Prostata, czyli gruczoł krokowy to narząd występujący u mężczyzn. Jest on częścią męskiego układu płciowego. Znajduje się poniżej pęcherza moczowego i przebiega przez niego cewka moczowa – dlatego częstym objawem przerostu prostaty są problemy z oddawaniem moczu. Gruczoł krokowy odpowiada za produkcję wydzieliny, która jest nośnikiem plemników. Narząd ten może zostać objęty procesem patologicznym. Rak prostaty jest drugim najczęstszym nowotworem u mężczyzn. Jest on jednym ze wskazań do przeprowadzenia zabiegu usunięcia prostaty.
Wskazania do zabiegu usunięcia prostaty
Usunięcie prostaty jest jednym ze sposobów leczenia chorób tego narządu. O przeprowadzeniu zabiegu zawsze decyduje lekarz po zbadaniu pacjenta, przeanalizowaniu wyników testów laboratoryjnych oraz po przeprowadzeniu dodatkowych badań (m.in. badania per rectum lub ultrasonograficznego).
Zabieg usunięcia prostaty przeprowadza się w przypadku:
- łagodnego rozrostu gruczołu krokowego;
- nieskuteczności leczenia procesów chorobowych prostaty przy pomocy innych metod.
Usunięcie prostaty często jest jedynym rozwiązaniem złagodzenia uciążliwych dolegliwości, takich jak krwiomocz, problemy z oddawaniem moczu, nawracające zakażenia układu moczowego, zatrzymanie moczu.
Jak wygląda usunięcie prostaty?
Zabieg usunięcia prostaty można przeprowadzić przy pomocy kilku metod. Technikę ustala lekarz prowadzący i dostosowuje ją indywidualnie do konkretnego przypadku. Istniejące możliwości to:
- laserowe lub laparoskopowe usunięcie prostaty;
- usunięcie prostaty przez cewkę moczową (TURP lub TUIP);
- operacja prostaty metodą HIFU (High Intensity Focused Ultrasound), czyli ultradźwiękami;
- klasyczny zabieg chirurgiczny.
Usunięcie prostaty może być częściowe lub radykalne – poza samym gruczołem krokowym usuwane są także pęcherzyki nasienne, węzły chłonne i pęczki naczyniowo-nerwowe.
Usunięcie prostaty przez cewkę moczową polega na wprowadzeniu cystoskopu do cewki moczowej. Zawiera on przyrząd optyczny oraz narzędzia chirurgiczne, które emitują prąd elektryczny. Przy jego pomocy wycina się przerośnięte tkanki gruczołu krokowego. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu. Podobnie wygląda laserowe usunięcie prostaty.
Usuwanie prostaty metodą HIFU polega na wprowadzeniu (po wcześniejszym znieczuleniu) specjalnej sondy do odbytu na wysokość prostaty. Emituje ona fale ultradźwiękowe, które niszczą tkankę gruczołu krokowego. Jest to najnowsza technika, która cechuje się małą inwazyjnością i krótkim czasem rekonwalescencji.
Rekonwalescencja po usunięciu prostaty
Rekonwalescencja po usunięciu prostaty trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy. Zależy to od metody zabiegu oraz tego, czy wycięty został cały narząd. W tym czasie mężczyźni powinni prowadzić oszczędzający tryb życia (unikanie wysiłku fizycznego, dźwigania ciężkich rzeczy). Zalecana jest także wstrzemięźliwość seksualna.
Czy po usunięciu prostaty można współżyć?
Podstawową kwestią, która interesuje mężczyzn, jest to, czy po usunięciu prostaty można współżyć. W większości przypadków zabieg nie wpływa na funkcje seksualne (jeżeli oszczędzone zostały pęczki naczyniowo-nerwowe odpowiadające za wzwód). Oczywiście w okresie rekonwalescencji po usunięciu prostaty zalecane jest zachowanie wstrzemięźliwości.
Niekiedy współżycie po usunięciu prostaty jest niemożliwe lub utrudnione. Dzieje się tak, gdy podczas zabiegu doszło do uszkodzenia nerwów, które przebiegają w jego bliskim sąsiedztwie. Wówczas powstają problemy z erekcją (powstanie lub utrzymanie). U części mężczyzn może dojść również do zaburzeń związanych z osiąganiem satysfakcji seksualnej lub do zjawiska ejakulacji wstecznej, czyli cofania się nasienia do pęcherza moczowego.
Usunięcie prostaty – skutki
Powikłania po usunięciu prostaty zdarzają się rzadko. Najczęściej pacjenci obserwują u siebie problemy z nietrzymaniem moczu. Zaburzenie to może utrzymywać się przez długi czas (nawet rok po operacji), jednak mija samoistnie. Dla poprawy komfortu psychicznego oraz ze względów higienicznych mężczyźni mogą korzystać ze specjalnych wkładek higienicznych. Rozwiązaniem tego problemu jest także rehabilitacja po usunięciu prostaty. Polega ona na ćwiczeniu mięśni dna miednicy (głównie mięśnie Kegla). Należy ją rozpocząć około 4 tygodnie po zabiegu. Warto porozmawiać o niej z lekarzem prowadzącym, który pomoże ustalić jej przebieg.
Innym powikłaniem po usunięciu prostaty są wspomniane wcześniej zaburzenia erekcji i ejakulacji. Rzadko zdarza się zwężenie szyi pęcherza moczowego i cewki moczowej.
Zobacz także: Rak prostaty - jak go uniknąć?
Bibliografia:
1. Krajowy Rejestr Nowotworów, Gruczoł krokowy, http://onkologia.org.pl/rak-gruczolu-krokowego/, [dostęp: 30.10.2019].
2. E. Senkus-Konefka i wsp., Zalecenia dotyczące postępowania w raku gruczołu krokowego – konferencja okrągłego stołu, [w:] „Onkologia w Praktyce Klinicznej”, 2007, t. 3, nr 3, s. 103–119.