Owoce jałowca znajdują zastosowanie w ziołolecznictwie, gdyż są bogatym źródłem substancji o właściwościach leczniczych i prozdrowotnych. Wykorzystuje się je m.in. przy problemach z pęcherzem oraz bólach reumatycznych. Owoce jałowca stanowią również dodatek do różnych potraw, np. bigosu.

Owoce jałowca najlepiej zbierać dopiero po pierwszych przymrozkach, na przełomie jesieni i zimy  - powinny być ciemnogranatowe, prawie czarne. Można je żuć  - maksymalnie 3 -4 owoce dziennie. Suszone owoce są dostępne w aptece i sklepach zielarskich  - przygotowuje się z nich napar.

Leczniczy napar z owoców jałowca

Łyżkę suszonych owoców jałowca rozgniatamy nieco w moździerzu, a następnie zalewamy szklanką wrzątku, przykrywamy spodkiem  i odstawiamy do naciągnięcia na 15 minut. Po tym czasie przecedzamy przez sitko. Pijemy po 1–2 łyżki po posiłkach - w celu poprawy trawienia, a także pracy układu moczowego. Napar można też stosować do wcierek na skórę głowy (działanie przeciwłupieżowe) i do kąpieli o działaniu przeciwreumatycznym.

Owoce jałowca – właściwości

Jałowiec pospolity jest rośliną iglastą cechującą się wysoką odpornością na niekorzystne warunki klimatyczne i glebowe, a także łatwością w uprawie. Jałowiec posiada owoce nazywane szyszkojagodami, które początkowo mają zieloną, a następnie fioletowogranatową barwę. Owoce jałowca odznaczają się licznymi właściwościami prozdrowotnymi, gdyż dostarczają wielu cennych związków o działaniu aktywnym. W ich składzie znajdują się: olejki eteryczne, terpeny, garbniki, flawonoidy, sole mineralne oraz kwasy organiczne. Obecność garbników i terpenów sprawia, że szyszkojagody mają korzystny wpływ na funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Przyczyniają się do pobudzenia wydzielania żółci, a tym samym wspomagają procesy trawienne, zwłaszcza po zjedzeniu tłustych i ciężkostrawnych potraw. 

Związki te regulują perystaltykę jelit i przyspieszają procesy przemiany materii. Dzięki temu likwidują problem zaparć i zapobiegają nieprzyjemnym wzdęciom. Owoce jałowca posiadają właściwości moczopędne, odkażające i bakteriobójcze, dlatego stosowane są w stanach zapalnych dróg moczowych. Jałowiec wykazuje również działanie przeciwzapalne. Z tego powodu wykorzystywany jest w łagodzeniu dolegliwości bólowych towarzyszących chorobom stawów, reumatyzmowi i artretyzmowi.

Zastosowanie owoców jałowca

Owoce jałowca znalazły zastosowanie w leczeniu dolegliwości trawiennych już w czasach staropolskich. W ziołolecznictwie wykorzystuje się dojrzałe owoce o fioletowogranatowej barwie. Szyszkojagody, dzięki swojemu moczopędnemu, żółciotwórczemu i pobudzającemu wątrobę działaniu, stosowane są jako naturalne środki w walce z cellulitem. Właściwości te sprzyjają oczyszczaniu organizmu z toksyn i nadmiaru wody.

Antycellulitową kurację owocami jałowca należy dodatkowo wzbogacić o masaże z użyciem olejku jałowcowego. Ten kompleksowy zabieg przyczynia się do usprawnienia mikrokrążenia oraz ułatwia usuwanie zgromadzonych w komórkach złogów. 

Masaże z olejkiem jałowcowym działają rozgrzewająco, dlatego stosuje się je przy przeziębieniach i infekcjach górnych dróg oddechowych, wmasowując olejek w okolice klatki piersiowej. Wspomagająco w leczeniu przeziębień i chorób wirusowych lub bakteryjnych dróg oddechowych wykorzystuje się napary z owoców jałowca, które działają odkażająco. Przy infekcjach, którym towarzyszą uczucie zatkanego nosa oraz kaszel, zastosowanie mają inhalacje z olejkiem jałowcowym. Owoce jałowca mogą być również stosowane zewnętrznie w postaci mazideł lub okładów przy zapaleniu korzonków nerwowych, nerwobólach oraz przy gośćcu, czyli reumatoidalnym zapaleniu stawów. Świeże oraz suszone szyszkojagody zaleca się żuć w celu zlikwidowania nieprzyjemnego zapachu z ust oraz zapobiegania zgadze. Igły i owoce jałowca wykorzystuje się w produkcji leków stosowanych przy cukrzycy oraz nadczynności tarczycy. 

Wyciąg z szyszkojagód posiada silne działanie odkażające, a dodatkowo wspomaga zwalczanie drożdżaków wywołujących łupież. Osoby z tym problemem powinny stosować napar z jałowca, wcierając go w skórę głowy. Po upływie około 20 minut skórę głowy należy spłukać letnią wodą. W leczeniu infekcji dróg moczowych wskazane jest picie łyżeczki naparu z szyszkojagód, najlepiej 3 razy dziennie. Napar jałowcowy przygotowuje się na bazie rozdrobnionych szyszkojagód, które należy zalać wrzącą wodą, a następnie przykryć, odstawić na około 15 minut i przecedzić. Gotowy napar zaleca się pić przy zaburzeniach trawienia, niewydolności wątroby oraz stanach zapalnych dróg moczowych lub dodawać do kąpieli przy reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Do czego wykorzystuje się jałowiec na Kurpiach? Zobacz wideo:

Zastosowanie owoców jałowca w kuchni

Owoce jałowca mają szerokie zastosowanie w świecie kulinarnym. Dzięki swoim właściwościom wspomagającym trawienie stosowane są jako dodatek do potraw ciężkostrawnych, takich jak bigos, marynowane grzyby oraz zupy ze świeżej kapusty. Szyszkojagody są smaczną przyprawą do dań mięsnych np. z dziczyzny, a także do sosów i marynat. Rozdrobnione owoce jałowca można dodawać do kiełbas oraz pasztetów. Szyszkojagody wykorzystywane są również do przygotowania nalewek, syropów, win, a także wódki – jałowcówki.

Przeciwwskazania do stosowania owoców jałowca

Owoce jałowca w każdej postaci – napary, wyciągi, świeże lub suszone są przeciwwskazane osobom z ciężkimi chorobami nerek i wątroby, a także w ostrych stanach zapalnych przewodu pokarmowego. Nie powinny ich stosować również kobiety ciężarne. Owoce jałowca w dużych ilościach mogą działać drażniąco na nerki oraz żołądek. Wskazane jest żucie maksymalnie 3–4 owoców dziennie. Ważne jest, by nie zażywać olejku jałowcowego – jest on przeznaczony wyłącznie do stosowania zewnętrznego.