Podwójna macica to wada, która powstaje na poziomie organogenezy w życiu płodowym. W warunkach normalnych macica tworzy się z dwóch oddzielnych przewodów, które zrastają się ze sobą w pojedynczy narząd z pustą przestrzenią wewnątrz. W przyszłości narząd ten posłuży zarodkowi do zagnieżdżenia się i będzie pełnił funkcje ochronne. U niektórych płodów zdarza się, że dwa przewody nie łączą się ze sobą, a każdy z nich tworzy oddzielny narząd. Może się zdarzyć, że jednocześnie występuje podwójna pochwa i macica. Wady nie są zbyt częste.
Zdarza się, że kobieta przez długi czas nie jest świadoma macicy podwójnej. Chociaż wada nie uniemożliwia zajścia w ciążę, często jest przyczyną trudności w zapłodnieniu i bywa wykrywana, dopiero gdy para bezskutecznie starająca się o dziecko rozpoczyna szczegółowe badania. Niekiedy podwójna macica jest przyczyną poronień i trudności w donoszeniu płodu.
Podwójna macica a ciąża
Wiele kobiet przez bardzo długi czas nie zdaje sobie sprawy z wady, ponieważ podwójna macica nie zaburza przebiegu cyklu miesiączkowego, nie powoduje również większych problemów w życiu seksualnym. W wielu przypadkach każda macica ma odrębną szyjkę, zdarzają się również warianty z podwójną pochwą (pochwa może być pojedyncza, ale przedzielona jest łącznotkankową przegrodą). Tylko w niektórych przypadkach pojawiają się objawy kliniczne. Często są one mało charakterystyczne i tylko na ich podstawie niemożliwe jest postawienie rozpoznania. Mogą jednak skłaniać kobietę do konsultacji ginekologicznej. Dopiero dzięki dokładnym badaniom diagnostycznym specjalista może wskazać jako przyczynę nieprawidłowości podwójną macicę. Spotykane objawy to nietypowe bóle menstruacyjne, a także wzmożone krwawienie miesięczne (zmiany hormonalne cyklu miesięcznego wpływają na śluzówkę obu narządów, zatem w każdej z dwóch macic złuszcza się błona śluzowa, co jest przyczyną bardziej obfitego krwawienia).
Konsultacja ginekologiczna oraz wczesne postawienie diagnozy jest szczególnie istotne w przypadku kobiet, które chcą mieć dziecko. Patologia przyczynia się do utrudnienia zajścia w ciążę, a także pojawia się również problem donoszenia ciąży. W związku z tym ginekolodzy stosują metody zwiększające szansę zapłodnienia, ale również wzmacniające utrzymanie ciąży. Podwójna macica może być bowiem przyczyną przedwczesnego porodu, jak również nietypowego ułożenia dziecka. Zdarzają się również sytuacje, kiedy kobiety z podwójną macicą prowadzą normalne życie seksualne, zachodzą w ciążę i rodzą zdrowe dzieci w terminie.
Jak zbudowany jest układ rozrodczy kobiety? Dowiesz się tego z filmu:
Diagnostyka podwójnej macicy
Czasami rutynowe badanie ginekologiczne jest w stanie wykazać wadę. Palpacyjnie ginekolog może stwierdzić obecność dwóch szyjek macicy. W badaniu oburęcznym jego uwagę zwraca nieprawidłowy kształt narządu. Wątpliwości w trakcie badania z reguły są przyczyną poszerzenia diagnostyki. Podstawowym badaniem obrazowym jest ultrasonografia (USG). Fale dźwiękowe umożliwiają zobrazowanie narządów wewnątrz jamy brzusznej i nie stanowią zagrożenia dla ewentualnego płodu. Drugim badaniem, jakie może być wykonane, jest znacznie dokładniejszy rezonans magnetyczny. Polega na zastosowaniu fal radiowych, które odzwierciedlają narządy wewnętrzne. Do USG i rezonansu nie jest wymagane od pacjentki specjalne przygotowanie. Jedyną czynnością zalecaną jest wcześniejsze przyjęcie płynów, aby wypełnił się pęcherz moczowy, gdyż to ułatwia obrazowanie. Ilość płynów i czas, jaki musi minąć między ich wypiciem a badaniem, określa lekarz.
Kolejne badanie to histerosalpingografia. Do przeprowadzenia diagnostyki konieczne jest podanie środka kontrastowego przez szyjkę macicy do jamy macicy. W czasie rozchodzenia się barwnika wykonywana jest seria zdjęć rentgenowskich, które obrazują kształt i rozmiar macicy.
Leczenie podwójnej macicy
Jeżeli nie ma wyraźnych objawów (a zwykle nie obserwuje się dolegliwości), w zasadzie nie jest konieczne żadne postępowanie terapeutyczne. W pojedynczych przypadkach można dokonać operacyjnego scalenia rozdwojonej macicy. Wskazania do zabiegu są bardzo nieliczne, jednakże zakłada się, że takie postępowanie może pomagać w utrzymaniu ciąży. W związku z tym, że podwójne macice są z reguły mniejsze niż pojedynczy organ, podczas ciąży kobieta powinna zostać otoczona szczególną uwagą, gdyż istnieje większe ryzyko powikłań ciążowych.