Szyszynka to niewielki gruczoł, który ma do 10 mm długości. Znajduje się w centralnej części mózgu i odpowiada m.in. za produkcję melatoniny – hormonu snu. Funkcjonowanie szyszynki wpływa na ludzki zegar biologiczny i ma związek z naszym samopoczuciem, rozwojem, a nawet płodnością.

Zdarza się, że szyszynka powiększa się, tworząc torbiel, ale nieznane są przyczyny powstawania schorzenia. Tryb życia czy dieta nie generują zmian w obrębie tego gruczołu, jednak torbiel szyszynki częściej pojawia się wśród młodych kobiet oraz nastolatków w wieku dojrzewania.

Torbiel szyszynki – czy to jest groźne?

Torbiel szyszynki nie zawsze jest groźną chorobą. Często żyjemy z tym schorzeniem, nie zdając sobie z niego sprawy. Czasami dowiadujemy się o niej przypadkowo, podczas rezonansu magnetycznego mózgu. Należy jednak monitorować rozwój torbieli szyszynki co 3 miesiące i być w kontakcie z lekarzem prowadzącym. Żeby uniknąć pęknięcia torbieli na szyszynce, lekarz może np. ciężarnej kobiecie zalecić poród przez cesarskie cięcie. Zdarza się również, że torbiel szyszynki samodzielnie znika.

W przypadku wystąpienia objawów spowodowanych torbielą szyszynki, takich jak ból głowy czy zaburzenia widzenia, nie można schorzenia zbagatelizować. Powiększająca się torbiel zaczyna naciskać na inne obszary mózgu, a to z kolei prowadzi do pojawienia się coraz to poważniejszych objawów – nawet do wodogłowia. Dlatego ważna jest medyczna interwencja, która nie musi oznaczać operacji.

Zobaczcie, co wiecie o mózgu człowieka:

Torbiel szyszynki – objawy

Torbiel szyszynki nie musi wiązać się z objawami, ale im zmiana jest większa, tym większe ryzyko pojawienia się zaburzeń czy bólu. Jednym z pierwszych objawów są problemy ze snem, gdyż szyszynka odpowiedzialna jest za produkcję melatoniny. Zaburzenia wydzielania hormonu snu skutkują rozregulowaniem zegara biologicznego, co dalej prowadzi do apatii, a nawet depresji.

Zobacz także: Zaburzenia snu – przyczyny, rodzaje, objawy i leczenie

Torbiel szyszynki wywołująca wzrost ciśnienia śródczaszkowego skutkuje chronicznym bólem głowy, na który nie działają powszechnie dostępne środki przeciwbólowe. Dolegliwości te związane są z powstawaniem wodogłowia, dlatego ważne jest podjęcie leczenia, by zahamować ów proces.

Konsekwencją wysokiego ciśnienia śródczaszkowego jest obrzęk tarcz nerwów wzrokowych, a to skutkuje nudnościami, wymiotami, zaburzeniami chodu oraz zaburzeniami pamięci. Torbiel szyszynki, która bezpośrednio uciska pień mózgu i móżdżku, doprowadza do zaburzeń ruchów gałek ocznych. Charakterystycznym objawem jest wówczas ograniczenie pola widzenia oraz podwójne widzenie, nierówność źrenic, brak ich reakcji na światło, oczopląs, zez.

W przypadku wystąpienia torbieli szyszynki u dzieci najczęstszym objawem jest zaburzenie dojrzewania – głównie dojrzewanie przedwczesne.

Leczenie torbieli szyszynki

Zdiagnozowanie torbieli szyszynki możliwe jest dzięki biopsji, tomografii komputerowej lub rezonansowi magnetycznemu głowy. W przypadku stwierdzenia torbieli szyszynki najważniejszą kwestią jest jej wielkość. W łagodnych przypadkach, gdy torbiel jest niewielka i bezobjawowa, zaleca się monitorowanie torbieli średnio co 3 miesiące. Jeśli zmiana się powiększa, konieczna jest medyczna interwencja i podjęcie odpowiedniego leczenia.

W wypadku zaburzeń widzenia poza leczeniem farmakologicznym potrzebna jest specjalistyczna diagnoza i opieka lekarza. To on później zdecyduje o dalszej metodzie terapii.

Torbiel szyszynki w zaawansowanym stopniu silnie naciska na narządy w mózgu, objawiając się bardzo poważnymi dolegliwościami. Uciskająca i nieleczona torbiel w skrajnych wypadkach może doprowadzić do niedowładu kończyn, a nawet śpiączki. Wówczas leczenie środkami farmakologicznymi może nie wystarczać i lekarz zleca operacyjne usunięcie torbieli. Robi się to jednak rzadko, w ostatecznych przypadkach, gdyż taka operacja jest inwazyjna i często grozi powikłaniami.

Torbiel szyszynki – operacja

Decyzja o podjęciu leczenia chirurgicznego należy do lekarza prowadzącego. Taką decyzję podejmuje się, gdy torbiel szyszynki naciska na sąsiednie struktury mózgu, prowadząc do zaburzenia krążenia płynu rdzeniowo-mózgowego, skutkującego wodogłowiem. Należy jednak pamiętać, że operacja jest ostatecznym rozwiązaniem, gdyż zabieg na mózgu należy do trudnych operacji i często wiąże się z powikłaniami. Dlatego ważna jest reakcja pacjenta na pierwsze objawy, udanie się do specjalisty oraz trafna diagnoza. Regularnie monitorując torbiel na szyszynce, mamy szansę uchronić się przed stołem operacyjnym.