Szczególnie niebezpieczna jest sytuacja gdy temperatura otoczenia jest wysoka, nie ma ruchu powietrza, a jego wilgotność jest duża. To warunki, w których mechanizmy regulacji temperatury szybko ulegają zaburzeniu, gdyż proces oddawania nadmiaru ciepła jest wtedy niewydolny. Przegrzanie może doprowadzić do poważnych problemów ze zdrowiem. Szczególnie niebezpieczne może być dla małych dzieci.
Przegrzanie organizmu, nazywane także hipertermią, najczęściej spowodowane jest działaniem czynników zewnętrznych, np. słońcem, kąpielą w zbyt gorącej wodzie lub przebywaniem w pomieszczeniu, w którym panuje zbyt wysoka temperatura (np. sauna). Czasem przegrzanie spowodowane jest upośledzeniem ośrodka termoregulacji.
Przegrzanie – niezależnie od wieku osoby, u której się pojawia – jest bardzo niebezpieczne. W skrajnych przypadkach może doprowadzić do uszkodzenia mózgu, a nawet śmierci. Dotyka zwłaszcza osób z mniej sprawnym układem termoregulacji, czyli dzieci i seniorów.
Przegrzanie organizmu u dziecka – objawy
Przegrzanie organizmu postępuje bardzo powoli, dlatego tak ważne jest, aby każdy rodzić bardzo uważnie obserwował, co dzieje się z jego pociechą. Do najbardziej charakterystycznych objawów przegrzania należą:
- osłabienie;
- zwiększone pragnienie;
- drażliwość;
- mdłości;
- zwiększona potliwość;
- zaczerwieniona skóra (w szczególności policzki) i nienaturalnie blada pozostała część twarzy;
- podwyższona temperatura.
Przegrzanie organizmu u dziecka – pierwsza pomoc
W przypadku przegrzania organizmu u małego dziecka kluczowe znaczenie ma szybka reakcja. W pierwszej kolejności trzeba jak najszybciej przenieść dziecko w zacienione miejsce. Stopniowo ochładzać ciało używając chłodnych okładów oraz zapewniając ruch powietrza np. wachlowaniem. Następnie trzeba podać dziecku coś do picia, najlepiej wodę niegazowaną. To bardzo ważne, ponieważ część objawów spowodowana jest niedostatecznym nawodnieniem organizmu. Oczywiście poić możemy gdy poszkodowany jest przytomny i nie wymiotuje. W przeciwnym wypadku możemy doprowadzić do zachłyśnięcia! Przegrzane dziecko powinno mieć zapewnione warunki do odpoczynku. Trzeba sobie zdawać sprawę, że spóźniona reakcja lub zignorowanie objawów, które pojawiły się u dziecka może skończyć się udarem cieplnym.
W sytuacji, gdy doraźne środki nie przynoszą żadnych efektów i stan dziecka stopniowo się pogarsza, konieczna jest jak najszybsza konsultacja z lekarzem.
Zobacz także: Udar słoneczny grozi zgonem: objawy udaru słonecznego, przyczyny i pierwsza pomoc
Co jeść w upały? Dowiesz się tego z filmu:
Przegrzanie organizmu dziecka – jak do tego nie dopuścić?
Mimo że latem nie da się uniknąć słońca i przebywania na świeżym powietrzu, to są sposoby, aby zminimalizować prawdopodobieństwo wystąpienia przegrzania organizmu czy udaru cieplnego. Oba schorzenia najczęściej pojawiają się u dzieci lub osób starszych, tym samym, w bardzo upalne dni, zarówno maluchy, jak i seniorzy w ogóle nie powinni wychodzić z domu. Jeśli jednak wyjście jest konieczne należy pamiętać o:
- zabraniu ze sobą wody, dziecko oraz osoby starsze powinny popijać wodę małymi łykami, to najlepszy i najprostszy sposób, aby uniknąć odwodnienia;
- maksymalnie jak najkrótszym przebywaniu na słońcu;
- odpowiednim stroju, dziecko powinno być ubrane w coś lekkiego i przewiewnego, obowiązkowo na głowie malca musi znaleźć się kapelusz lub czapka z daszkiem (te same zasady obowiązują każdego nie zależenie od wieku). Trzeba także pamiętać, że w bardzo gorące dni dziecko nie musi mieć kilku warstwa na sobie, z całą pewnością wystarczy mu jedna.
- nie przykrywaniu wózka dziecka pieluchą, aby osłonić je od słońca. Wbrew pozorom pielucha wcale nie chroni dziecka. Takie zakrycie sprawia, że wózek bardzo szybko się nagrzewa i zmienia w termos. Maluch, który w nim przebywa może nawet stracić przytomność. Dlatego jeśli już chcemy osłonić dziecko przed słońcem znacznie lepszym i bezpieczniejszym rozwiązaniem będzie przymocowanie do wózka parasolki. Osłoni ona przed słońcem i jednocześnie nie zablokuje przepływu powietrza.
Jeśli zostajemy w domu należy zadbać o to, aby w pomieszczeniu, w którym przybywa dziecko panowała optymalna temperatura (tj. ok. 23 stopni). W sytuacji, gdy korzystamy z klimatyzacji należy pamiętać, aby różnica temperatur między tą na zewnątrz a tą w pomieszczeniu nie była większa niż 6-10 stopni. Większa różnica może się odbić na układzie immunologicznym dziecka i zaburzyć jego działanie, co może skutkować częstszymi infekcjami i problemami z układem oddechowym. U starszych dzieci z astmą lub alergią nieprawidłowo działająca klimatyzacja może zaostrzyć przebieg choroby. Będąc w domu, nawet w tym, w którym jest klimatyzacja, nie można zapominać o przyjmowaniu odpowiedniej ilości płynów, najlepiej wody niegazowanej. Organizm ludzki to przecież głównie woda więc pamiętajmy o jej stałym uzupełnianiu.
Konsultacja merytoryczna tekstu: lek. Sylwia Kuźniarz-Rymarz, specjalista endokrynolog, specjalista chorób wewnętrznych Centrum Medycznego Sublimed z Krakowa.