Dodawanie konserwantów do żywności prowokuje żywe dyskusje, zwłaszcza w obecnym czasie podejmowane są tematy wpływu na zdrowie środków konserwujących. Wielu ludzi zwraca uwagę, że tego typu praktyki stosowane w nadmiarze mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia. Jest w tym oczywiście dużo prawdy. Okazuje się jednak, że szkodliwość sorbinianu potasu jest minimalna, w związku z czym uznaje się go za jeden z najbezpieczniejszych konserwantów. Mimo to wciąż należy pamiętać, aby stosować go z umiarem.
Co to jest sorbinian potasu?
Sorbinian potasu to organiczny związek chemiczny, a konkretniej sól potasowa kwasu sorbowego. W czystej postaci występuje jako ciało stałe (krystaliczny proszek lub niewielkie granulki) o białym zabarwieniu. Sorbinian potasu praktycznie nie ma zapachu i smaku oraz dobrze rozpuszcza się w wodzie.
Sorbinian potasu znajduje się na liście chemicznych dodatków do żywności, określonych literą E. Zakwalifikowany został do grupy konserwantów i oznaczany jest symbolem E202. W artykułach żywnościowych pełni funkcję substancji, która chroni przed rozwojem pleśni i drożdży, i tym samym przedłuża przydatność produktów do spożycia. Jako że sorbinian potasu nie ma działania bakteriobójczego, często łączony jest z innym konserwantem, czyli benzoesanem sodu (E211). Ponadto związek chemiczny może się utleniać, dlatego też do produktów, w których się znajduje, często dodaje się przeciwutleniacze.
Warto wiedzieć, że właściwości konserwujące sorbinianu potasu zależą od pH danego produktu. Substancja jest najbardziej skuteczna, gdy pH nie przekracza wartości 4,4.
Zobaczcie na filmie, jakie szkodliwe substancje możemy znaleźć w żywności:
W czym znajduje się sorbinian potasu (E202)?
Sorbinian potasu wykorzystywany jest do produkcji artykułów żywnościowych, kosmetycznych, a także niekiedy farmaceutycznych. Znajduje się w takich produktach, jak:
- wyroby piekarnicze i ciastkarskie,
- margaryna,
- sosy do sałatek,
- przetwory warzywne,
- wyroby winiarskie, napoje winopochodne, napoje alkoholowe o zawartości alkoholu poniżej 15%,
- aromatyzowane napoje bezalkoholowe,
- soki owocowe,
- owoce suszone, kandyzowane lub lukrowane,
- przetwory owocowe: dżemy, galaretki, marmolady,
- oliwki,
- przetwory rybne: solone lub suszone ryby, gotowane skorupiaki i mięczaki,
- suszone przetwory mięsne,
- solanki do mięsa wędzonego,
- sery topione, dojrzewające i niedojrzewające,
- mleczne desery,
- produkty sojowe (np. mleko),
- suplementy diety,
- kosmetyki do makijażu twarzy i oczu,
- produkty do pielęgnacji ciała i włosów.
Szkodliwość sorbinianu potasu
Czy sorbinian potasu jest szkodliwy? Badania wykazały, że nie. Co więcej, sorbinian potasu uznawany jest za jeden z najbezpieczniejszych konserwantów. Wynika to ze sposobu metabolizowania substancji w ludzkim organizmie – proces ten przebiega dokładnie w taki sam sposób, jak w przypadku metabolizowania kwasów tłuszczowych. Oznacza to, że sorbinian potasu jest całkowicie rozkładany w organizmie, w związku z czym nie kumuluje się w nim. Dodatkowo pod wpływem procesu beta-oksydacji przekształca się w energię.
Badania na ciężarnych myszach i szczurach wykazały, że stosowanie sorbinianu potasu nie ma działania teratogennego, czyli wywołującego wady w rozwoju płodu. W związku z tym uważa się, że substancja jest bezpieczna dla kobiet w ciąży.
Część badań na zwierzętach pokazała, że sorbinian potasu nie jest rakotwórczy. W niektórych analizach można jednak dostrzec nieco bardziej niepokojące wnioski. Rakotwórczość sorbinianu potasu jest więc potencjalnie możliwa, jednak wiąże się z przyjmowaniem wyjątkowo dużych dawek substancji. Ponadto szkodliwość sorbinianu potasu wzrasta, gdy związek jest utleniony. W związku z tym warto unikać produktów, w których łączony jest z kwasem askorbinowym (witaminą C), który go utlenia.
Dawkowanie sorbinianu potasu
Podobnie jak w przypadku wszystkich innych związków chemicznych dodawanych do żywności, produkty zawierające sorbinian potasu należy stosować z umiarem. Warto więc znać wytyczne dotyczące jego dawkowania. Według zaleceń Komitetu Ekspertów FAO/WHO ds. Dodatków do Żywności (JECFA) dopuszczalne dzienne spożycie sorbinianu potasu wynosi do 25 mg na 1 kg masy ciała. W porównaniu z innymi konserwantami jest to wyjątkowo wysoka dawka.
Możliwe skutki uboczne stosowania sorbinianu potasu
Mimo względnej nieszkodliwości sorbinianu potasu u niektórych osób mogą pojawić się niepożądane dolegliwości związane z jego nadmiernym spożyciem lub przebywaniem w jego obecności (np. na halach produkcyjnych, gdzie jest wytwarzany). Skutki uboczne sorbinianu potasu to głównie: reakcje alergiczne, katar, zaczerwienienie i swędzenie oczu, podrażnienie skóry, wzmożenie objawów astmy, ból brzucha, nudności i biegunka.