Choroby języczka podniebiennego to nie tylko problem zdrowotny. Skutkiem tych dolegliwości mogą być również kłopoty w relacjach z innymi ludźmi. To dlatego, że większość osób mających problem z języczkiem podniebiennym mocno chrapie, co bywa trudne do zaakceptowania przez innych, zdrowych ludzi. Wybawieniem dla chrapiących są zabiegi laryngologiczne.
Języczek podniebienny – budowa i lokalizacja jamie ustnej
Języczek podniebienny to część podniebienia miękkiego w jamie ustnej człowieka. Jest to położony w płaszczyźnie pośrodkowej stożkowaty wyrostek zlokalizowany pomiędzy dwoma fałdami błony śluzowej, która ma kształt łuków. Łacińskie określenie języczka podniebiennego to uvula. Jeśli człowiek nie spożywa pokarmów, to zwisa on ku dołowi. Jego pozycja zmienia się w momencie, gdy następuje próba przełknięcia jedzenia. Języczek podniebienny ustawia się wtedy poziomo i jest zwrócony ku tylnej ścianie gardła.
Budowa języczka podniebiennego jest bardzo prosta: składa się on z tkanki łącznej i mięśniowej (mięśniówki), która tworzy tzw. mięsień języczka (musculus uvulae) odpowiedzialny za unoszenie się i skracanie podniebienia miękkiego. To w mięśniu języczka znajdują się grudki chłonne (limfatyczne) i śluzowe gruczoły podniebienne. Tak zbudowany języczek podniebienny pełni wiele ważnych funkcji w organizmie człowieka.
Języczek podniebienny – funkcje
Wydawać by się mogło, że języczek podniebienny jest zbyt mały, aby stać się jednym z ważnych elementów w jamie ustnej człowieka. Nic bardziej mylnego! Wbrew pozorom ten mały stożkowaty wyrostek jest potrzebny do sprawowania kilku istotnych funkcji w organizmie człowieka, np:
- zapewnia możliwość swobodnego oddychania,
- zapobiega nocnemu chrapaniu i bezdechom sennym,
- uniemożliwia przedostawanie się pokarmu do jamy nosowej,
- chroni krtań i tchawicę przed wirusami,
- zapobiega suchości w jamie ustnej dzięki swoim właściwościom sprzyjającym produkcji śliny.
Najważniejszą funkcję języczek podniebienny pełni przy prawidłowej artykulacji. Jego obecność bywa niezbędna zwłaszcza przy nauce języków obcych, ponieważ istniejące w niektórych dialektach głoski języczkowe, jeśli mają być prawidłowo wypowiedziane, wymagają zetknięcia języka z języczkiem.
Stomatologia leczy nie tylko zęby. Więcej informacji znajdziesz na filmie poniżej:
Wydłużony języczek podniebienny – o czym to świadczy?
Zdrowy języczek podniebienny powinien mieć różowe zabarwienie. Nie może być także zbyt długi. Wszelkie odstępstwa od jego naturalnego wyglądu mogą świadczyć o początku lub rozwoju choroby. Wydłużony języczek podniebienny jest w stanie np. ograniczać człowiekowi dopływ powietrza. W efekcie u chorego pojawia się chrapanie, które nie tylko dla niego samego jest męczące, lecz także dla innych osób, które mają z nim bezpośredni kontakt.
Chrapanie jest też jednym z symptomów świadczących o pojawianiu się bezdechów sennych. Chorzy bardzo często je lekceważą, co jest błędem. Nieleczony bezdech senny może doprowadzić do zawału serca, udaru mózgu lub choroby niedokrwiennej serca. W niektórych przypadkach bezdech kończy się zgonem.
Długi języczek podniebienny trzeba skrócić. Ułatwi to oddychanie i zapobiegnie występowaniu bezdechów. Poza tym chory przestanie chrapać, a w efekcie – wybudzać się w środku nocy. Takie zabiegi przeprowadza się w szpitalach i prywatnych klinikach w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym. Osoby ubezpieczone mogą wykonać je bezpłatnie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.
Powiększony i spuchnięty języczek podniebienny – przyczyny, leczenie
Powiększony języczek podniebienny może zwiastować początek infekcji. Bardzo często w ten sposób objawia się przeziębienie lub angina. Wielkość języczka zmienia się na skutek przedostania się do wnętrza jamy ustnej wirusów lub bakterii. Może ona ulec zmianie także pod wpływem substancji drażniących. Tak na przykład wygląda języczek podniebienny powiększony po alkoholu lub w wyniku wymiotów i szkodliwego oddziaływania kwaśnej treści żołądkowej. Powiększeniu może towarzyszyć opuchlizna. Równie dobrze przyczyną zmiany jego wielkości może być rozwijający się w języczku podniebiennym rak.
Spuchnięty języczek podniebienny to również objaw alergii. Opuchlizna na tle alergicznym jest bardzo niebezpieczna. Brak pilnej interwencji medycznej może skutkować uduszeniem się chorego w wyniku zablokowania dróg oddechowych. Przy powiększonym lub opuchniętym języczku podnieniebiennym leczenie jest uzależnione od przyczyny.
Bibliografia:
- A. Michajlik, W. Ramotowski, Anatomia i fizjologia człowieka, Warszawa 2013, s. 148–149.