Korzeń manioku stanowi alternatywę żywieniową dla innych roślin jadalnych rosnących pod ziemią, m.in. dla ziemniaków, batatów czy buraków. Liście warzywa wykorzystuje się jako przyprawę do zup czy deserów. Maniok jadalny stanowi ponadto wartościowy surowiec w przemyśle, kosmetyce oraz w medycynie.

Co to jest maniok jadalny?

Maniok jadalny to gatunek uprawnej rośliny, której bulwy rosnące pod ziemią stanowią cenne źródło witamin, pierwiastków i mikroelementów w codziennej diecie krajów Ameryki Południowej, Azji oraz Afryki. W strefie tropikalnej korzeń manioku jest odpowiednikiem ziemniaka z klimatu umiarkowanego, z kolei w krajach europejskich stanowi alternatywę dla innych roślin bulwiastych, m.in. dla batatów czy buraków. Warzywo ze względu na smak i cenne właściwości z powodzeniem wykorzystywane jest w sztuce kulinarnej oraz w lecznictwie, a także w przemyśle farmaceutycznym i chemicznym.

Jak przyrządzić maniok?

Maniok jadalny ma szerokie zastosowanie szczególnie w gastronomii. Warzywo można wykorzystać niemal w całości po odpowiedniej obróbce termicznej, ze względu na to, że jego nasiona, liście, a szczególnie korzeń, w postaci surowej są toksyczne i mogą stanowić zagrożenie dla organizmu za sprawą tzw. kwasu pruskiego.

Najbardziej powszechnym sposobem przygotowania manioku jest gotowanie i smażenie bulw w całości lub w talarkach oraz spożywanie ich po utłuczeniu. Z korzenia manioku można przygotować wiele dań na podobieństwo potraw ziemniaczanych. Ponadto marynowane i poddane fermentacji warzywa wykorzystywane są do produkcji oleju, alkoholu, piwa czy octu.

Suszone i zmielone liście stanowią przyprawę do zup i sosów oraz dodatek do deserów. Z kolei z suszonych, startych i prażonych korzeni produkuje się mąkę, tzw. kassawę, która służy do wypieku m.in. chleba i innych wyrobów tego typu. Mielona mączka z manioku stanowi również półprodukt do wyrobu tzw. tapioki, czyli kaszy o grubym granulacie, powszechnie stosowanej do sporządzania dietetycznych potraw skrobiowych.

Przy jakich dolegliwościach warto pamiętać o ziołach? Odpowiedź na filmie: 

Maniok – wartości odżywcze

Maniok jadalny stanowi cenne źródło węglowodanów i błonnika, witamin (A, B1, B2, B3, B6, B9 i C) oraz minerałów, jak fosfor, wapń, magnez, potas, sód, żelazo czy cynk, a także wody. Roślina jest łatwo przyswajalna przez organizm, a skrobia z manioku oraz produkty jej rozkładu czynnie i sprawnie wspierają funkcjonowanie układu trawiennego. Kompleks składników odżywczych jest niezwykle sycący dla organizmu, a ze względu na niski indeks glikemiczny uwalniana w wolnym i stałym tempie glukoza nie powoduje nagłych skoków insuliny, ale systematyczne produkowanie energii. Spożywanie potraw z manioku wpływa na wytrzymałość fizyczną oraz zapobiega zmęczeniu i nagłym atakom głodu, obniża apetyt i odkładanie się tkanki tłuszczowej.

Właściwości lecznicze manioku

Dzięki wyjątkowym wartościom odżywczym maniok jadalny oraz różne przetwory, jak makaron, kasza czy ciastka z manioku, wykorzystywane są w leczeniu zaburzeń i chorób dotyczących m.in. układu trawiennego. Poprzez regulację flory bakteryjnej jelit i usprawnienie przyswajania składników odżywczych wpływają bowiem na poprawę metabolizmu pokarmowego, stanowią nieocenioną pomoc w walce z nadkwasotą, wrzodami czy wzdęciami, zaparciami i biegunkami.

Tapioka z manioku polecana jest osobom z wrażliwym żołądkiem i chorym na celiakię, a także alergikom żywieniowym, szczególnie eliminującym z diety gluten. Maniok jadalny sprawnie reguluje poziom cukru oraz cholesterolu we krwi, dlatego wskazany jest dla diabetyków i cukrzyków, a także osób walczących z otyłością. Ponadto zapobiega tworzeniu się zakrzepów w naczyniach krwionośnych, wspiera produkcję czerwonych i białych płytek krwi, a także usprawnia przepływ chłonki w układzie limfatycznym, stymuluje funkcjonowanie układu odpornościowego.

Maniok działa przeciwzapalnie w chorobach zwyrodnieniowych stawów oraz o charakterze artretyzmu, usprawniając metabolizm kwasu moczowego oraz wchłanianie obrzęków. Wspiera wytrzymałość kości oraz przyspiesza regenerację uszkodzonych włókien kolagenowych ścięgien i mięśni w przebiegu urazów, łagodzi dolegliwości bólowe układu ruchu, stanowi źródło długotrwałej energii i wydłuża możliwości fizyczne organizmu.

Maniok jadalny znajduje zastosowanie w pielęgnacji skóry, np. w leczeniu otarć, oparzeń, egzemy, a także podrażnień o innym charakterze. Świeże lub suszone liście stosowane zewnętrznie stanowią wsparcie w oczyszczaniu otwartych, ale płytkich ran, przyspieszając procesy gojenia.

Bibliografia:

1. Nagib Nassar, Rodomiro Ortiz. Korzeń dla ubogich. „Świat Nauki”. 6 (226), s. 76-81, czerwiec 2010. Warszawa: Prószyński Media.