Guawa (łac. psidium) zwana jest również gujawą, gruszlą, gojawą, gwajawą bądź psydią. To zbiorcza nazwa roślin występujących na Karaibach, w Ameryce Środkowej oraz w północnej części Ameryki Południowej. Guawę można też spotkać w Azji oraz Afryce. Bardzo dużą popularnością cieszy się w Indiach.

W sumie jest to 100 gatunków roślin tropikalnych z rodziny mirtowatych. Są one drzewami bądź krzewami. Wydają jadalne owoce o zazwyczaj owalnym kształcie przypominającym gruszkę. Owoce guawy mają delikatną, cienką skórkę w kolorze jasnozielonym, żółtym, różowym, pomarańczowym albo czerwonym, a miąższ czerwonawy (podobny do arbuza). W środku znajdują się twarde nasionka.

Roślina nie rośnie w Polsce ze względu na zbyt surowy klimat – guawa lubi wysokie temperatury i suche powietrze. Owoc można jednak znaleźć w wielu delikatesach, dobrze zaopatrzonych warzywniakach, supermarketach oraz dyskontach. Guawa dostępna jest przez cały rok. Ma soczysty, słodko-kwaśny smak (zbliżony do gruszki albo figi) i charakterystyczny, intensywny zapach.

Guawa – jak jeść?

Owoc guawy można jeść na surowo – będzie bardzo smaczną i zdrową przekąską. Kwestią sporną jest skórka: w niektórych krajach uważa się ją za jadalną, jednak lepiej się jej pozbyć (warto pamiętać, że guawa to owoc, który przebywa długą drogę, zanim trafi do polskich sklepów). Uwaga! Pestki guawy uważa się za jadalne, są one jednak dość twarde, dlatego niektórzy wolą je wyrzucić.

Po pokrojeniu w kostkę owoc jest interesującym składnikiem sałatek. Guawa bardzo dobrze smakuje w połączeniu z ostrym serem, np. gruyère, cheddarem, fetą. Można też z niej zrobić koreczki, nabijając na wykałaczkę kostkę guawy, kulkę mozzarelli, marynowaną pieczarkę, pomidora cherry. Guawę warto wykorzystać do deseru, zrobić z niej galaretkę, kisiel.

Inne sposoby na wykorzystanie guawy:

• Sok z guawy – wystarczy przecisnąć owoc guawy przez wyciskarkę albo sokowirówkę, by uzyskać świeży, smaczny i zdrowy sok o orzeźwiającym smaku (dlatego poleca się go zwłaszcza w upały). Sok z guawy można wzbogacić, dodając do niego sok również z innych cytrusów. Może być ponadto składnikiem ciast, tortów i ciasteczek, koktajli, drinków, deserów, sosów.
  
• Herbata z guawy – w sprzedaży dostępna jest herbata z guawy, czyli herbata czarna albo owocowa z dodatkiem suszonych owoców guawy.
  
• Dżem z guawy – owoc guawy stanowi bardzo dobre źródło pektyn, dlatego śmiało można robić z niego dżemy.
  
• Kompot z guawy – cukier albo miód zrównoważą kwaskowaty smak tego owocu. Lepiej wybrać zdrowszy zamiennik cukru: cukier brzozowy, kokosowy, erytrytol.
  

Jak przechowywać guawę?

Owoc guawy najlepiej przechowywać w lodówce, gdzie może spędzić nawet kilka tygodni, pod warunkiem, że jeszcze nie dojrzał. Jeśli guawa jest dojrzała, powinno się ją spożyć w ciągu kilku dni. Dojrzałą guawę można poznać po tym, że jej skórka lekko odkształca się, gdy naciśnie się ją palcem (nie powinna być jednak zbyt miękka).

Właściwości guawy

Oprócz ciekawego smaku guawa odznacza się wybitnymi walorami zdrowotnymi. Przede wszystkim owoc guawy to bogactwo witaminy C, której zawiera pięciokrotnie więcej od cytryny. Witamina C to silny przeciwutleniacz, który chroniąc przed atakiem wolnych rodników, zabezpiecza organizm przed przedwczesnym starzeniem i nowotworami. W guawie znajduje się także witaminy E, K, z grupy B (w tym kwas foliowy – witamina B9), potas, wapń, żelazo, cynk, miedź, mangan, likopen mający właściwości przeciwnowotworowe, beta-karoten (prowitamina witaminy A) i polifenole. Cenne w guawie są też kwasy tłuszczowe omega-3.

Owoc guawy ma znaczną ilość błonnika, niski indeks glikemiczny i niewiele kalorii, co sprawia, że jest chętnie włączany do diety przez osoby odchudzające się. Poza tym ma zdolność ograniczania wchłaniania tłuszczu. Guawa na długo zapewnia uczucie sytości.

Wpływ guawy na zdrowie:

• obniża poziom „złego” cholesterolu (LDL),
  
• obniża poziom trójglicerydów,
  
• chroni serce,
  
• zmniejsza ryzyko wystąpienia zawału,
  
• reguluje pracę przewodu pokarmowego,
  
• chroni przed zaparciami,
  
• stabilizuje ciśnienie krwi,
  
• pomaga w leczeniu chorób przewlekłych,
  
• wzmacnia naczynia krwionośne,
  
• leczy problemy skórne,
  
• wzmacnia odporność organizmu,
  
• uelastycznia i wygładza skórę,
  
• obniża poziom cukru we krwi,
  
• wzmacnia kości,
  
• działa przeciwpasożytniczo,
  
• reguluje pracę układu nerwowego,
  
• pomaga się skoncentrować,
  
• korzystnie oddziałuje na mózg,
  
• korzystnie oddziałuje na wzrok,
  
• pomaga leczyć stany zapalne,
  
• zmniejsza ryzyko zachorowania na groźne choroby, w tym na nowotwory,
  
• spowalnia starzenie się organizmu,
  
• pomaga leczyć gorączkę,
  
• chroni przed wadami cewy nerwowej, dlatego spożywanie guawy zaleca się kobietom w ciąży.