Ziele dziurawca można znaleźć w całej Polsce. Rośnie na łąkach, polach i na leśnych polanach. Ma sztywną łodygę, która może dochodzić do wysokości 60 cm, liście w kształcie elipsy i żółte kwiaty. Można je zbierać od czerwca do września.

Dziurawiec – właściwości lecznicze

Dziurawiec zawdzięcza właściwości związkom znajdującym się w jego składzie. Garbniki katechinowe mają działanie podobne do witaminy P. Roślina jest bogata we flawonoidy, np. hiperozyd działający moczopędnie i kwercetyna, które wzmacniają naczynia włosowate. Olejek eteryczny z dziurawca ma działanie rozkurczowe i przeciwbakteryjne, podobnie jak hiperezyna. Oprócz tego w składzie chemicznym rośliny znajdują się kwasy wielofenolowe, cholina, fitosterole, pektyny, węglowodany i sole mineralne.

Dziurawiec wykazuje działanie:

• antyseptyczne,
  
• antybakteryjne,
  
• ściągające,
  
• rozkurczowe,
  
• przeciwdziałąjące nadkwasocie,
  
• moczopędne,
  
• pobudzające łaknienie i trawienie,
  
• przeciwdepresyjne.
  

Zastosowanie dziurawca

Dzięki właściwościom antybakteryjnym dziurawiec można wykorzystać do zwalczania m.in. gronkowca złocistego i wielu innych drobnoustrojów. Garbnikom katechinowym dziurawiec zawdzięcza pozytywny wpływ na drobne naczynia krwionośne – przeciwdziała zastojom krążenia obwodowego. Roślina wspomaga leczenie zakażonych ran, odmrożeń, oparzeń, ropni, wrzodów, zakażeń skóry, owrzodzenia żylakowego, ostrego nieżytu nosa i zapaleń gardła. Zażywanie doustne i smarowanie skóry przyczynia się do przywracania pigmentu w bielactwie nabytym. Dziurawiec jest stosowany przy zastoju żółci w pęcherzyku żółciowym, przy pierwszych stadiach kamicy żółciowej i przy zaburzeniach pracy wątroby. Zwalcza stany zapalne błony śluzowej żołądka i jelit oraz jamy ustnej. Pomaga zmniejszyć wydzielanie soku żołądkowego, bóle brzucha i minimalizuje wzdęcia. Przetwory z dziurawca zaleca się przy kamicy nerkowej i dnie moczanowej. Dzięki właściwościom moczopędnym preparaty z tej rośliny ułatwiają usuwanie z organizmu toksycznych produktów przemiany materii. Działanie uspokajające pozwala z powodzeniem wykorzystywać dziurawiec w leczeniu depresji, nerwic, lęków, a także moczenia nocnego dzieci.

Olej z dziurawca

Olej z dziurawca ma zastosowanie w leczeniu trudno gojących się ran, na które działa przeciwzapalnie, odkażająco i ściągająco. Pomaga także na oparzenia i owrzodzenia. Przy bielactwie nabytym smaruje się nim jasne plamy na skórze. Olej dziurawcowy można łatwo zrobić samemu. Potrzebne są do tego:

• 25 g kwiatów dziurawca,
  
• 1 łyżeczka spirytusu lub wódki,
  
• 100 g oleju roślinnego (np. oliwy z oliwek).
  

Świeże kwiaty należy zwilżyć łyżeczką alkoholu, po czym zalać olejem. Mieszankę przez kilka dni podgrzewa się po 2–3 godziny na parze, często mieszając. Kiedy płyn zrobi się czerwony, należy go przecedzić i wycisnąć. Olej przechowuje się w lodówce.

Zobacz także: Melisa dla dzieci, dorosłych i w ciąży – właściwości melisy, dawkowanie i przeciwwskazania

Wyciąg z dziurawca

Wodny wyciąg z dziurawca zawiera garbniki katechinowe, dzięki czemu działa ściągająco na błonę śluzową przewodu pokarmowego i przeciwbakteryjnie. Ponadto działa żółciopędnie, zapobiega powstawaniu kamieni żółciowych i ułatwia przepływ żółci do dwunastnicy. Miejscowo można go stosować na drobne krwawienia, a doustnie – na bielactwo.

Alkoholowy wyciąg z dziurawca, czyli nalewka, działa przeciwbakteryjnie, wzmacniająco i uspokajająco. By przygotować nalewkę z dziurawca, potrzebne są:

• 10 dag kwiatów, pąków i liści z dziurawca,
  
• 0,5 l spirytusu.
  

Zalane części rośliny należy trzymać przez 2 tygodnie w ciemnym miejscu, po czym przecedzić i wycisnąć przez gazę. Tak przyrządzony alkoholowy wyciąg z dziurawca należy stosować raz dziennie, dodając łyżeczkę nalewki do połowy szklanki wody lub mleka.

Herbata z dziurawca

Napar przygotowuje się, gotując 15–30 g kwiatów i ziela w 1 l wrzątku, a potem parząc przez 10 minut. Herbatę można pić przed posiłkiem, na pobudzenie wydzielania soków trawiennych i żółci, a po – jako środek rozkurczowy. Napar jest też stosowany do płukania ust i gardła. Nasączone nim okłady pomagają zwalczyć oparzenia, uszkodzenia naskórka i świąd. Herbata ma również działanie moczopędne i uspokajające.

Sok z dziurawca

Sok wyciska się z kwiatów dziurawca. Smaruje się nim dziąsła w stanach zapalnych. Ma szczególnie pozytywny wpływ na obwodowy układ nerwowy. Jest stosowany przy uszkodzeniach nerwów spowodowanych urazami, ale także przy wstrząśnieniach mózgu i udarach.

Dziurawiec – skutki uboczne

Długie stosowanie zbyt dużych ilości dziurawca może skutkować uczuleniem na promienie nadfioletowe. Powoduje to zwiększenie wrażliwości na światło słoneczne, a w efekcie – oparzenia skóry, pęcherze, krwawienie i ogólne osłabienie.

Zobacz także: Zioła i rośliny lecznicze w Polsce. Jak je stosować?

Dziurawca nie powinny stosować kobiety w ciąży i karmiące piersią. Przeciwwskazania obejmują także nadwrażliwość na dziurawiec i zaburzenia funkcji wątroby. Preparatów z rośliny nie można używać także przy stosowaniu niektórych leków, takich jak warfaryna, cyklosporyna, dekstrometorfan, teofilina, amitryptylina i digoksyny. Jeżeli w użyciu są leki przeciwdepresyjne, stosowanie dziurawca należy skonsultować z lekarzem. Niektórzy producenci środków antykoncepcyjnych ostrzegają, że zawarte w dziurawcu związki mogą osłabiać ich działanie.