W przemyśle spożywczym jest bardzo dużo produktów zawierających tyraminę, dlatego przed zakupem zaleca się czytanie etykiet. Aminy nie można stosować z wieloma lekami chemicznymi. Nadmiar tego związku sprzyja migrenom i nadciśnieniu tętniczemu, dlatego osoby chore powinny zachować wyjątkową ostrożność. W jakich produktach jest jej najwięcej?
Co to jest tyramina?
Tyramina to organiczny związek chemiczny będący aminą biogenną. Tak samo, jak inne z jej grupy, powstaje w wyniku dekarboksylacji aminokwasów. Pod względem chemicznym jest pochodną fenyloetyloaminy. Cząsteczka tyraminy jest bardzo podobna do cząsteczki adrenaliny – hormonu pobudzającego, który podaje się ludziom w celu przyspieszenia bicia ich serca.
Adrenalina rozszerza również oskrzela i źrenice. Tyramina przypomina ją w budowie, dlatego działanie tego związku także jest podobne. To jednak nie jedyne działanie tej aminy. Zwiększa ona stężenie dopaminy we krwi, dzięki czemu organizm nie odczuwa stresu. Ogólnie rzecz biorąc, działa jak hormon szczęścia.
Aminy biogenne, takie jak tyramina, powstają w sposób naturalny. Można je znaleźć w żywych komórkach ludzkich, zwierzęcych oraz roślinnych. Są dostępne także w pożywieniu, co jest poniekąd groźne. Jeśli zostaną spożyte w dużej ilości, mogą powodować problemy ze zdrowiem.
Tyramina – produkty spożywcze, na które trzeba uważać
W przemyśle spożywczym jest szereg produktów, które zawierają tyraminę, dlatego osoby chore powinny uważnie czytać etykiety ze składem. Nadmiar tyraminy i jej kumulacja w organizmie wywołuje bóle głowy podobne do migrenowych. Związek ten podnosi także ciśnienie ciśnienie tętnicze. Tym samym może doprowadzić do przełomu ciśnieniowego i w konsekwencji do zgonu pacjenta. Co ciekawe, największe ilości tej aminy są w żywności długo przechowywanej, a nie świeżej. Jeśli zatem jemy świeże produkty, nic nam nie grozi. Problemem jest za to długie przetrzymywanie żywności. Im dłużej produkt leżakuje, tym więcej tyraminy będzie w jego składzie.
Tyramina – w jakich produktach jest jej najwięcej?
Źródłem tyraminy są produkty roślinne i zwierzęce, a dokładnie:
- mięso i wędliny – najwięcej tego związku jest w produktach długodojrzewających. Tyramina jest także w surowym mięsie, dlatego przed zakupem warto zapytać o jego termin ważności. Mięso, które długo leży na sklepowej ladzie, może zawierać duże ilości tego związku. Ostrożność należy zachować, kupując podroby np. wątróbkę wieprzową oraz ryby, choć ilość obecnej w nich tyraminy nie powinna być groźna dla zdrowia;
- kiszonki – ogórki kiszone i kapusta kiszona zawierają niewielkie ilości tyraminy, ale stężenie wzrasta, jeśli są długo przechowywane;
- warzywa i owoce – dość duże ilości tego związku są w awokado i bananach, ale ich okazyjne spożywanie nikomu nie powinno zaszkodzić. Nie mogą być zbyt dojrzałe, ponieważ wtedy poziom tyraminy wzrasta;
- żółte sery – zawierają bardzo dużo pochodnej fenyloetyloaminy, zwłaszcza gdy są bardzo miękkie lub należą do rodzaju pleśniowych. Nie powinno się ich spożywać w dużych ilościach. Sery zalicza się do kategorii tzw. żywności fermentującej, która zawiera najwięcej amin biogennych;
- nabiał i jego przetwory – nie wszystkie zawierają tyraminę w dużym stężeniu. Duża ilość tego związku jest jedynie w produktach powstałych z mleka uprzednio pasteryzowanego;
- alkohole – za bezpieczny produkt alkoholowy uznaje się białe oraz czerwone wino, ponieważ zawiera ono śladowe ilości tyraminy. Jest jej za to dużo w piwie.
Niebezpieczne mogą być również sosy np. rybne, które długo stoją na półkach oraz żywność przetworzona.
Tyramina a interakcje z lekami
Tyramina nie tylko sama w sobie jest niebezpieczna. Związek ten wchodzi w przeróżne reakcje z lekami, co stwarza zagrożenie dla życia i zdrowia. Z tyraminą należy uważać, gdy:
- zażywa się środki przeciwdepresyjne należące do grupy inhibitorów mao;
- zmaga się z migrenowymi bólami głowy i stosuje się leki przeciwmigrenowe dostępne na receptę;
- cierpi się na niewydolność serca i przyjmuje leki kardiologiczne;
- choruje się na nadciśnienie tętnicze, przeszło się udar lub zawał serca.
U osoby, która przedawkowała tyraminę, objawy mogą przypominać zatrucie pokarmowe. Jeśli jest ono tak silne, że utrudnia funkcjonowanie, chory powinien zgłosić się do lekarza.
Zobacz film: Dlaczego warto czytać etykiety?
Bibliografia:
1. G. Bonczar, M. Filipczak-Fiutak, A. Pluta-Kubica, I. Duda, Aminy biogenne w serach – występowanie i zagrożenia, [w:] „Medycyna Weterynaryjna” 2017, 73 (3), s. 136–143.