które obliczają wskaźnik po wpisaniu wagi, wzrostu oraz określeniu płci.

BMI: jak obliczyć wskaźnik?

Najwygodniejszą formą sprawdzenia BMI jest użycie jednego ze wspomnianych kalkulatorów online. W tym przypadku nie można mieć jednak pewności, że wynik będzie w pełni miarodajny. Jeszcze zanim powstały internetowe kalkulatory, popularny był prosty wzór na BMI, który zakłada podzielenie masy ciała podanej w kilogramach przez wzrost podany w metrach. Powstały wynik jest ostatecznym wskaźnikiem i wymaga sprawdzenia go w tabeli BMI. Pozwala ona sprawdzić wartości, według których można określić czy:

• waga ciała jest prawidłowa,
  
• waga ciała jest zbyt niska (niedowaga),
  
• waga ciała jest zbyt duża (nadwaga).
  

Istnieją dwie klasyfikacje zakresu wartości BMI: podstawowa i rozszerzona. Ta pierwsza jest bardzo ogólna i mniej dokładna od rozszerzonej. Podstawowa klasyfikacja BMI wygląda następująco:

• do 18,5 - niedowaga,
  
• 18,5-24,99 - waga prawidłowa,
  
• 25-29,9 - nadwaga,
  
• 30-34,9 - otyłość pierwszego stopnia,
  
• 35-39,9 - otyłość drugiego stopnia,
  
• powyżej 40 - otyłość trzeciego stopnia.
  

Bardziej szczegółowa klasyfikacja stanu żywienia według BMI jest zazwyczaj stosowana przez lekarzy w celu dokładnego określenia zaawansowania otyłości pacjentów. Podstawowa wersja jest mało precyzyjna i wdrażanie leczenia na jej podstawie mogłoby być ryzykowne. Rozszerzona klasyfikacja zakresu wartości BMI przedstawia się tak:

• poniżej 16 - wygłodzenie,
  
• 16-16,9 - wychudzenie
  
• 17-18,5 - niedowaga,
  
• 18,5-24,9 - waga prawidłowa,
  
• 25-29,9 - nadwaga,
  
• 30-34,9 - otyłość pierwszego stopnia,
  
• 35-39,9 - otyłość drugiego stopnia,
  
• 40-44,9 - otyłość trzeciego stopnia,
  
• 45-49,9 - otyłość czwartego stopnia,
  
• 50-59,9 - otyłość piątego stopnia,
  
• 60-69,9 - otyłość szóstego stopnia,
  
• 70-79,9 - otyłość siódmego stopnia,
  
• 80-89,9 - otyłość ósmego stopnia,
  
• 90-99,9 - otyłość dziewiątego stopnia,
  
• powyżej 100 - otyłość dziesiątego stopnia.
  

Należy podkreślić, że wszystkie wskaźniki BMI zostały stworzone i opracowane dla osób dorosłych. Nie istnieje nic takiego, jak: BMI dzieci i BMI nastolatków. Jeżeli chce się określić rozwój dzieci lub młodzieży można wykorzystać siatki centylowe, które pozwalają sprawdzić prawidłowość rozwoju z zakresu wzrostu, masy ciała i obwodu głowy.

Wskaźnik BMI: jakie są jego zalety i wady?

Wyniki obliczeń wskaźnika BMI nie zawsze w pełni oddają stan zdrowia danej osoby. Wszystko dlatego, że w obliczeniach nie można uwzględnić chociażby zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie czy posiadania dużej masy mięśniowej. To z kolei sprawia, że wyniki mogą być niemiarodajne. Jest tak bardzo często w przypadku sportowców, którzy regularnie ćwiczą na siłowni i mają mocno rozbudowane mięśnie. U takich osób wskaźnik BMI może być bardzo wysoki i nawet wskazywać otyłość. W rzeczywistości natomiast dana osoba wcale nie musi cierpieć na nadwagę czy otyłość, lecz być w bardzo dobrej formie. Podobnie wygląda sytuacja z wysokimi atletami – w ich przypadku wskaźnik BMI wskazuje najczęściej na niedowagę.

Szacowanie przyrostu ciała na podstawie wskaźnika BMI nie powinno być również bezwzględnym wyznacznikiem w przypadku kobiet w ciąży. Z racji tego, że ciężarne kobiety przybierają różnie na wadze w zależności od trymestru, wskaźnik BMI w ich przypadku może być nie do końca miarodajny.

Jeżeli chodzi o zalety BMI, to na pewno jest nią łatwość dokonania obliczeń. U osób, które nie budują masy mięśniowej wyniki obliczeń powinny oddawać rzeczywisty stan zdrowia. Dzięki wskaźnikowi BMI można szybko dowiedzieć się o ewentualnych nieprawidłowościach w kwestii stanu zdrowia i podjąć działania mające na celu poprawę takiego stanu rzeczy. Czasami wystarczy zmiana trybu życia, wprowadzenie większej aktywności lub modyfikacja diety. Najlepszym wskaźnikiem BMI jest ten pomiędzy 18,5, a 25. Osoby posiadające taki wskaźnik zazwyczaj są w pełni zdrowe i są w małym stopniu narażone na zachorowanie na takie choroby, jak cukrzyca typu 2, otyłość czy miażdżyca.

Kiedy zaczyna się otyłość? Dowiesz się tego z naszego filmu

Bibliografia

1. https://www.cdc.gov/healthyweight/assessing/bmi/adult_bmi/