Przywrotnik nazywany jest również lwią łapą, gojnikiem, nawrotnikiem, nawrotkiem lub gwiazdkami. W medycynie ludowej określa się go również mianem ziela Matki Boskiej. Roślina występuje w Polsce, porastając łąki, wilgotne lasy, pastwiska i polany. W medycynie naturalnej wykorzystuje się kwitnące ziele oraz liście przywrotnika. Pozyskane surowce stosuje się zewnętrznie – jako okłady na skórę, składnik płukanek, parówek i nasiadówek. Przywrotnik może być również spożywany w postaci naparów, soków i nalewek. Oprócz przywrotnika pospolitego, w Polsce można spotkać także inne odmiany, między innymi przywrotnik alpejski, miękki czy połyskujący. Nie posiadają one jednak właściwości leczniczych i uprawiane są jedynie jako rośliny ozdobne.

Przywrotnik – właściwości i charakterystyka

Przywrotnik pospolity to bylina o niewielkich rozmiarach. Łodygi osiągają wysokość 10-50 cm i pokryte są liśćmi o szaro-zielonej barwie. Kwiaty przywrotnika mają kolor jasnozielony. Roślina kwitnie w trakcie lata, w okresie od maja do września. Wtedy też zbiera się ziele, wykorzystywane w ziołolecznictwie. Przewrotnik ma charakterystyczny, balsamiczny zapach i cierpki, lekko słodkawy smak.

Ziele przywrotnika zawiera:

• garbniki elagowe,
  
• flawonoidy (przede wszystkim kwercetynę),
  
• duże ilości witaminy C – ponad 200 mg w 100 g,
  
• saponiny,
  
• gorycze roślinne,
  
• fitosterole,
  
• kwas elagowy, taninowy, chinowy, kumarowy i galusowy,
  
• luteinę,
  
• krzemionkę,
  
• sole mineralne.
  

Przywrotnik – działanie

Przywrotnik stosowany jest w medycynie naturalnej ze względu na działanie:

• antybakteryjne,
  
• ściągające,
  
• przeciwzapalne,
  
• przeciwkrwotoczne,
  
• przeciwwysiękowe,
  
• wzmacniające strukturę naczyń krwionośnych,
  
• przeciwgorączkowe,
  
• moczopędne,
  
• regulujące pracę żołądka i jelit,
  
• wzmacniające więzadła macicy.
  

Ziele przywrotnika wykorzystuje się także w kosmetyce jako składnik kremów, toników i maseczek. Przywrotnik wykazuje następujące właściwości:

• rozjaśnia przebarwienia skórne,
  
• uelastycznia skórę,
  
• łagodzi objawy trądziku,
  
• zmniejsza zmarszczki i bruzdy,
  
• zamyka rozszerzone pory,
  
• uszczelnia naczynia krwionośne.
  

Przywrotnik – zastosowanie

Ziele przywrotnika stosuje się w celu leczenia lub łagodzenia następujących dolegliwości:

• dyskomfort trawienny,
  
• wzdęcia,
  
• biegunka,
  
• choroba wrzodowa żołądka,
  
• hemoroidy,
  
• żylaki,
  
• zapalenie odbytu,
  
• trądzik,
  
• stany zapalne skóry i błony śluzowej,
  
• obfite i bolesne miesiączki,
  
• upławy,
  
• stany zapalne pochwy i sromu,
  
• przebarwienia skórne,
  
• objawy starzenia się skóry – utrata elastyczności, zmarszczki.
  

Jak stosować ziele przywrotnika pospolitego?

Napar z przywrotnika – 1 łyżkę świeżego lub suszonego ziela włóż do niewielkiego garnka i zalej szklanką zimnej wody. Doprowadź do wrzenia i gotuj na wolnym ogniu przez 5 minut. Zdejmij garnek z ognia, przykryj pokrywką i odstaw na pół godziny. Po tym czasie odcedź.

Stosowanie:

Wewnętrznie, w leczeniu dolegliwości ze stronu przewodu pokarmowego – dawkę 100 ml naparu spożywaj 2-3 razy w ciągu dnia.

Okłady na trudno gojące się rany, zmiany skórne – gazę lub wacik kosmetyczny zanurz w przygotowanym naparze, przyłóż do miejsca zmienionego chorobowo na 30 minut.

Lewatywa z przywrotnika – 2 łyżki świeżego ziela lub suszu zalej szklanką wody, doprowadź do wrzenia i gotuj przez 5 minut. Przykryj i odstaw na 30 minut. Odcedź, a następnie ostudź odwar.

Stosowanie: płynu używaj do wykonywania lewatywy w przypadku stanów zapalnych odbytu i hemoroidów. Niewielkie wlewy wykonuj 3-4 razy dziennie.

Płyn do płukania jamy ustnej – 2 łyżki ziela zalej szklanką zimnej wody i gotuj przez 5 minut. Zdejmij z ognia, przykryj i odstaw na pół godziny. Odcedź i ostudź napar. Przelej płyn do szklanej butelki lub słoika i przechowuj w lodówce.

Stosowanie: płynu używaj 2 razy dziennie do płukania jamy ustnej lub gardła w stanach zapalnych dziąseł, nadżerkach jamy ustnej, zapaleniu gardła lub krtani.

Kompres z przywrotnika – 1 łyżkę suszonego ziela rozdrobnij w moździerzu, przełóż do niewielkiej miski i wymieszaj z 1 łyżką oleju kokosowego lub oliwy z oliwek.

Stosowanie: w powstałej paście zanurz fragment jałowej gazy, przyłóż na zmienioną skórę i owiń ręcznikiem lub bandażem. Stosuj na rany, oparzenia i owrzodzenia.

Tonik do twarzy – 1 łyżkę przywrotnika zalej szklanką zimnej wody, doprowadź do wrzenia i gotuj przez 5 minut. Zdejmij z ognia, przykryj i odstaw na 30 minut. Po tym czasie odcedź i ostudź napar. Przelej płyn do butelki, dodaj szklankę białego, wytrawnego wina, odrobinę soku z cytryny i 1 łyżkę spirytusu kosmetycznego (salicylowego). Zakręć butelkę i mocno nią wstrząśnij, aby składniki się wymieszały. Tonik przechowuj w lodówce.

Stosowanie: toniku używaj do przecierania oczyszczonej skóry twarzy, szyi i dekoltu. Stosuj dwa razy dziennie na skórze z wypryskami, przebarwieniami i objawami starzenia.