Uchyłki jelita grubego to drobne przepukliny błony śluzowej przez błonę mięśniową okrężnicy. Samo wykrycie uchyłków podczas badania USG nie świadczy o poważnych problemach, jeśli jednak dojdzie do ich zapalenia, powikłania mogą być poważne.

Co to są uchyłki jelita grubego?

Uchyłki jelita grubego, inaczej uchyłkowatość jelit, choroba uchyłkowa jelit, a najczęściej uchyłkowatość esicy to schorzenie, które dotyczy układu pokarmowego i występuje najczęściej u osób po 60. roku życia. Problem dotyczy zaledwie 5% osób przed czterdziestką. Uchyłki jelita to najczęściej małe (centymetr średnicy), cienkościenne uwypuklenia o workowatym kształcie pojawiające się na zewnątrz głównej części jelita grubego. Ich liczba może wahać się od kilku do kilkudziesięciu, a pojawiają się najczęściej w części esowatej jelita grubego, zwanej esicą. Uchyłki mogą pojawić się też (w bardzo rzadkich przypadkach) w innych odcinkach jelita grubego. Praktycznie nigdy w odbytnicy.

Zobaczcie, jak zbudowane jest jelito grube i po czym można rozpoznać problemy z tą częścią układu pokarmowego:

Uchyłkowatość jelita grubego – objawy

Najczęściej choroba ma przebieg bezobjawowy. Objawy mogą pojawić się w przypadku zmian zapalnych w obrębie uchyłka. czasami pojawiają się niezbyt silne kurczowe bóle brzucha, które nasilają się po spożyciu posiłku i znacznie ustępują po wypróżnieniu lub oddaniu gazów. Ponadto mogą pojawić się zaparcia, wzdęcia lub zaparcie na przemian z biegunką, niestrawność, puste parcia oraz uczucie niepełnego wypróżnienia się. Silniejsze objawy pojawiają się, jeśli dochodzi do zapalenia uchyłków jelita grubego. Dzieje się tak wtedy, kiedy do uwypukleń dostają się resztki treści pokarmowej lub masy kałowej, stanowiącej doskonałą pożywkę dla bakterii i będąc podłożem do powstania stanu zapalnego.

Objawy, które wymagają konsultacji ze specjalistą, to:

• objawy sugerujące uchyłek,
• silne bóle brzucha mimo podjętego leczenia,
• utrata wagi,
• bóle przy wypróżnianiu,
• ołówkowate stolce,
• silne bóle brzucha z wymiotami, zatrzymaniem gazów i stolca lub gorączką,
• krew w stolcu.

Zobacz też: Krew w kale - przyczyny

Przyczyny uchyłkowatości jelit

Główną przyczyną tego schorzenia są nieprawidłowe nawyki żywieniowe, a zwłaszcza dieta uboga w błonnik. Obecność uchyłków jelita grubego często nazywane jest cywilizacyjną chorobą układu pokarmowego, głównie ze względów na cechy typowe dla współczesnych zwyczajów żywieniowych. Powstawaniu uchyłków jelita grubego sprzyja także brak aktywności fizycznej oraz otyłość.

Zapalenie uchyłków jelita grubego – zagrożenia

Sygnałem świadczącym o chorobie uchyłków jelita grubego może być silny ból brzucha lub nagłe krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Dochodzi do niego, ponieważ stan zapalny może spowodować uszkodzenie naczyń krwionośnych i być przyczyną krwawienia. Zapalenie uwypuklenia jelita może wiązać się z jego przedziurawieniem, co sprawia, że bakterie przedostają się do jałowej jamy otrzewnej, powodując zagrażające życiu zapalenie otrzewnej. Innym zagrożeniem są przetoki, czyli nieprawidłowe połączenia między jelitem a układem moczowym lub innymi sąsiadującymi organami, a bakterie jelitowe dostają się do innych narządów.

Zobacz też: Zapalenie jelit

Jak leczyć uchyłki jelita grubego?

Leczenie uchyłkowatości jelit polega przede wszystkim na łagodzeniu dolegliwości i zapobieganiu powikłaniom, czyli stanom zapalnym. Jeśli dojdzie do rozwoju choroby, konieczne jest zastosowanie leczenia przeciwbakteryjnego, a często dąży się do usunięcia zmienionego chorobowo odcinka jelita. Obecność uchyłków mogą potwierdzić: badanie radiologiczne jelita grubego z kontrastem oraz badanie endoskopowe (sigmoidoskopia, kolonoskopia). W leczeniu i profilaktyce uchyłkowatości jelita grubego istotna jest dieta, która powinna być bogata w błonnik.

Należy spożywać dużo warzyw, owoców, płatków zbożowych i otrębów. Osoba dotknięta schorzeniem powinna też zadbać o przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów (2–3 litry na dobę). Czasem, jeśli dieta nie daje efektów, stosuje się leki zmiękczające stolec. Przy stanie zapalnym zaleca się ścisłą dietę i dożylnie antybiotyki. Niektóre powikłania, takie jak przedziurawienie jelita, ropień wewnątrzbrzuszny, niedrożność lub przedłużające się krwawienie, wymagają leczenia operacyjnego. W zależności od lokalizacji usuwa się np. esicę lub lewą połowę jelita grubego. Niestety nawet operacja nie gwarantuje całkowitego wyleczenia uchyłkowatości jelita, ponieważ inne uchyłki pozostają lub powstają nowe w innych miejscach. Choroba wymaga stałej kontroli lekarskiej i przestrzegania diety.

Jak zbudowany jest układ pokarmowy człowieka? Odpowiedź znajdziecie na filmie: