Płat skroniowy – gdzie jest zlokalizowany i za co odpowiada?

fot. rapideye / Getty Images

Płat skroniowy obejmuje lewą i prawą półkulę mózgu i odpowiada za wiele ważnych elementów funkcjonowania człowieka. Bez wielu jego obszarów nie dałoby się żyć w społeczeństwie i kontaktować z innymi ludźmi. 

Płat skroniowy jest ważnym elementem kresomózgowia. Obejmuje ono obie półkule mózgowe, ich spoidła oraz inne części mózgu, takie jak jądra podstawne, blaszkę krańcową, hipokamp i komory boczne. Płat skroniowy jest oddzielony od płata czołowego za pomocą głębokiej bruzdy bocznej. Gdyby spojrzeć na głowę człowieka z boku, płat skroniowy będzie znajdował się powyżej ucha. Jego przednia część znajduje się właśnie w skroniach.

Za co odpowiada płat skroniowy?

Płat skroniowy jest miejscem odpowiedzialnym za słuch. Dzięki niemu człowiek jest zdolny zapamiętywać informacje, które czerpie z nowych doświadczeń. Według badań wszystkie osoby praworęczne i 80% leworęcznych korzystają z lewego płata skroniowego w posługiwaniu się językiem. Lewy płat skroniowy jest wyposażony w ośrodek Wernickiego. Ten obszar mózgu pozwala rozumieć słyszane i czytane słowa. Ośrodek Wernickiego odpowiada także za przyswajanie zasad gramatycznych.

Zobaczcie, jak można poprawić pracę mózgu:

Zobacz film: Jak poprawić pracę mózgu? Źródło: 36,6

Słyszenie – dzięki impulsom płynącym z płata skroniowego człowiek jest w stanie rozróżniać poszczególne utwory muzyczne i proste dźwięki muzyczne. Impulsy te odpowiadają także za rozróżnianie głosów ludzkich i zwierzęcych. Umożliwiają właściwy odbiór modulacji głosu. Dzięki niemu można poznać, że ktoś mówi szybko i głośno lub cicho i wolno.

Mowa – płat skroniowy odpowiada za mowę. Dzięki niemu istnieje możliwość modulowania głosu, zmieniania tempa wypowiadanych słów i nadawania im rytmu. Umożliwia akcentowanie.

Pamięć werbalna – z płata skroniowego wysyłane są impulsy, które pozwalają na zapamiętanie dźwięków, głosów, utworów muzycznych. Pamięć werbalna jest właściwa jedynie człowiekowi - to inaczej słowny zapis treści myśli, dotyczy jedynie tych kwestii, które niosą za sobą sens.

Rozpoznawanie – można powiedzieć, że płat skroniowy to swoisty „detektor”. Dzięki niemu rozpoznaje się twarze znanych osób i obiektów. To dzięki płatowi skroniowemu człowiek jest w stanie odróżnić swojego psa od psa sąsiada.

Zapachy – płat skroniowy umożliwia rozpoznawanie i rozróżnianie zapachów, a także przypisywanie ich konkretnym obiektom. Grupuje je na przyjemne i nieprzyjemne, świeże i ciężkie, słodkie i kwaśne.

Przedmioty i obiekty – mózg dzięki płatowi skroniowemu jest w stanie grupować przedmioty i nadawać im konkretne kategorie, np. zwierzęta, śmieci, plastiki, gazety, drzewa itp.

Uszkodzenia płata skroniowego – skutki

Uszkodzenia płatów skroniowych mogą powstawać na skutek różnego rodzaju wypadków, np. komunikacyjnych, upadków z dużych wysokości itp. Dochodzi do mechanicznego zniszczenia poszczególnych części płata skroniowego po lewej, prawej lub obu stronach. Za uszkodzenia tej części mózgu mogą odpowiadać także guzy w postaci różnych nowotworów, tętniaków czy torbieli. Powodują je również choroby niszczące komórki mózgowe, czyli alzheimer, pląsawica Huntingtona, stwardnienie rozsiane czy choroba Alexandra.

Uszkodzony płat skroniowy może dawać różnorodne objawy w postaci zaburzeń słuchu i mowy oraz rozpoznawania dźwięków. Charakterystycznym zaburzeniem mowy przy uszkodzeniu prawego płata jest afazja Wernickego. Ta postać afazji charakteryzuje się problemami z nazwaniem obiektów. Chory jest w stanie opisać, do czego służy przedmiot, ale nie umie przypomnieć sobie jego właściwej nazwy. Wybiórczo może być utrudniony odbiór niektórych bodźców słuchowych i wzrokowych. Pojawiają się problemy z rozpoznawaniem znajomych twarzy i przypisywaniu cech obiektom.

Warto wiedzieć: Dyzartria - niewyraźna mowa. Jakie ćwiczenia stosować?

W uszkodzeniach płata skroniowego mogą pojawić się problemy z grupowaniem, porządkowaniem informacji werbalnych i przypisywaniem im kategorii. Pojawiają się więc trudności z rozpoznawanie głosów i dźwięków. Przykładowo głos dobrze znanego przyjaciela może wydawać się zupełnie nieznany i obcy.

Kiedy uszkodzony jest prawy płat skroniowy, osoba chora może mieć problemy ze słowotokiem, czyli szybką i nieuporządkowaną mową, często nieadekwatną do sytuacji i niespójną, przez co mogą występować podejrzenia choroby psychicznej. Przy uszkodzeniu lewego płata skroniowego pojawiają się problemy z rozumieniem mowy.

Ponadto przy uszkodzeniach prawego płata skroniowego występować mogą zaburzenia zachowań seksualnych oraz kontrolowania agresji. Często obserwuje się zaburzenia pamięci długotrwałej i krótkotrwałej.

Data aktualizacji: 06.02.2019,
Opublikowano: 05.02.2019 r.

Komentarze (0)

Trwa dodawanie...
Komentarz dodany!
Komentarz nie mógł zostać dodany
Alzheimerem można się zarazić? Niepokojące odkrycie badaczy

Priony to groźne białka, które przyczyniają się do rozwoju choroby Creutzfeldta-Jakoba. Najnowsze badania sugerują, że związki te mają swój udział w powstawaniu zmian w mózgu typowych dla schorzeń otępiennych, w tym alzheimera. Jak to możliwe?  

Czytaj więcej
W tym wieku przestań pić alkohol, aby uniknąć demencji. Lekarze potwierdzają

Picie alkoholu jest groźne dla zdrowia. Badacze przekonują, że w pewnym wieku sięganie po napoje wyskokowe staje się wyjątkowo niebezpieczne. Kiedy należy go zupełnie odstawić? 

Czytaj więcej
Pacjenci po zmianach w mózgu po przejściu COVID-19. Niepokojące badania 

O tym, że zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 może wpływać na działanie układu nerwowego, badacze informowali już wielokrotnie. Najnowsze analizy pokazują, że u osób, które przeszły COVID-19 mogą się pojawić nawracające bóle głowy, zaburzenia kojarzenia, koncentracji i pamięci, lęki oraz objawy depresji. Czy dolegliwości zostaną z pacjentami już na stałe? 

Czytaj więcej
Udar mózgu - jak wygląda rehabilitacja po chorobie?

Rehabilitacja po udarze to długotrwały proces, który nie zawsze gwarantuje pełne przywrócenie utraconych funkcji. Zajmuje się nią interdyscyplinarny zespół specjalistów, m.in. neuropsycholog, fizjoterapeuta i logopeda.

Czytaj więcej
Nawyki, które postarzają twój mózg. Na co uważać?

Mózg to centrum dowodzenia naszego organizmu. Podobnie, jak w przypadku innych narządów - z biegiem czasu - zaczyna działać mniej sprawnie. Co gorsza, często jest to skutek naszych niezdrowych nawyków. Które zachowania mu nie służą? 

Czytaj więcej
7 etapów w chorobie Alzheimera - czym się charakteryzują?

Etapy choroby Alzheimera różnią się od siebie nasileniem objawów, takich jak zaburzenia pamięci i problemy z codziennym funkcjonowaniem. Chorzy mają kłopoty z komunikacją, a z biegiem czasu z wykonywaniem najprostszych czynności, np. ubieraniem się.

Czytaj więcej
Lek na schizofrenię został wycofany z obrotu. Dlaczego? 

Główny Inspektorat Farmaceutyczny zdecydował o wycofaniu z obrotu preparatu stosowanego w leczeniu schizofrenii. Co stoi za tą decyzją i o jaki farmaceutyk chodzi? 

Czytaj więcej
Masz kłopoty z zasypianiem? Poznaj techniki, dzięki którym zaśniesz nawet w 10 sekund!

Oglądasz w łóżku telewizję, a może sprawdzasz coś w telefonie? Takie zachowania mogą utrudnić zasypianie. Na szczęście istnieją techniki, które pozwalają zasnąć nawet w 10 sekund. Sprawdź, jak szybko zasnąć? 

Czytaj więcej
Marihuana sprzyja schizofrenii. Badacze mają nowe ustalenia 

Naużywanie marihuany może się przyczynić do rozwoju chorób psychicznych. Naukowcy ze Stanów Zjednoczonych i Dani dowiedli, że narkotyk - zwłaszcza u młodych mężczyzn - może prowadzić do rozwoju schizofrenii. 

Czytaj więcej
Powszechnie stosowany związek chemiczny sprzyja chorobie Parkinsona. Gdzie go znajdziemy?

Trichloroetylen (TCE) to związek chemiczny, który wykorzystywany jest m.in. do chemicznego czyszczenia ubrań.  Najnowsze badania pokazują, że substancja może być bardzo niebezpieczna i przyczynić się do rozwoju choroby Parkinsona. W jaki sposób?

Czytaj więcej