Powiększenie i zapalenie hemoroidów to przyczyna często spotykanych i uciążliwych dolegliwości. W przypadku nawracania objawów ważne jest dostosowanie do choroby trybu życia, diety oraz skorzystanie z porady specjalisty proktologa.

Przeczytaj też: Hemoroidy (żylaki odbytu) – objawy, leczenie i zapobieganie

Czym są hemoroidy?

Hemoroidy to struktury, które w warunkach fizjologicznych są obecne u każdego człowieka. Złożone są ze splotów naczyniowych i tkanek miękkich. Ich wypełnienie się krwią pozwala na zamknięcie odbytu i uszczelnieniu jego kanału. Niekorzystne warunki sprawiają, że skóra pokrywająca sploty może ulec trwałemu rozciągnięciu, co jest przyczyną choroby hemoroidowej i związanych z nią uciążliwych dolegliwości.

Anatomicznie hemoroidy (rozumiane jako zmienione chorobowo struktury) dzieli się na zewnętrzne i wewnętrzne. Hemoroidy zewnętrzne widoczne są w okolicy ujścia odbytu okresowo (przy intensywnym parciu, kaszlu), a w przypadku zaawansowanej choroby – stale. Hemoroidy wewnętrzne powstają w kanale odbytu i zlokalizowane są pod błoną śluzową.

Skąd się biorą hemoroidy? Dowiecie się tego z filmu:

Objawy choroby hemoroidowej

Dolegliwości ze strony hemoroidów pojawiają się przede wszystkim w przypadku ich stanu zapalnego. Choremu dokucza uciążliwe swędzenie i ból okolicy odbytu, który nasila się w podczas oddawania stolca lub przy długotrwałym siedzeniu. W czasie defekacji może pojawiać się krwawienie. Czerwona, świeża krew jest widoczna bezpośrednio na stolcu i na papierze toaletowym, może też plamić bieliznę. Dolegliwości o typie bólowym są bardziej charakterystyczne dla hemoroidów zewnętrznych, natomiast pękanie i krwawienia częściej zdarzają się w przypadku hemoroidów wewnętrznych.

Klinicznie chorobę hemoroidową dzieli się na 4 stadia zaawansowania:

• stopień 1 – guzki są powiększone, ale nie wypadają na zewnątrz;
  
• stopień 2 – hemoroidy wypadają przy parciu, cofają się samoistnie, oprócz krwawień typowych dla stopnia 1 pojawiają się dolegliwości (swędzenie, plamienia);
  
• stopień 3 – guzki dają się odprowadzić ręcznie, objawy są bardziej nasilone, towarzyszy im ból;
  
• stopień 4 – guzki są nieodprowadzalne, częste są ich zapalenia, na skutek zapalenia i zakrzepicy mogą być niedokrwione lub wręcz ulegać zmianom troficznym i podlegać martwicy.
  

Czwarte stadium choroby, które charakteryzuje się zaburzeniami ukrwienia skóry lub rozległymi żylakami odbytu grożącymi obfitym krwawieniem, wymaga zwykle leczenia operacyjnego.

Jak leczyć hemoroidy?

Leczenie hemoroidów zależne jest od zakresu i nasilenia objawów. Jeśli przyczyną dolegliwości są hemoroidy wewnętrzne, które nie wypadają, wystarcza zwykle eliminacja czynników ryzyka i prawidłowa pielęgnacja okolic odbytu. W przypadku hemoroidów zewnętrznych lub nawracających stanów zapalnych należy wdrożyć kompleksowe leczenie pod opieką specjalisty proktologa.

Zobaczcie, czy hemoroidów można uniknąć. Co radzi specjalista? Zobaczcie na filmie:

Czynniki powodujące nasilenie objawów to przede wszystkim:

• długotrwałe siedzenie (typowe dla pracowników biurowych, kierowców),
  
• zaparcia związane z nieprawidłową dietą lub częstym odwadnianiem organizmu,
  
• stosowanie twardego papieru toaletowego, podcieranie okolic odbytu ze zbyt dużą siłą,
  
• zbędne wydłużanie czasu oddawanie stolca (np. czytanie na sedesie), które zwiększa działanie tłoczni brzusznej na odbyt,
  
• noszenie obcisłej, syntetycznej bielizny, niepozwalającej na prawidłową wentylację okolic odbytu,
  
• noszenie ciasnych, ocierających krocze spodni,
  
• chodzenie w bieliźnie pranej w drażniących, źle wypłukanych środkach piorących.
  

Podwyższone ryzyko hemoroidów i związanych z nimi dolegliwości dotyczy kobiet w ciąży. Powiększająca się macica uciska duże naczynia w obrębie miednicy, co powoduje zastój i zwiększenie ciśnienia krwi w splotach okołoodbytniczych. Może to prowadzić do pojawienia się objawów typowych dla choroby hemoroidowej. Po porodzie zmiany często zanikają samoistnie, ale mają tendencję do nawracania przy kolejnych ciążach i w późniejszym wieku.

Podstawą domowego leczenia hemoroidów jest zachowanie odpowiedniej higieny okolic odbytu. Skutecznym sposobem jest rezygnacja z papieru toaletowego na rzecz wilgotnych chusteczek higienicznych lub, jeśli warunki na to pozwalają, podmywanie okolic odbytu po każdym oddaniu stolca. Należy pamiętać o dwóch ważnych aspektach:

• Warto zainwestować w środek do higieny intymnej, który nie będzie miał działania wysuszającego i drażniącego.
  
• Nie należy mocno wycierać okolicy odbytu twardym ręcznikiem. Lepiej osuszać ją, przykładając delikatnie do skóry miękki ręcznik lub tetrową pieluchę.
  

Domowe leczenie hemoroidów

Domowe sposoby leczenia hemoroidów to:

• zmiana diety na lekkostrawną, bogatą w błonnik,
  
• stosowanie probiotyków, które odtwarzają właściwą florę jelitową, a doraźnie – w przypadku uporczywych zaparć – łagodnych środków przeczyszczających,
  
• prawidłowe nawadnianie organizmu,
  
• właściwa higiena strefy intymnej i okolic odbytu,
  
• dostosowanie trybu życia (dobór właściwych krzeseł, odzieży, ograniczenie siedzenia i zwiększenie aktywności fizycznej).
  

Dolegliwości można złagodzić poprzez:

• stosowanie ściągających, nawilżających i przeciwzapalnych maści na hemoroidy (np. z korą dębu, kasztanowcem, panthenolem),
  
• stosowanie czopków, które doraźnie łagodzą objawy,
  
• schładzanie okolic odbytu w przypadku intensywnego bólu i swędzenia (unikać trzeba tylko bezpośredniego przykładania do skóry bardzo zimnych przedmiotów lub lodu).
  

Niektóre osoby lepiej niż na ochładzanie hemoroidów reagują na rozgrzewanie lub ciepłe nasiadówki z dodatkiem ściągającego wyciągu, np. z rumianku lub szałwii.

W każdym przypadku warto udać się do proktologa, który nie tylko zaproponuje właściwą dla danej postaci choroby metodę leczenia, ale również wykluczy inne schorzenia tej okolicy ciała, takie jak nowotwór (powodujący podobne krwawienia) lub szczelina odbytu.