Rzeżucha w polskiej kuchni wykorzystywana jest jako dodatek do kanapek, sałatek i zup. Ceniona jest również za swoje liczne właściwości prozdrowotne i kosmetyczne. Substancje w niej zawarte wzmacniają organizm, poprawiają kondycję włosów i skóry oraz działają detoksykacyjnie.
Wartości odżywcze rzeżuchy
Rzeżucha, nazywana inaczej pieprzycą siewną, pojawiła się w Europie już w starożytności. Roślina ta wywodzi się z południowo-zachodniej Azji i północno-wschodniej Afryki. Posiada charakterystyczny, ostry smak i należy do rodziny kapustowatych. Wysokie wartości odżywcze rzeżuchy wykorzystywane są w medycynie ludowej do leczenia różnych dolegliwości i wynikają z obecności w niej licznych witamin i minerałów. W składzie rzeżuchy znajdują się witaminy z grupy B, w tym kwas foliowy, witamina B2, B6, a także witamina C, K i beta karoten (prowitamina A). Pieprzyca dostarcza wielu cennych składników mineralnych, takich jak: wapń, żelazo, jod, magnez, potas, mangan, chrom i miedź.
Czy rzeżucha jest zdrowa? Właściwości zdrowotne pieprzycy
Właściwości rzeżuchy wykorzystywane są w pomocniczym leczeniu różnych schorzeń i dolegliwości. Roślina ta przyczynia się do obniżenia poziomu cukru we krwi, dlatego wskazana jest osobom chorującym na cukrzycę. Ponadto chrom obecny w składzie rzeżuchy usprawnia pracę trzustki, która odpowiada za wydzielanie hormonów regulujących stężenie glukozy. W rzeżusze występuje również łatwo przyswajalny jod, który ma korzystny wpływ na funkcjonowanie tarczycy. Z tego powodu roślina ta powinna pojawić się w diecie osób z niedoczynnością tego narządu.
Rzeżucha ma zastosowanie w leczeniu osteoporozy, gdyż jest cennym źródłem wapnia. Zapobiega również anemii ze względu na zawartość żelaza, dlatego zalecana jest kobietom w ciąży, które są bardziej narażone na rozwój niedokrwistości. Pieprzyca wzmacnia organizm, dlatego stosowana jest w stanach przemęczenia i osłabienia. Regularne jedzenie rzeżuchy wskazane jest przy chorobie wieńcowej, zaburzeniach krążenia, a także przy dolegliwościach reumatycznych. Roślina ta, dzięki swojemu oryginalnemu, pikantnemu smakowi, działa pobudzająco na apetyt, dlatego znajduje zastosowanie jako dodatek do potraw dla dzieci, zwłaszcza tzw. niejadków. Pieprzyca wykazuje właściwości detoksykacyjne – sprzyja oczyszczaniu organizmu z toksyn. Działa moczopędnie i dezynfekcyjnie na jamę ustną i przewód pokarmowy.
Dawniej wykorzystywana była w leczeniu zakażeń pasożytniczych jelit i owrzodzeń skórnych. Posiada również właściwości kosmetyczne, gdyż poprawia wygląd i kondycję skóry oraz paznokci. Znajduje zastosowanie w leczeniu dolegliwości skórnych, takich jak wysypka czy egzema (ostry lub przewlekły stan zapalny skóry). Specyficzny, ostry smak rzeżuchy wynika z obecności w niej siarki, która wzmacnia włosy i przeciwdziała ich nadmiernemu wypadaniu. Roślina przyczynia się do oczyszczania krwi, dlatego może pomóc w leczeniu łojotoku i trądziku. Ze względu na działanie moczopędne może stanowić metodę profilaktyki zakażeń dróg moczowych.
Jak długo rośnie rzeżucha? Domowa uprawa pieprzycy
Rzeżucha w tradycji polskiej jest niemal obowiązkowym elementem na wielkanocnym stole. Roślina ta jest bardzo łatwa w uprawie. Do przygotowanego naczynia wkłada się wilgotną watę, ligninę lub bibułkę, na którą następnie wysiewa się nasiona rzeżuchy. Każdego dnia należy je podlewać, najlepiej za pomocą zraszacza. Naczynie powinno stać w jasnym i ciepłym miejscu. Pierwsze kiełki są widoczne już po upływie 2–3 dni od posiania rośliny. Finalną postać rzeżucha osiąga po 10 dniach – wówczas należy ściąć ją nożyczkami tuż nad ligniną, watą lub bibułką. Ważne jest, aby nie dopuścić do jej kwitnienia, ponieważ ma wtedy gorzki smak.
Zastosowanie rzeżuchy
Na bazie rzeżuchy przygotowuje się sok, którym zaleca się przemywać skórę twarzy w celu rozjaśnienia plam, przebarwień lub piegów. Wykorzystuje się go również do wzmacniania włosów i pobudzania ich wzrostu. Wystarczy wetrzeć go w umyte, mokre włosy, które następnie owija się folią i ręcznikiem. Po upływie 30 minut głowę należy spłukać letnią wodą. Rozcieńczony sok z rzeżuchy zaleca się pić na czczo jako napój o działaniu regenerującym i oczyszczającym. Pieprzyca znajduje zastosowanie nie tylko w celach leczniczych, ale również w kuchni. Dodawana jest do: sałatek, zup, sosów, twarożków, past jajecznych, rybnych i serowych, kanapek, omletów oraz tostów.