Trakcja kręgosłupa pozwala na odciążenie i zmniejszenie ucisku (odbarczenie) wywoływanego przez przemieszczone jądro miażdżyste na struktury układu nerwowego. Prowadzi często do złagodzenia dolegliwości i przywrócenia sprawności choremu. Dzięki temu możliwe jest zmniejszenie dawek stosowanych leków.
Budowa kręgosłupa i przestrzeni międzykręgowych
Kręgosłup zbudowany jest z kręgów. Między ich trzonami znajdują się krążki międzykręgowe. Ich obwodowa część to pasma łączące sąsiednie kości tkanki łącznej (pierścień włóknisty). W tworzonej przez tę strukturę przestrzeni znajduje się sprężyste, chrzęstne jądro miażdżyste, które oddziela (izoluje) od siebie kręgi i pełni funkcję amortyzatora podczas obciążania kręgosłupa (przy siłach działających osiowo, skrętach i odchylaniu od osi ku przodowi, tyłowi lub na boki).
Dzięki krążkom międzykręgowym cały kręgosłup zachowuje elastyczność. Uszkodzenia pierścienia włóknistego lub zwyrodnienie jądra miażdżystego powodują zwężanie się szczelin międzykręgowych. To prowadzi do zbliżania się do siebie, wzajemnego ucisku i ocierania się krawędzi trzonów kręgów, a także do przemieszczenia jądra miażdżystego. Może ono częściowo lub całkowicie zmieniać swoją lokalizację i powodować ucisk na korzenie nerwów rdzeniowych. Jeśli jądro przemieszcza się do kanału kręgowego (ku tyłowi), może również uciskać na rdzeń kręgowy i powodować objawy poprzecznego niedowładu lub nawet porażenia.
Jak wygląda leczenie złamanego kręgosłupa? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Na czym polega trakcja kręgosłupa?
Trakcja kręgosłupa ma za zadanie rozciągnąć kręgosłup z określoną, kontrolowaną siłą. Prowadzi to do powiększenia odległości pomiędzy trzonami kręgów, zmniejszenia ich wzajemnego oddziaływania i umożliwia jądru miażdżystemu wsunięcie się na właściwe miejsce. W efekcie:
- zmniejszają się dolegliwości bólowe;
- ustępują lub znacznie ograniczają się zaburzenia czucia powierzchniowego (przeczulica, mrowienie, drętwienie) i głębokiego;
- zmniejsza się natężenie objawów neurologicznych, takich jak niedowłady lub porażenia;
- następuje zahamowanie zmian zwyrodnieniowych kręgów (które same mogą powodować w zaawansowanym stadium silne dolegliwości).
W następstwie trakcji kręgosłupa ustępuje lub zmniejsza się ból. Możliwe jest ograniczenie farmakoterapii przeciwbólowej i przywrócenie (całkowite lub częściowe) sprawności ruchowej chorego.
Wskazania do trakcji kręgosłupa
Trakcja kręgosłupa dotyczy głównie odcinków lędźwiowego i szyjnego. Wynika to z faktu, że właśnie one mają największą ruchomość i tym samym podatność na deformację. Wskazaniem do trakcji kręgosłupa lędźwiowego jest najczęściej rwa kulszowa (z silnymi, promieniującymi z pośladka do kończyny dolnej bólami, ograniczeniem możliwości chodzenia i schylania się). Trakcja odcinka szyjnego jest pomocna w bólach oraz zaburzeniach czucia i ruchomości kończyn górnych.
Jak wykonuje się trakcję kręgosłupa?
Trakcja kręgosłupa wykonywana jest za pomocą specjalnych stołów, które pozwalają na kontrolowane rozciąganie danego odcinka ciała. W urządzeniu takim możliwa jest zmiana nachylenia. Zwykle wyposażone jest ono w wyciąg o regulowanej sile. Czasem składa się z ruchomych części. W pierwszym wypadku ciało jest ustabilizowane względem stołu, a rozciąganie uzyskuje się poprzez pociąganie linką specjalnej uprzęży, którą zakłada się na głowę lub miednicę (w zależności od tego, który odcinek kręgosłupa poddawany jest trakcji). Przy urządzeniach wielosegmentowych części ciała znajdujące się po obu stronach rozciąganego fragmentu kręgosłupa są mocowane do dwóch odcinków stołu, które następnie są rozsuwane przy pomocy specjalnego napędu.
Niektóre urządzenia z wieloczęściowym stołem określane są jako „3D”, ponieważ pozwalają również na skrętne ustawienie elementów urządzenia względem siebie (czyli w osi długiej ciała). Pozwala to na dobranie dla danego chorego pozycji przynoszącej najlepszy efekt terapeutyczny i najmniejsze natężenie bólu.
Zobacz film i dowiedz się jak dbać o kręgosłup:
Rodzaje trakcji kręgosłupa i jej rezultaty
Kręgosłup można poddać trakcji ciągłej (statycznej), pulsacyjnej lub przerywanej. Jeden zabieg trwa 10–40 minut (w zależności od przyłożonej siły i stanu chorego), cały cykl leczenia składa się zwykle z 10–20 zabiegów wykonywanych w ciągu kilku tygodni.
Trakcja kręgosłupa przynosi oczekiwany efekt w znacznej części przypadków pod warunkiem, że prawidłowo określono wskazania do tego zabiegu i zaplanowano cały cykl terapii. Niestety w pewnych sytuacjach, takich jak nowotwory, niektóre złamania, niestabilność kręgosłupa (np. tzw. kręgozmyk), znaczna osteoporoza czy przewlekłe stany zapalne nie można tej procedury wykonywać.