Symptomy nowotworu jelita grubego bardzo często są nikłe i niespecyficzne. Podstawą zapobiegania rozwojowi choroby jest wczesna profilaktyka. Ważne jest wykrycie raka na początkowych etapach jego rozwoju. Szybkie wdrożenie leczenia oznacza znacznie lepsze rokowania.
Kto choruje na raka jelita grubego? Odpowiedź na filmie:
Nowotwór jelita grubego – charakterystyka
Rak jelita grubego może oznaczać nowotwór okrężnicy, esicy i odbytnicy. Ten typ zmian nowotworowych rozwija się bardzo powoli, przez wiele lat nie dając żadnych niepokojących symptomów. Zanim wystąpią dolegliwości może upłynąć aż do 10 lat, stąd tak ważne są regularne badania kontrolne. Szczególną uwagę powinny do nich przykładać osoby, u których w rodzinie zdiagnozowano nowotwory, a także cierpiące na otyłość i prowadzące niezdrowy tryb życia np. nadużywające kawy, alkoholu, a nawet mocnej herbaty.
Praktyka wskazuje, że wykrywalność zmian złośliwych w obrębie jelita grubego następuje zbyt późno, aby leczenie dało dobre rokowania. Najczęściej nowotwór jelita grubego diagnozowany jest u osób powyżej 50 roku życia i dotyka zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Bardzo rzadko choroba występuje u osób młodych. W większości przypadków w zmiany nowotworowe przekształcają się polipy, czyli łagodne gruczolaki, które tworzą się na ścianach jelita.
Zobacz także: Polipy jelita grubego mogą przekształcić się w raka – objawy, przyczyny, leczenie
Jakie objawy wywołuje nowotwór jelita grubego?
Mimo że nowotwór jelita grubego nie daje początkowo charakterystycznych objawów, należy zwracać uwagę na wszelkie niepokojące dolegliwości, które utrzymują się przez dłuższy czas. W większości przypadków zmiany o charakterze złośliwym objawiają się:
- zaparciami, ponieważ rozrastające się polipy powodują zmniejszenie światła jelita, a w jego zaawansowanych stadiach może dojść do zupełnej niedrożności,
- zaburzeniami lub zmianami w trybie wypróżnień,
- przewlekłymi biegunkami,
- bólami zlokalizowanymi w dolnej części brzucha, które promieniują do pleców, mogą im towarzyszyć nudności i wymioty, a także trudności w przełykaniu,
- uczuciem niepełnego wypróżnienia się,
- krwawieniami z odbytu – widoczne mogą być ślady krwi na papierze toaletowym, czego przyczyną są pęknięcia guzków.
W niektórych przypadkach wraz z rozwojem choroby pojawia się anemia.
Na czym polega kolonoskopia, która skutecznie wykrywa wszystkie zmiany w jelicie grubym:
Nowotwór jelita grubego – rokowania i leczenie
Rokowania w przypadku nowotworu jelita grubego uzależnione są od stadium rozwoju choroby. Kluczową zmienną przy próbie ich określenia jest czas. Osoby, u których wcześnie zdiagnozowano raka, mają lepsze rokowania ze względu na możliwość wdrożenia leczenia. Niestety przy rozsianej formie choroby, z wieloma przerzutami, szanse na całkowite wyleczenie, mimo postępu medycyny, są niewielkie.
W przypadku raka odbytnicy, czyli nowotworu dolnego odcinka jelita grubego, leczenie opiera się na tzw. terapii skojarzonej. Polega ona na początkowym napromieniowaniu zmiany, a następnie na jej zoperowaniu. Rak odbytu, który jest rzadszą formą zmian nowotworowych w obrębie jelita grubego, leczony jest za pomocą chemioterapii i radioterapii.
Obecnie terapia nowotworów opiera się też na stosowaniu leków nowej generacji, które opóźniają powstawanie kolejnych chorych komórek i są w stanie przedłużyć życie, nawet w zaawansowanym stadium raka. Chemioterapię stosuje się zarówno przed operacją wycięcia zmiany (wówczas ma doprowadzić do zmniejszenia guza), jak i po jej wykonaniu, aby unicestwić pozostałe w organizmie komórki rakowe. Jest podstawą terapii także w przypadku przerzutów.
Obecnie najnowszym rodzajem walki z nowotworem jelita grubego jest leczenie skojarzone z przeciwciałami, czyli łączne podawanie chemioterapii i przeciwciał, które działają tylko na komórki nowotworowe.
Jak zbudowany jest układ pokarmowy człowieka:
Nowotwór jelita grubego – czy można mu zapobiec?
Ryzyko wystąpienia choroby można ograniczyć, prowadząc zdrowy tryb życia. Nowotwór atakuje szczególnie osoby otyłe, które mają mało ruchu. Wskazana jest bogata w owoce i warzywa dieta. Błonnik w nich zawarty przyspiesza tzw. pasaż jelitowy, ale jednocześnie neutralizuje kwasy żółciowe. Niewskazane jest natomiast spożywanie dużej ilości czerwonego mięsa oraz tłuszczów zwierzęcych. Nadmiar cholesterolu zwiększa ryzyko nowotworu jelita grubego.
Zobacz także: Wczesne objawy raka jelita grubego - rozpoznawanie i rozwój choroby
Nie należy też nadużywać kawy, herbaty czy alkoholu. Coraz więcej lekarzy ostrzega przed zbyt częstym stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Ważna jest profilaktyka, która pozwala na wczesne wykrycie polipów w jelicie grubym, a w konsekwencji ich usunięcie, które jest możliwe w trakcie kolonoskopii. W diagnostyce wykorzystuje się też badanie jelita per rectum, wlew kontrastowy, anoskopię czy rektoskopię.