Rak okrężnicy to nowotwór występujący częściej u osób z chorobami takimi jak cukrzyca, otyłość i nadciśnienie. Występuje głównie u mężczyzn. Czynnikami ryzyka są: palenie papierosów, niska aktywność fizyczna, a także nieodpowiednia dieta (uboga w błonnik), w tym nadużywanie alkoholu. Warto podkreślić, że rak okrężnicy zdiagnozowany we wczesnym stadium daje ponad 80% szans na odzyskanie zdrowia.
Jakie objawy wywołuje rak okrężnicy?
Rak okrężnicy bardzo długo może przebiegać bezobjawowo – rozwija się i daje o sobie znać dopiero w zaawansowanej fazie. Mimo obecności guza w jelicie grubym osoba chora może nie odczuwać żadnych symptomów. Najczęściej i najszybciej pojawiającym się objawem raka okrężnicy jest krwawienie z przewodu pokarmowego. Niestety istnieje mylne pojęcie o tym, że można je dostrzec podczas wypróżniania się. W rzeczywistości nie jest ono widoczne w postaci krwi, a objawia się ogólnym osłabieniem organizmu, bladym kolorem skóry i zmęczeniem. Aby sprawdzić, czy występuje, należy wykonać badanie przesiewowe polegające na oznaczeniu krwi utajonej w kale. Pozostałe wczesne objawy raka okrężnicy są zależne od umiejscowienia guza. Jeśli występuje on w jej prawej części, to symptomem jest tępy ból po tej stronie podbrzusza, a stolec ma ciemną barwę (obecność strawionej krwi). Z kolei jeśli guz umiejscowiony jest z lewej strony, pojawiają się objawy, takie jak: wzdęcia, zaparcia, biegunki z widoczną jasną krwią, a także bolesne parcie przy niewielkiej ilości stolca. Czasami ten typ raka okrężnicy jest związany z zagrażającą zdrowiu i życiu niedrożnością jelit. Ponadto w jego zaawansowanym stadium występują objawy takie jak nagła utrata masy ciała, a także związane z naciekami na pęcherz moczowy, pochwę i macicę.
Rak okrężnicy – rokowania
Rak okrężnicy ma rokowania, które zależne są od stadium jego rozwoju. Obecnie medycyna zna wiele rozwiązań diagnostycznych, które umożliwiają wykrycie go wcześniej niż jeszcze kilka lat temu. Nowotwór ten jest najczęściej wykrywany w początkowym etapie, co sprawia, że jego wyleczalność przekracza 80%. U osób, które chorują na raka okrężnicy w zaawansowanym stadium i mają przerzuty, tylko co 10 osoba przeżywa więcej niż 5 lat. Dlatego warto podkreślić, że wczesna diagnostyka jest konieczna, aby zachować zdrowie i życie.
Jak zdiagnozować raka okrężnicy?
Wizyta u specjalisty w celu wykrycia raka okrężnicy rozpoczyna się od wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego. Lekarz poprzez badanie per rectum (przez odbyt) sprawdza, czy podejrzenie guza odbytnicy jest słuszne. Kolejnym etapem diagnostyki jest wykonanie badań, takich jak: kolonoskopia lub rektoskopia bądź sigmoidoskopia. Podczas tych testów pobierane są wycinki guza, które następnie sprawdza się pod względem ich charakteru, tzn. czy jest to nowotwór złośliwy czy łagodny. Dodatkowo specjalista może zlecić także inne badania diagnostyczne, np.: RTG, tomografię komputerową jamy brzusznej, rezonans magnetyczny miednicy, oznaczenie markera CEA, morfologię oraz badania sprawdzające funkcje wątroby i nerek.
Rak okrężnicy – leczenie
Po zdiagnozowaniu raka okrężnicy należy rozpocząć leczenie. Najczęściej związane jest ono z zabiegami chirurgicznymi, które polegają na wycięciu guza. Podczas operacji usuwa się również przylegające do niego zdrowe tkanki, a także węzły chłonne. Specjaliści mogą zdecydować się na resekcję odcinkową, kolektomię lub hemikolektomię prawostronną, które wybierane są zależnie od umiejscowienia nowotworu. Operacja może odbywać się poprzez standardowe rozcięcie powłok brzucha lub metodą laparoskopową (mniej inwazyjna). Usunięte węzły chłonne służą jako wycinki do badania histopatologicznego. Jeśli występują przerzuty, w leczeniu stosuje się także wycięcie innych fragmentów jelita bądź zakłada się stomię. Ponadto u niektórych osób równolegle wykorzystuje się chemioterapię. Stosuje się ją także u tych chorych, u których stwierdzono guzy nieoperacyjne. Warto jednak podkreślić, że chemioterapia jest leczeniem bardzo obciążającym organizm.
Bibliografia:
1. Nowotwory złośliwe w Polsce w 2014 roku
3 . Piotr Kamiński "Rak jelita grubego u osób w podeszłym wieku - leczenie operacyjne", "Postępy nauk medycznych", 11/2008, str. 740-745;
4. Piotr Potemski, Wojciech Polkowski "Nowotwory układu pokarmowego"
5. Rafał Zyśk, Piotr Wysocki, Lucjan Wyrwicz "Rak jelita grubego — społeczne znaczenie zmian w zakresie epidemiologii i możliwości leczenia w Polsce"