Torbiel Tarlova to patologiczna zmiana, do rozpoznania której dochodzi przeważnie przypadkowo podczas badania rezonansem magnetycznym MRI wykonanym z zupełnie innych wskazań. Po raz pierwszy opisana została przez amerykańskiego neurochirurga Isadora M. Tarlova.

Co to jest torbiel Tarlova?

Torbiel Tarlova (z ang. Tarlov cyst) to wrodzona torbielowata zmiana o niejasnym pochodzeniu. Ma postać patologicznej przestrzeni składającej się z komory wypełnionej płynem mózgowo-rdzeniowym. Zmiana występuje pomiędzy onerwiem (z łac. perineurium, tkanka otaczająca pęczki włókien nerwowych) i zewnętrzną blaszką opony miękkiej (z łac. pia mater, rodzaj opony mózgowo-rdzeniowej otaczającej mózgowie i rdzeń kręgowy) obejmujących zwój nerwowy rdzeniowy (skupisko komórek nerwowych). Włókna nerwowe biegną przez ścianę torbieli.

Zmiany zlokalizowane są w kręgosłupie. Przeważnie stwierdza się je w kanale kręgowym w okolicy krzyżowej (S1–S4), choć zdarzają się przypadki utworzenia zmiany w odcinku piersiowym, szyjnym lub lędźwiowym kręgosłupa. Najczęściej torbiel Tarlova występuje na poziomie S2.

Torbiel Tarlova w ICD-10

W Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 (z ang. International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) torbiel Tarlova przydzielona została do grupy G, czyli do Chorób układu nerwowego, kategorii 54, czyli Zaburzeń korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych i podkategorii 8, czyli Innych zaburzeń korzeni nerwów rdzeniowych i splotów nerwowych. Podsumowując, torbiel Tarlova figuruje w ICD-10 pod numerem G54.8.

Polecamy: Budowa i funkcje układu nerwowego

Zobacz film i odpowiedz się wszystkiego o układzie nerwowym: 

Objawy torbieli Tarlova

Torbiele Tarlova objawiają się przede wszystkim dolegliwościami bólowymi, które mogą mieć rozmaite nasilenie – od bardzo słabych po bardzo silne. W przypadku położenia torbieli w dolnych odcinkach kręgosłupa ból promieniować może do kończyn dolnych, pośladków i podbrzusza, natomiast jeśli torbiel znajduje się w górnych odcinkach kręgosłupa, boli szyja, ramiona i kończyny dolne. Ból mocno nasilony uniemożliwia codzienne funkcjonowanie. U chorych w zależności od miejsca występowania torbieli wystąpić mogą zaburzenia seksualne, zawroty i ból głowy, zaburzenia równowagi, szumy uszne, zespół niespokojnych nóg (RLS), dysfunkcje pęcherza moczowego, osłabienie siły mięśniowej i skurcze mięśni w kończynach górnych i dolnych. Literatura przedmiotu donosi także o przypadkach torbieli nie dających żadnych dolegliwości. Chorzy dość często zadają sobie pytanie, czy torbiel Tarlova to nowotwór? Badacze jednogłośnie twierdzą, że zmiana ta nie posiada komórek nowotworowych. Dodają za to, że torbiele okołokorzeniowe Tarlova mogą być przyczyną radikulopatii, czyli podrażnienia lub uszkodzenia korzeni nerwowych, w konsekwencji czego dojść może do zaburzeń czucia, bezwładu, a nawet paraliżu.

Polecamy: Choroby układu nerwowego

Torbiel Tarlova a inne choroby. Jak ją leczyć?

Torbiel Tarlova nierzadko stwierdzana jest u chorych na zespół Marfana (choroba genetyczna tkanki łącznej) czy zespół Ehlersa-Danlosa (choroba genetyczna objawiająca się przeważnie nadmierną elastycznością stawów i skóry).

Rozpoznanie torbieli Tarlova w dużej mierze opiera się na badaniu tomografem komputerowym i/lub rezonansem magnetycznym. Ostateczne rozpoznanie daje badanie histopatologiczne.

Leczenie torbieli Tarlova ma przeważnie charakter operacyjny. Kryteria kwalifikujące do zabiegu to zwłaszcza: brak lub niewielkie rezultaty wcześniej podjętych form leczenia zachowawczego, objawy neurologiczne, średnica torbieli powyżej 1,5 cm, brak przeciwwskazań do zabiegu. W wielu zagranicznych ośrodkach medycznych prowadzone są badania na temat technik możliwych do wykorzystania podczas operacji torbieli Tarlova. Wśród najczęściej wybieranych sposobów leczenia operacyjnego wymienia się całkowite/częściowe usunięcie torbieli lub drenaż płynu mózgowo-rdzeniowego z torbieli. Zabiegi operacyjne, mimo iż przynoszą ulgę, obarczone są ryzykiem powikłań, w tym zwłaszcza płynotokiem pourazowym zwanym też przetoką płynową (z łac. liquorrhea posttraumatica), którą rozumie się jako wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego. Część badaczy uważa, że objawy torbieli Tarlova kręgosłupa leczone mogą być przez założenie stymulacji rdzenia kręgowego (z ang. spinal cord stimulation, SCS). Dodatkowo wobec chorych zastosować można leczenie zachowawcze w formie odpowiednio dobranej rehabilitacji i leków przeciwbólowych.